ارتباط احساس محرومیت نسبی با همبستگی اجتماعی بین جوانان شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد

2 کارشناس ارشد جامعه‏شناسی دانشگاه تهران

3 مربی و مدرس دانشگاه پیام نور

چکیده

همبستگی اجتماعی بر هماهنگی و هم‏آوایی افراد یک جامعه دربارۀ موضوعی مشخص دلالت دارد. چنان‏چه افراد جامعه‌ای دربارۀ اصول و قواعد اجتماعی خود به توافقی جمعی دست یابند، آن جامعه به همبستگی اجتماعی یا توافق دست یافته است. در این پژوهش، محرومیت نسبی یکی از عوامل مهم و مؤثر بر همبستگی اجتماعی به‌شمار می‌رود.
برای بررسی ارتباط بین دو مفهوم احساس محرومیت نسبی و همبستگی اجتماعی بین جوانان شهر تهران، پرسشنامه‎‏ای با سه بخش برای سنجش همبستگی اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و ویژگی‏های جمعیت‏شناختی پاسخگویان تدوین و بین نمونه‏ای با تعداد384 نفر (محاسبه براساس فرمول کوکران) پخش شد. این نمونه‌ها از مناطق 6، 10 و 17 شهر تهران انتخاب شدند. آزمون فرضیه‌ها، ارتباط بین متغیرهای جنس و اشتغال با همبستگی اجتماعی را تأیید کرد اما متغیرهای سن، تأهل، تحصیلات و منطقۀ سکونت بی‌ارتباط با همبستگی اجتماعی بودند. آزمون فرضیه‌های اصلی پژوهش نیز ارتباطی معکوس بین دو احساس محرومیت ادراکی و نسبی با همبستگی اجتماعی را نشان می‏دهد؛ بدین معنا که هرچه درک و احساس پاسخگویان از سطح محرومیت خود در مقایسه با دیگران بیشتر باشد، اندازۀ همبستگی در جامعه کاهش می‏یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relation between feeling relative deprivation with social consensus in Tehran

نویسندگان [English]

  • Amir Rastegarkhaled 1
  • Maysam Mohammadi 2
  • Masoumeh Esmaeelbeigi 3
1 Assistant Professor Department of Sociology University of Shahed
2 MA in Sociology
3 Instructor, University of Payame Noor
چکیده [English]

Social consensus is implying on harmony and unison of people in a particular subject. In other words, if people in a society, achieve a collective agreement about their social rules and principles, that community has achieved to social consensus. In this research, feeling relative deprivation is imagined to be effect on social consensus.
To examine the relationship between two concepts social consensus and feelings of relative deprivation in the youth of Tehran, the questions were formulated in the three parts for measuring of concepts of social consensus, feeling relative deprivation and background variables. Then the questionnaires were distributed among Sample population. The sample size were 384 people of Tehran population that it was calculated by the formula Cochran. This population were selected from 6, 10 and 17 Tehran regions. The results of us project showed that there are significant relationship between variables of sex and job with social consensus, while variables of age, marital status, education and location of live have not significant relationship with social consensus. Moreover, results showed that feeling relative deprivation is related and its dimension with social consensus, too; this means that if the respondents' perceptions and feelings reduce from its deprivation levels in comparison with others, the social consensus increase.in society, and vice versa.

کلیدواژه‌ها [English]

  • discipline
  • Social consensus
  • The reference group inequality
  • Feelings of relative deprivation

مراجع

  • آرون، ریمون (1381)، مراحل اساسی اندیشه در جامعه‏شناسی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • آزادارمکی، تقی (1380)، «وفاق اجتماعی از چند منظر»، فصلنامۀ فرهنگ عمومی، شمارۀ 25-24: 17-20.
  • بیرو، آلن (1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان.
  • ترنر، جاناتان اچ (1378)، مفاهیم و کاربردهای جامعه‏شناسی، ترجمۀ محمد عزیزی و محمد فولادی، تهران: انتشارات مؤسسۀ‏ امام خمینی (ره).
  • جهان‏بین، داریوش (1378)، «فرهنگ، وفاق اجتماعی و خشونت»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، شمارۀ‏ 5 و 6: 88- 108.
  • چلبی، مسعود (1375)، جامعه‏شناسی نظم، تهران: نشر نی.
  • چلبی، مسعود (1379)، «میزگرد وفاق اجتماعی 2»، فصلنامۀ مطالعات ملّی، شمارۀ 2 و 3: 13-58.
  • راغفر، حسین (1386)، «تله‏های فقر، محرومیت نسبی و عدالت اجتماعی، اقتصاد و جامعه»، سال سوم، شماره‏12: 13-21.
  • ربّانی، علی، ربّانی، رسول و حسنی، محمدرضا (1390)، «رابطۀ احساس محرومیت نسبی با گرایش به هویّت ملّی، مطالعۀ موردی: دانشجویان دانشگاه اصفهان». فصلنامۀ جامعه‏شناسی کاربردی، شماره‏ 42: 67-94.
  • روشه، گی (1376)، جامعه‏شناسی تالکوت پارسونز، ترجمۀ عبدالحسین نیک‏گهر، تهران: مؤسسه‏ فرهنگی انتشاراتی تبیان.
  • ریتزر، جورج (1381)، نظریه‏های جامعه‏شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ‏ محسن ثلاثی تهران: انتشارات علمی.
  • سایت بانک مرکزی (1389)، خلاصۀ‏ تحولات اقتصادی کشور در سال 1387: http://www.cbi.ir.
  • عبداللهی، محمد (1378)، «بحران هویت جمعی: دینامیسم و مکانیسم تحوّل آن در ایران»، نامۀ انجمن جامعه‏شناسی ایران، مجموعه مقالات، دفتر اول: 63-83.
  • کوهن، الوین استانفورد (1380)، تئوری‏های انقلاب، ترجمۀ‏ علی‏رضا طیب، تهران: نشر قومس.
  • گیدنز، آنتونی (1376)، نظریه‏های جامعه‏شناسی، ترجمۀ محسن صبوری، تهران: نشر نی.
  • محسنی‏تبریزی، علی‏رضا و درویش‏ملا، محمدحسین (1387)، «سنجش میزان احساس محرومیت نسبی و محرومیت نسبیِ ادراکی جوانان (مطالعۀ شهر تهران)»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 34: 73-96.
  • محمدزاده‏اصل، نازی (1387)، بررسی مقایسه‏ای شاخص‏های رفاه اجتماعی خانوارها در مناطق 22 گانه‏ شهر تهران، تهران: پژوهشکده‏ آمار.
  • مساواتی، مجید (1374)، جامعه‏شناسی انحرافات، تهران: انتشارات نوبل.
  • مشیرزاده، حمیرا (1381)، درآمدی نظری بر جنبش‏های اجتماعی، تهران: پژوهشکده‏ امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی.
  • مورهد، گریفین (1377)، رفتار سازمانی، ترجمه‏ سیدمهدی الوانی، تهران: نشر مروارید.
  • نقدی، اسداله و کمربیگی، خلیل‏اله (1389)، «مطالعۀ وفاق اجتماعی عام در جوامع شهری، روستایی و عشایری ایلام»، فصلنامۀ مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 10: 142-162.
  • همیلتون، پیتر (1379)، تالکوت پارسونز، ترجمۀ‏ احمد تدین، تهران، نشر هرمس.
  • ورسلی، پیتر (1373)، جامعه‏شناسی مدرن، ترجمۀ‏ حسن پویان، تهران: چاپخش.

 

  • Ambrun, Michael; Taylor, Donald M, & et al. (2006), “the relative deprivation gratification continuum and the attitudes of South Africans toward immigrants. A test of the V- Curve hypothesis”, Journal of personality and social psychology, No. 91 (6): 1032- 1044.
  • Bennett, Richard & ralph, Blaney (2002), “Social consensus, moral intensity”. Journal of economic psychology, 23 (4): 501- 520.
  • Chakravarty, Satya, Nachiketa Chattopadhyay & Amita Majumder (1995), “Income Inequality and Relative Deprivation”, India, No1: 1-15.
  • Davis, James.A (2011), “a Formal Interpretation of the Theory of Relative Deprivation”, Sociometry, Vol. 22, No. 4 : 280-296.
  • Krueger, Joachim (1998), “On the Perception of Social Consensus”, Advances in Experimental Social Psychology, No. 30: 163–240.
  • Lower, E., Jangkoo, Y. (1989), Network structure and emotion in exchange relations. American sociological review.
  • Sablonnière. Roxane de la, Francine Tougas and Monique Lortie-Lussier (2009), Dramatic Social Change in Russia and Mongolia: Connecting Relative Deprivation to Social Identity, sage.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار