تصور از بدن و پذیرش اجتماعی آن (مطالعه‌ای تجربی در میان دانشجویان دختر دانشگاه پیام‌نور تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جامعه شناسی

2 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

امروزه بدن زمینه‌ای برای جایگذاری نشانگان هویت‌بخش و واسطه‌ای برای تنظیم و برقراری برهم‌کنش‌های اجتماعی است. از این‌رو، تصور افراد از بدن خود و درکی که از بدن مطلوب و پذیرفته­شده دارند، نقش مهمی در چگونگی مواجهة آن­ها با بدنشان دارد. مطالعة حاضر به دنبال توصیف و تحلیل رابطة انعطاف‌پذیری تصور از بدن با پذیرش اجتماعی آن است. روش این پژوهش، پیمایشی و جامعة آماری آن شامل دانشجویان دختر دانشگاه پیام­نور تهران است و 415 نفر از این جامعه به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب گزینش شده‌اند. نتایج این مطالعه، وجود همبستگی معکوس بین ابعاد سه‌گانۀ پذیرش اجتماعی بدن شامل پذیرش عام (عمومی)، پذیرش در گروه‌های همسال و پذیرش سازمانی با متغیر تصور از بدن را نشان می‌دهد که میزان آن در بعد عمومی 312/0- و قوی‌تر از دو بعد دیگر است. نمرة کلی متغیر پذیرش اجتماعی بدن نیز دارای همبستگی 341/0- با متغیر تصور از بدن است. همچنین بررسی‌ها نشان‌دهندة رابطة معنادار متغیرهای سن، مقطع تحصیلی و وضعیت اشتغال با متغیر تصور از بدن است. مطابق یافته‌ها متغیرهای زمینه‌ای، رابطۀ معناداری با متغیر پذیرش اجتماعی بدن ندارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Body image and its social acceptance; an experimental study among female students of Payam Noor University, Tehran

نویسندگان [English]

  • Mahdie Emami Ghafari 1
  • Amir Maleki 2
  • Mohammad Javad Zahedi 2
چکیده [English]

Body image and its social acceptance, an experimental study among female students of Payam Noor University, Tehran
Abstract:
Nowadays body is a context for the rise of identity on the one hand, and it is a mediator for the regulation of relations and establishment of social interaction on the other hand. Therefore their image of body and its social acceptance and also their perception of ideal body, play an important role in how they exposed to their bodies. This study seeks to describe and analyze the relationship between flexibility of body image and its social acceptance. The statistical population of this survey is female students of Payam Noor University in Tehran. A sample size of 415 persons were selected using proportional stratified sampling. The results show significant correlations between the three dimensions of social acceptance of body (Included: general , peer groups and organizational) and the body image. The degree of correlation in the organizational dimension is stronger than the other two dimensions. Also the results show a significant relationship between age, educational level and employment status with body image. According to the findings of this study, these variables did not have a significant relationship with the social acceptance of body.
Key Words: body image, social acceptance of body, body management, sociology of body

کلیدواژه‌ها [English]

  • Body Image
  • social acceptance of body
  • body management
  • sociology of body
  • female students

مراجع

  • اباذری، یوسف و محمدی، نفیسه (1387)، «جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای مناقشات»، فصلنامۀ پژوهش زنان، شمارۀ 4: 127-160.
  • اسمارت، بری (1386)، میشل فوکو، ترجمۀ لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نشر اختران.
  • اسمیت، فیلیپ (1383)، درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمۀ حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی با همکاری مرکز بین المللی گفتگوی تمدن‌ها.
  • بابامیری، محمد؛ قاسمی، داود؛ زارع، راضیه و عباسی، محمد (1390)، «عوامل اجتماعی و روان‌شناختی مؤثر بر میزان مصرف مواد آرایشی توسط دانشجویان دختر»، پوست و زیبایی، شمارۀ 4: 193-202.
  • برگر، پیتر. آل و لاکمن، توماس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت (رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت)، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • بوردیو، پیر (1381)، «کنش‌های ورزشی و کنش‌های اجتماعی»، ترجمۀ محمدرضا فرزاد، فصلنامۀ ارغنون، شمارۀ 20: 1-14.
  • خواجه نوری، بیژن و مقدس، علی‌اصغر (1388)، «رابطه بین تصور از بدن و فرایند جهانی شدن؛ مطالعه موردی زنان شهرهای تهران، شیراز و استهبان»، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، شمارۀ 33: 1-24.
  • ذکایی، محمدسعید (1386)، جامعه‌شناسی جوانان ایران، تهران: نشر آگه.
  • راسخ، کرامت‌اله؛ میری، معصومه و ماجدی، سیدمسعود (1389)، «بررسی نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن (مطالعۀ موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز)»، زن و مطالعات خانواده، شمارۀ 10: 35 - 59.
  • ربانی، رسول؛ کیوان‌آرا، محمود و ژیان‌پور، مهدی (1389)، «قشربندی اجتماعی و اصلاح بدن: جراحی زیبایی به مثابه نماد پایگاه اجتماعی»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 47: 73 – 98.
  • رضایی، احمد؛ اینانلو، مینا و فکری، محمد (1389)، «مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 47: 141-170.
  • سمیعی، لیلی (1392)، بررسی جامعه‌شناختی مدیریت بدن با تکیه بر مصرف لوازم آرایشی در بین کارکنان زن شرکت راه‌آهن تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور تهران.
  • ضیاءپور، آرش و باقریان‌جلودار، مصطفی (1392)، «عوامل اجتماعی مؤثر بر مدیریت بدن در میان جوانان گیلانغرب»، جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، شمارۀ 5: 79-108.
  • عباس‌زاده، محمد؛ محمود مولائی کرمانی، بتول و اقدسی علمداری، فرانک (1392)، «مطالعۀ جامعه‌شناختی نقش مداخله‌گرایانۀ متغیر پذیرش اجتماعی در تأثیرگذاری رسانه‌ها بر گرایش زنان به زیبایی با عمل جراحی»، فصلنامۀ زن و جامعه، شمارۀ 3: 47-66.
  • عسگری، پرویز؛ احتشام‌زاده، پروین و پیرزمان، سهیلا (1389)، «رابطۀ پذیرش اجتماعی و نقش جنسیتی (آندروژنی) با بهزیستی روانشناختی در دانشجویان دختر»، فصلنامۀ زن و فرهنگ، شمارۀ 5: 99-110
  • فاتحی، ابوالقاسم و اخلاصی، ابراهیم (1387)، «مدیریت بدن و رابطۀ آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعه موردی زنان شهر شیراز)»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 41: 9-42.
  • کرمی، جهانگیر (1391)، «رابطه باورهای فراشناختی و پذیرش اجتماعی با آمادگی برای اعتیاد در دانشجویان»، مجله دستاوردهای روان‌شناختی (علوم تربیتی و روان شناسی)، شمارۀ 2: 1-14.
  • گافمن، اروینگ (1386)، داغ ننگ، چاره‌اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمۀ مسعود کیانپور، تهران: نشر مرکز.
  • گنجی، کامران؛ نوابخش، مهرداد و ذبیحی، رزیتا (1390)، «رابطۀ سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی با رفتار کمک‌طلبی در دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی در ریاضیات»، فصلنامۀ روان‌شناسی تربیتی، شمارۀ 22: 95-123.
  • گیدنز، آنتونی (1383)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • گیدنز،‌ آنتونی و بردسال، کارن (1386)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
  • لش، اسکات (1383)، جامعه‌شناسی پست مدرنیسم، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
  • لوپز،‌ خوزه و جان اسکات (‌1385)،‌ ساخت اجتماعی،‌ ترجمه حسین قاضیان،‌ تهران: نشر نی.
  • محسنی، منوچهر (1382)، جامعه‌شناسی پزشکی، تهران: انتشارات طهوری.
  • ملک، حسن (1381)، جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری‌های اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.
  • موحد، مجید؛ غفاری نسب، اسفندیار و حسینی، مریم (1389)، «آرایش و زندگی اجتماعی دختران جوان»، زن در توسعه و سیاست، شمارۀ 28: 79-105.
  • مهدوی، سیدمحمدصادق و عباسی‌اسفجیر، علی‌اصغر (1389)، «بررسی میزان تمایل به مدیریت بدن و کنترل اندام و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامۀ جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، شمارۀ 1: 131-144.

 

  • Abraham, Anisha & Zuckerman, Diana (2011), “Adolescents, Celebrity Worship, and Cosmetic Surgery”, Journal of Adolescent Health, No 49: 453– 454.
  • Britton, Ann Marie (2012), The Beauty Industry's Influence on Women in Society. University of New Hampshire Scholars' Repository. Honors Theses. Paper 86.
  • Clarke, Laura Hurd & Griffin, Meridith (2007), “The body natural and the body unnatural: Beauty work and aging”, Journal of Aging Studies, No 21: 187 – 201.
  • Ferreira, C. & et al. (2011), “The Validation of the Body Image Acceptance and Action Questionnaire: Exploring the Moderator Effect of Acceptance on Disordered Eating”, International Journal of Psychology and Psychological therapy, No 11(3): 327-345.
  • Fisher, Seymour (1970), Body Experience in Fantasy and Behavior, Meredith Corporation, New York.
  • Franco, Judith (2008), Extreme makeover: The politics of gender, class, and cultural identity, in Television & New media, London & New Delhi: Sage Publications, No 9 (6): 471-468.
  • Gottfried, Heidi (2003), “Temp(t)ing Bodies: Shaping Gender at Work in Japan”, Sociology, No 37(2): 257–276.
  • Guendouzi, Jackie (2004), “‘She’s very slim’: talking about body-size
    in all-female interactions”, Journal of Pragmatics, No 36: 1635–1653.
  • Helman, Cecil G. (1995), “The body image in health and disease: exploring patients’ maps of body and self”, Patient Education and Counseling, No 26: 169-175.
  • Maltby, John & Day, Liz (2011), “Celebrity Worship and Incidence of Elective Cosmetic Surgery: Evidence of a link among young adults”, Journal of Adolescent Health, No 49: 483– 489.
  • Nash, Rebecca & et al. (2006), “Cosmetics: They Influence More Than Caucasian Female Facial Attractiveness”, Journal of Applied Social Psychology, No 36(2): 493–504.
  • Sandoz, Emily K. & et al. (2013), “Assessment of body image flexibility: The Body Image-Acceptance and Action Questionnaire”, Journal of Contextual Behavioral Science, No 2: 39–48.
  • Thompson, Ted; Dinnel, Dale L. & Dill, Nicole J. (2003), “Development and validation of a Body Image Guilt and Shame Scale”, Personality and Individual Differences, No 34: 59–75.
  • Wellington, A. Christine & Bryson, R. John (2001), “At Face Value: Image Consultancy Emotional Labour and Professional Work”, Sociology, No 4: 933–946.
  • Wusteuhagen & et al. (2007), “Social Acceptance of Renewable Energy Innovation: An Introduction to the Concept”, Energy Policy, No 35: 2683 – 2691
  • Zuckerman, Diana & Abraham, Anisha (2008), “Teenagers and Cosmetic Surgery: Focus on Breast Augmentation and Liposuction”, Journal of Adolescent Health, No 43: 318–324.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار