دینداری و رضایت از زندگی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران

2 دکتری جامعه‌شناسی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

3 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

احساس رضایت از زندگی و عوامل مؤثر بر آن، از موضوعات مورد توجه محققان در شاخه‌های مختلف علمی بوده است. در میان عوامل مختلف، به باورها و اعمال مذهبی به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر ارزیابی مثبت از شرایط زندگی پرداخته شده است. بر همین اساس، این تحقیق به بررسی ارتباط میان رضایت از زندگی و سطح دینداری در جامعۀ ایران می‌پردازد. با استفاده از داده‌های موج سوم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، اثر متغیرهای توکل به خدا، پایبندی به نماز و حضور در مسجد، به‌عنوان مؤلفه‌هایی از دو بعد اعتقادی و مناسکی (فردی و جمعی) دینداری بر میزان احساس خوشبختی افراد به‌وسیلۀ مدل رگرسیونی مطالعه شد. نتایج نشان می‌دهد میزان احساس خوشبختی در ایران، در میان شیعیان و اهل تسنن تفاوتی ندارد. به‌علاوه یافته‌های مدل‌های رگرسیونی بیانگر آن است که در سطح ملی، هر سه متغیر توکل به خدا، پایبندی به نماز و حضور در مسجد، با دینداری رابطۀ مستقیم و معنادار دارند. در نمونۀ کوچک‌تر استانی (استان تهران)، چنین رابطه‌ای تأیید نمی­شود و متغیرها ارتباط معناداری با احساس خوشبختی نشان نمی‌دهند. این اختلاف در یافته‌ها ممکن است ناشی از محدودیت‌های آماری یا نداشتن شناخت لازم از نحوۀ ارتباط میان دینداری و احساس رضایت از زندگی در جامعۀ ایران باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religiosity and Life Satisfaction in Iran

نویسندگان [English]

  • Arash Nasr Esfahani 1
  • Mohammad Rouzkhosh 2
  • Pouya Deris 3
1 PhD in Sociology, Tehran university
2 PhD in Sociology, Tehran university
3 PhD Candidate in Sociology, Tehran university
چکیده [English]

Life satisfaction has received considerable attention in scientific research during last decades. This paper addresses the relationship between life satisfaction and the level of religiosity in Iran. Using the data from the third wave of national survey of Iranian values and attitudes, this paper investigates the effects of religiosity dimensions including faith in God, personal prayer and mosque attendance on the level of life satisfaction. The national survey was conducted in 2015 with a national sample of 14,906 participants including both urban and rural population by ministry of culture and Islamic Guidance. Unlike previous studies, results indicate that difference in life satisfaction among Shiites and Sunnis is not statistically significant. In addition, findings of the regression models show that, at the national level, all three variables of trust in God (Tavakol), daily prayer, and mosque attendance have a direct positive relationship with life satisfaction. However, if the sample of the research is confined to the province of Tehran, such a relationship cannot be verified. It is concluded that this difference in the findings may be due to statistical constraints or the lack of proper knowledge regarding the relationship between religiosity and a sense of life satisfaction in the Iranian society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life Satisfaction
  • Logistic regression
  • Religiosity
  • Subjective Well-Being
  • Values and Attitudes

مراجع

  • پرپوچی، بهجت؛ احمدی، مجید و سهرابی، فرامرز (1392)، «رابطۀ دینداری و حمایت اجتماعی با رضایت از زندگی دانشجویان دانشگاه»، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، شمارۀ 3: 60-68.
  • حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ ابوترابی زارچی، فاطمه؛ زارع شاه‌آبادی، اکبر و مروی نام، نرگس (1391)، «بررسی رابطۀ بین دینداری و رضایت از زندگی در بین زنان سالمند شهر یزد»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ ۵۸: 191-235.
  • حجازی، مسعود؛ صبحی، افسانه و حسینی، مرتضی (1392)، «رابطۀ دینداری با رضایت از زندگی و شادکامی دختران دانش‌آموز»، زن و مطالعات خانواده، شمارۀ 22: 61-77.
  • ربانی، رسول و بهشتی، سید صمد (1390)، «بررسی تجربی رابطۀ دینداری و رضایت از زندگی»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 17: 79-102.
  • رضاپور، یوسف؛ فتحی، آیت‌الله؛ سرداری، مرضیه و شیرعلی­پور، اصغر (1389)، «بررسی رابطۀ دینداری و وضعیت اقتصادی- اجتماعی دانشجویان با رضایت از زندگی: با تعدیل‌گری مؤلفه‌های سلامت روانی»، پژوهش‌های نوین روان‌شناختی (روان­شناسی دانشگاه تبریز)، شمارۀ ۱۹: 75-95.
  • عظیمی هاشمی، مژگان (1383)، «رضایت از زندگی و دینداری در بین دانش­آموزان دورۀ متوسطه»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 3: 83-116.
  • قلی­زاده، حسین؛ عبدالله­پور، نازی؛ سیدمهدوی اقدم، روح‌الله و علی‌اشرفی، زینب (1390)، «رابطۀ بین دینداری با رضایت از زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز»، تربیت اسلامی، شمارۀ ۱۲: 141-153.
    • Barkan, S. E., and Greenwood, S. F. (2003), “Religious Attendance and Subjective Well-being among Older Americans: Evidence from the General Social Survey”, Review of Religious Research, No. 2: 116–129.
    • Bradshaw, M., Ellison, C. G., and Marcum, J. (2010), “Attachment to God, Images of God, and Psychological Distress in a Nationwide Sample of Presbyterians”, The International Journal for the Psychology of Religion, No. 20: 130–147.
    • Ciarrocchi, J. W., and Deneke, E. (2004), “Happiness and the Varieties of Religious Experience: Religious Support, Practices, and Spirituality as Predictors of Well-being”, Research in the Social Scientific Study of Religion, No. 15: 209–233.
    • Cohen, A. B. (2002), “The Importance of Spirituality in Well-being for Jews and Christians, Journal of Happiness Studies, No. 3: 287–310.
    • Diener, E. (1984), Subjective Well-being, Psychological Bulletin, No.95: 542–575.
    • Diener, E., Oishi, S., and Lucas, R. E. (2002), “Subjective Well-being: The Science of Happiness and Life Satisfaction”, In C. R. Snyder and S. J. Lopez (Ed.), Handbook of Positive Psychology, Oxford and New York: Oxford University Press.
    • Ellison, C. G. (1991), “Religious Involvement and Subjective Well-being”, Journal of Health and Social Behavior, No. 32: 80–99.
    • Ellison, C. G., and Levin, J. S. (1998), “The Religion–Health Connection: Evidence, Theory, and Future Directions”, Health Education and Behavior, No. 25: 700–720.
    • Ellison, C. G., Gay, D. A., and Glass, T. A. (1989), “Does Religious Commitment Contribute to Individual Life Satisfaction”, Social Forces, No. 68: 100–123.
    • Ferriss, A. L. (2002), “Religion and Quality of Life”, Journal of Happiness Studies, No. 3: 199–215.
    • Greeley, A., and Hout, M. (2006), “Happiness and Lifestyle among Conservative Christian”, In The Truth about Conservative Christians, Chicago, IL: University of Chicago Press.
    • Hadaway, C. K. (1978), “Life Satisfaction and Religion: A Reanalysis”, Social Forces, No. 57: 636–343.
    • Immerzeel, T., and Van Tubergen, F. (2013), “Religion as Reassurance? Testing the Insecurity Theory in 26 European Countries”, European Sociological Review, No. 9: 359–372.
    • Inglehart, R. F. (2010), “Faith and Freedom: Traditional and Modem Ways to Happiness”, In International Differences in Well-Being, Edited by E. Diener, J. F. Helliwell, and D. Kahneman, New York: Oxford University Press.
    • Koenig, H. G., McCullough, M. E., and Larson, D. B. (2001), Handbook of Religion and Health, New York: Oxford University Press.
    • Krause, N. (2003), “Religious Meaning and Subjective Well-being in Late Life”, Journal of Gerontology: Social Sciences, No. 58: 160–170.
    • Kumar, K., and Hussain, A. M. (2002), “Meditation- A Harbinger of Subjective Well-Being”, Journal of Personality and Clinical Studies, No. 19: 93–102.
    • Layard , R., Clark, A., and Senik, C. (2013), “The Causes of Happiness And Misery”, In J. Helliwell, R. Layard, and J. Sachs, World Happiness Report, The Earth Institute.
    • Lewis, C. A. (2002), “Church Attendance and Happiness among Northern Irish Undergraduate Students: No Association”, Pastoral Psychology, No. 50: 191–195.
    • Lewis, C. A., Lanigan, C., Joseph, S., and De Fockert, J. (1997), “Religiosity and Happiness, No Evidence for an Association among Undergraduates”, Personality and Individual Differences, No. 22: 119–121.
    • Lewis, C. A., Maltby, J., and Burkinshaw, S. (2000), “Religion and Happiness: Still no Association”, Journal of Beliefs and Values, No. 21: 233–236.
    • Lim, C., and Putnam, D. (2010), “Religion, Social Networks, and Life Satisfaction”, American Sociological Review, No. 75: 914–933.
    • Lin, M., Lucas, H. C., and Shmueli, G. (2013), “Research Commentary—Too Big to Fail: Large Samples and the p-Value Problem”, Information Systems Research, No. 24: 906–917.
    • Maselko, J., and Kubzansky, L. D. (2006), “Gender Differences in Religious Practices, Spiritual Experiences and Health: Results from the US General Social Survey”, Social Science and Medicine, No. 62: 2848–2860.
    • Myers, D. G. (2000), “The Funds, Friends, and Faith of Happy People”, American Psychologist, No. 55: 56–67.
    • Pollner, M. (1989), “Divine Relations, Social Relations, and Well-being”, Journal of Health and Social Behavior, No. 30: 92–104.
    • Poloma, M., and Brian, F. P. (1989), “Exploring Types of Prayer and Quality of Life: A Research Note”, Review of Religious Research, No. 31: 46–53.
    • Shin, D., and Johnson, D. (1978), “Avowed Happiness as the Overall Assesment of the Quality of Life”, Social Indicators Research, No.5: 475–492.
    • Stark, R., and Glock, C. Y. (1968), American Piety: The Nature of Religious Commitment, Berkeley: University of California Press.
    • Suhail, K. and Chaudry, R. (2004), “Predictors of Subjective Well-being in an Eastern Muslim Culture”, Journal of Social and Clinical Psychology, No. 23: 359–376.
    • Taylor, R. J., and Chatters, L. M. (1988), “Church Members as a Source of Informal Social Support”, Review of Religious Research, No. 30: 193–203.
    • Witter, R. A., Stock, W. A., Okun, M. A., and Haring, M. J. (1985), “Religion and Subjective Well-Being in Adulthood: A Quantitative Synthesis”. Review of Religious Research, No. 26: 332–342.
    • Zahedi, F. (2011), “The Challenge of Truth Telling across Cultures: A Case Study”, Journal of Medical Ethics and History of Medicine, No. 4: 11–20.
    • Veenhoven, R. (1991), “Is Happiness Relative”, Social Indicators Research, No. 24: 1–34.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار