نوجوانان و شرمساری از بدن؛ فراتحلیل‌ مطالعات

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی. دانشگاه الزهرا. تهران. ایران

2 گروه علوم اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد. دانشگاه الزهرا. تهران. ایران

10.22059/jisr.2025.393826.1615

چکیده

مطالعات روبه‌رشد «نگرانی بدنی» دربارۀ ظاهر کودکان و نوجوانان، بدن را به مسائل هویت و خودانگاره پیوند می‌دهد و تأثیرات متقابل بدن، خود و زمینه‌های اجتماعی-فرهنگی گسترده‌تر را بررسی می‌کند. کودکان در دورۀ نوجوانی در تلاش برای یافتن خویش، نسبت به ظاهر خود و نمود بیرونی آن آگاه می‌شوند. عدم تطابق بدن ادراک‌شده با تصاویر ایدئال ارائه‌شده، آنان را در برابر تجربیاتی مانند شرمساری از بدن آسیب‌پذیر می‌سازد.
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد فراتحلیل کیفی به بررسی، بازبینی و شناخت دقیق‌تر پدیدۀ نوین شرمساری از بدن در نوجوانان می‌پردازد. برای دستیابی به این هدف، 11 متن پژوهشی داخل کشور و 40 متن پژوهشی خارج از کشور از هشت پایگاه علمی انتخاب و تحلیل شدند.
یافته‌های پژوهش در دو بخش تدوین شده است. یافته‌های توصیفی نشان از این دارد که موضوع شرمساری از بدن از سال 2018 به بعد در مطالعات نوجوانان مورد توجه قرار گرفته و تا سال 2024 با رشد چشمگیری مواجه شده است، همچنین غلبه با رویکردهای کمی و حوزه‌های روان‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی بوده است. یافته‌های تحلیلی مطالعات، مؤید شیوع شرمساری از بدن در میان نوجوانان است. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، فشارهای اجتماعی و فرهنگی و خانواده مهم‌ترین عوامل در ایجاد شرمساری از بدن در نوجوانان است و پیامدهای گستردۀ روان‌شناختی برای نوجوانان دارد.
درمجموع بررسی منابع نشان می‌دهد علی‌رغم نقش انکارناپذیر بسترهای اجتماعی فرهنگی و تعاملات اجتماعی در ایجاد شرمساری از بدن در نوجوانان، این موضوع مغفول مانده است و پژوهش‌ها به‌جای تمرکز بر ساخت‌های اجتماعی و ارائۀ راهکارهایی برای پیشگیری از این پدیده، بر شناخت پیامدهای روان‌شناختی آن متمرکز بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adolescents and Body Shaming Meta-analysis of Studies

نویسندگان [English]

  • Afsaneh Kamali 1
  • Fateme Razkordani Sharahi 2
1 Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Department of Social science, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The growing body of research on "bodily concern" regarding the appearance of children and adolescents links the body to issues of identity and self-concept, and examines the reciprocal effects of the body, self, and broader socio-cultural contexts. In adolescence, as children strive to find themselves, they become aware of their physical appearance and its outward manifestation. The inconformity between the perceived body and the idealized images presented to adolescents makes them vulnerable to experiences such as body shaming.
The present study seeks to examine, review, and gain a more precise understanding of the novel phenomenon of body shaming in adolescents using a qualitative meta-analysis approach. To achieve this goal, 11 national and 40 international research texts were selected and analyzed from 8 scientific databases.
The research findings are presented in two sections. Descriptive findings indicate that the topic of body shaming has gained attention in adolescent studies since 2018 and has experienced significant growth until 2024. Furthermore, quantitative approaches and the fields of psychology and social psychology have been dominant. Analytical findings of the studies confirm the prevalence of body shame among adolescents. Media and social networks, social and cultural pressures, and family have been the most important factors in creating body shaming in adolescents, and it has had extensive psychological consequences for them.
Overall, the review of sources shows that despite the undeniable role of socio-cultural contexts and social interactions in creating body shaming in adolescents, this issue has been neglected. nstead of focusing on social constructs and offering solutions to prevent this phenomenon, research has concentrated on understanding its psychological consequences

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adolescent
  • Body Shaming
  • Body
  • Child
  • Qualitative Meta-Analysis

مراجع

منابع
احدزاده، اشرف‌سادات و امامی رودسری، حسین (1395). «ایماژ منفی از بدن» کاربران نوجوان شبکه اجتماعی فیس‌بوک بررسی نقش واسطه‌گری فاکتور «اختلاف‌ازخود». رسانه، 27 (1)، 131-147. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.10227180.1395.27.1.7.3
اسکندری‌نژاد، علی‌رضا و هاشمی، سیدضیا (1401). چالش‌های سربازی در ایران؛ فراتحلیل‌کیفی پژوهش‌های موجود. مسائل‌اجتماعی ایران، 13(2)، 9-26. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.24766933.1401.13.2.1.6
سلیمی، جلیل و مکنون، رضا (1397). فراتحلیل‌کیفی پژوهش‌های علمی ناظر بر مسئلة حکمرانی در ایران. مدیریت دولتی، 10 (1)، 1-30. https://doi.org/10.22059/jipa.2018.228757.1945
اعتمادی‌فرد، سیدمهدی و حسین‌زاده، حسام (1400). نگرش به‌بدن: تفاوت یا تعارض‌نسلی (مطالعه نگرش نسلی بدن‌مندی نوجوانان در شهر تهران). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 10(2)، 471-497. https://doi.org/10.22059/jisr.2020.302546.1066
الهی‎دوست، سعیده (1401). واکاوی تجارب‌زیسته دانش‌آموزان 10-14ساله دارای اضافه‌وزن و چاقی. (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد)، دانشگاه پیام‎نور، اصفهان.
انصاری، پریا و علیوردی‌نیا، اکبر (1403). تعمیم‌پذیری جنسیتی نظریۀ شرمساری‌بازپذیرنده در تبیین رفتارهای‌انحرافی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 13(4)، 551-574. https://doi.org/10.22059/jisr.2024.381406.1533
بلیکی، نورمن (1391). طراحی پژوهش‌های اجتماعی. ترجمه حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
جیمز، آلیسون و جیمز، آدریان (1403). مفاهیم اساسی در مطالعات‌کودکی. ترجمه علی‌رضا کرمانی و افسانه کمالی. تهران: انتشارات فراهم.
خزائی، سارا (1399). رابطه میزان استفاده ‌از اینستاگرام و نگرانی از تصویربدنی در دانشجویان دختر؛ نقش واسطه‌ای شرم‌ازبدن و مقایسه‌اجتماعی. (رساله دکتری)، دانشگاه مازندران، بابلسر.
خزایی، سارا و ریاحی، محمداسماعیل (1400). مطالعه‌کیفی برساخت هویت‌بدنی نوجوانان؛ دختران دبیرستانی شهرستان بروجرد. جامعه‌شناسی کاربردی، 32(1)، 107-134. https://doi.org/10.22108/jas.2020.120923.1852
دبیری‌نژاد، پگاه (1402). رابطه بین رسانه‌های اجتماعی و تصویربدن: نقش میانجی شرم‌ازبدن و تعدیلگری شفقت‌به‌خود در دختران نوجوان. (پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد)، مؤسسه آموزش‌عالی علامه فیض‌کاشانی، کاشان.
ذکایی، محمدسعید (1396). مطالعات کودکی: مفاهیم، رویکردها و مسائل‌محوری. مجموعه مقالات درآمدی‌بر مطالعات‌کودکی در ایران. تهران: نشر آگاه.
شفیعی، زهرا و عطریان، نرگس (1401). پدیدارشناسی تجربه‌زیسته نوجوانان کاربر از خودزشت‌انگاری متأثر از اینستاگرام. مطالعات راهبردی فرهنگ، 2 (4)، 161-192. https://doi.org/10.22083/scsj.2023.384040.1091
صادق‌زاده، مرضیه؛ رمضانی، مرضیه و خرم‌دل، کاظم (1402). رابطه ساختاری شرم ‌از تصوی ربدن و اشکال خودانتقادی/ اطمینان‌بخشی ‌به‌ خود در دانش‌آموزان دختر: نقش واسطه‌ای ابعاد ترس ‌از شفقت. روان‌شناسی سلامت، 12(2) (پیاپی 46)، 93-110. https://doi.org/10.30473/hpj.2023.64187.5554
قدسی، نرگس؛ نسترن، مهین و قاسمی، وحید (1401). جداشدگی اجتماعی-فضایی در ایران: مرورنظام‌مند و فراتحلیل‌کیفی. مطالعات شهری، 11(44)، 79-94. https://doi.org/10.34785/J011.2022.175
قره‌حسنلو، فاطمه و خوش‌صورت‌موفق، اعظم (1403). پیشامدها، پیامدها و راهبردهای کنشگری کودک‌همسری مبتنی‌بر فراتحلیل‌کیفی. مسائل اجتماعی ایران، 15(2)، 229 تا 268. http://dx.doi.org/10.61186/jspi.15.2.229
کورسارو، ویلیام.ای. (1393). جامعه‌شناسی کودکی. ترجمه علیرضا کرمانی و مسعود رجبی اردشیری. تهران: نشر ثالث.
لوبرتون، داوید (1392). جامعه‌شناسی بدن. ترجمه ناصر فکوهی. نسخه الکترونیکی فیدیبو. تهران: نشر ثالث.
Ahadzadeh, A. & Emami Roudsari. H. (2016). Negative Body Image” of Adolescent Users of Facebook Social Network: Studying the Mediating Role of “Different from Self” Factor. Rasaneh, 27(1), 131-147. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.10227180.1395.27.1.7.3 (In Persian)
Annah, I., & Heriteluna, M. (2023). The Effects of Social Media and Body Shaming on Self Esteem Amongst Adolescent. In: Polkesraya Int. Conference. Poltekkes Kemenkes Palangka Raya, Palangka Raya, 1-16. https://prosiding.polkesraya.ac.id/
Ansari, P., & Aliverdinia, A. (2024). Gender generalizability of reintegrative shaming theory in explaining deviant behaviors. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 13(4), 551-574. https://doi.org/10.22059/jisr.2024.381406.1533 (In Persian)
Azhar, M. F., & Yusuf, I. R. (2022). A Review of Body Shaming Behavior on The Hadith; The Preventive Measurement From Islamic Point of View. Al-Bukhari, 5(1), 146-162. https://doi.org/10.32505/al-bukhari.v5i1.4036
Ayu, C., Saidah, Q. I., & Nurhayati, C. (2022). Verbal Bullying Body Shaming Behavior and Self-Confidence among Teenage Students in Indonesia. Medical Research (MJMR), 6(4), 1-8. https://doi.org/10.31674/mjmr.2022.v06i04.001
Butt, M., & Van Heerden, A. (2023). Assessment and impact of paediatric internalized weight bias: A systematic review. Pediatric Obesity, 18(6), e13040. https://doi.org/10.1111/ijpo.13040​Wiley Online Library+1Frontiers+1
Cerolini, S., Vacca, M., Zegretti, A., Zagaria, A., & Lombardo, C. (2024). Body shaming and internalized weight bias as potential precursors of eating disorders in adolescents. Frontiers in Psychology, 15, 1356647. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1356647
Coffey, J., Budgeon, S., & Cahill, H. (2016). Learning bodies: The body in youth and childhood studies. Springer.
Constantian, M. B. (2019). Childhood abuse, body shame, and addictive plastic surgery: The face of trauma (p. 342). Taylor & Francis.
Dwivedi, M., Sharma, S., Vajpeyi, L., & Zaidi, S. Z. H. (2024). Level of self-objectification among adolescent girls from co-educational schools and all-girls Schools: A comparative study. Annals of Neurosciences, 31(3), 166-175. https://doi.org/10.1177/09727531231185929
Eskandarinezhad A, Hashemi S Z. (2023). Conscription Challenges in Iran; Qualitative Meta-analysis of Existing Researches. Social Problems of Iran, 13(2), 9-26. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.24766933.1401.13.2.1.6 (In Persian)
Etemaidifard, S. M., & Hoseinzadeh, H. (2021). Attitude to the body: generational differences or conflicts (study of generational attitude toward adolescent embodiment in Tehran). Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 10(2), 471-497. https://doi.org/10.22059/jisr.2020.302546.1066 (In Persian)
Firdaus, D. R. S., Dewi, D. A. S., Rusfien, I. T., Valdiani, D., & Suharyati, H. (2023). When Body Shaming on Social Media Harms One’s Mental Health, Who’s to Blame?. In PICEI 2022: Proceedings of the 1st Pedagogika International Conference on Educational Innovation, PICEI 2022, 15 September 2022, Gorontalo, Indonesia (p. 23). European Alliance for Innovation. https://doi.org/10.4108/eai.15-9-2022.2335885
Gam, R. T., Singh, S. K., Manar, M., Kar, S. K., & Gupta, A. (2020). Body shaming among school-going adolescents: prevalence and predictors. Community Medicine and Public Health, 7(4), 1324. http://dx.doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20201075
Gan, R., & Jiang, S. (2022). The Impact of Body Shaming on Female High School Students in China. In 2022 6th International Seminar on Education, Management and Social Sciences (ISEMSS 2022) 3668-3674. Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/978-2-494069-31-2_430
Gilbert, P. (2014). Body shame: A biopsychosocial conceptualisation and overview, with treatment implications. In Body shame (pp. 3-54). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315820255-8
Ghareh hasanlou F. & khosh sorat movafagh A. (2024). Antecedents, Consequences, and Activism Strategies of Child Marriage Based on Qualitative Meta-Analysis. Social Problems of Iran, 15(2), 229-268. http://dx.doi.org/10.61186/jspi.15.2.229 (In Persian)
Ghodsi, N., Nastaran, M., & Ghasemi, V. (2022). Socio-spatial Segregation in Iran: Systematic Review and Qualitative Meta-Analysis. Motaleate Shahri, 11(44), 79-94. https://doi.org/10.34785/J011.2022.175 (In Persian)
Guardabassi, V., & Tomasetto, C. (2020). Weight status or weight stigma? Obesity stereotypes—not excess weight—reduce working memory in school-aged children. Experimental Child Psychology, 189, 104706. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2019.104706​
Hariyati, R., Setiawan, M. A., & Sulistiyana, S. (2022). The effect of body shaming on students who blame themselves. KONSELI, 9(2), 149-156. http://dx.doi.org/10.24042/kons.v9i2.13886
Hooper, L., Puhl, R., Eisenberg, M. E., & Neumark-Sztainer, D. (2022). How weight stigma affects weight-related health in adolescents and young adults: Public health research with implications for translation into clinical practice. Clinical and Translational Science, 6(Suppl 1), 7. https://doi.org/10.1017/cts.2022.40​PMC+1PMC+1
Ispas, C., & Eugenia Ispas, A. M. (2022).The Predisposition Of Teenagers From The First High School Classes To Bodyshamming. European Proceedings of Educational Sciences. https://doi.org/10.15405/epes.23056.51
Khazaie, S., & Riahi, M. (2021). A Qualitative Study of Adolescent Body Identity (High School Girls in Boroujerd). Journal of Applied Sociology, 32(1), 107-134. https://doi.org/10.22108/jas.2020.120923.1852 (In Persian)
Kudlová, K., Hollá, K., Turzík, J., & Hrkotáčová, N. (2024). Body shaming in online space: Systematic review. Ecohumanism, 3(8), 247-263. https://doi.org/10.62754/joe.v3i8.4728
Leary, H., & Walker, A. (2018). Meta-analysis and meta-synthesis methodologies: Rigorously piecing together research. TechTrends, 62(5), 525-534. https://doi.org/10.1007/s11528-018-0312-7
Lestari, H., Hutahaean, E. S. H., & Fahrudin, A. (2023). Body image dissatisfaction in body shaming victims. KESANS, 3(1), 22-29. https://doi.org/10.54543/kesans.v3i1.229
Levitt, H. M., Pomerville, A., & Surace, F. I. (2016). A qualitative meta-analysis examining clients’ experiences of psychotherapy: a new agenda. Psychological bulletin, 142(8), 801. https://doi.org/10.1037/bul0000057
Maheux, A. J., Roberts, S. R., Evans, R., Widman, L., & Choukas-Bradley, S. (2021). Associations between adolescents’ pornography consumption and self-objectification, body comparison, and body shame. Body Image, 37, 89–93. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2021.01.014
Martin, G. M. (2015). Obesity in question: understandings of body shape, self and normalcy among children in Malta. Sociology of Health & Illness, 37(2), 212-226. https://doi.org/10.1002/9781119069522.ch4
Mason, K., & Boero, N. (2020). Toward a Sociology of the Body. In K. Mason & N. Boero, The Oxford Handbook of the Sociology of Body and Embodiment, (pp. 1-20). https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780190842475.013.1
Mendes, A. L., Canavarro, M. C., & Ferreira, C. (2021). How psychological inflexibility mediates the association between general feelings of shame with body image-related shame and eating psychopathology severity?. Appetite, 163, 105228. https://doi.org/10.1016/j.appet.2021.105228
Mishra, K. K., & Kumar, N. (2023). Fatness, Baldness, and Skin Colour: Exploring the Consequences of Body Shaming and Self-Acceptance in Da Thadia (2012) and Bala (2019). Literary Voice, 16, 16-23. https://literaryvoiceglobal.in/
Nagata, J. M., Helmer, C. K., Wong, J. H., Domingue, S. K., & Shim, J. E. (2024). Prevalence and sociodemographic associations with weight discrimination in early adolescents. Preventive Medicine Reports, 47, 102892. https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2024.102892​PubMed
Paña, R. J., Ofianga, N., Oracoy, D. M., Andulana, A. S., Alcomendras, J., Avanceña, J. C., Garcia, k.v., Peñaflor, j & Mondragon, F. G. (2023). Demystifying the Encounters of Teenagers on Body Shaming. Psychology and Education: A Multidisciplinary Journal, 7(9), 1-1, 778-796. https://doi.org/10.5281/zenodo.7750918
Pramesuari, N. K. T., Fitria, Y., Deviantony, F., Rasni, H., & Kurniyawan, E. H. (2024). Overview of Body Shaming Experiences in Early Adolescents at Junior High School Jember. Health Sciences, 17(01), 7-14. https://doi.org/10.33086/jhs.v17i01.4133
Prout, A. (2000). Childhood bodies: Construction, agency and hybridity. In Prout, A., The body, childhood and society (pp. 1-18). London: Palgrave Macmillan UK.
Puhl, R. M., Himmelstein, M. S., & Pearl, R. L. (2021). Weight stigma and mental health in youth: A systematic review and meta-analysis. Pediatric Psychology, 46(5), 517–530. https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsab019​PubMed
Sadeghzadeh, M., Ramezani, M. & Khoramdel, K. (2023). The Structural Relationship between Body Image Shame and Forms of Self-Criticism/Self-Assurance in Female Students: The Mediating Role of Dimensions of Fear of Compassion. Health Psychology, 12(46). 93-110. https://doi.org/10.30473/hpj.2023.64187.5554 (In Persian)
Salimi, J., & Maknoon, R. (2018). Qualitative meta-analysis of scientific researches concerning the issue of governance in Iran. Journal of Public Administration, 10(1), 1-30. https://doi.org/10.22059/jipa.2018.228757.1945 (In Persian)
Saragih, H. S., & Humaira, W. (2022). The Correlation of Self Esteem and Body Image to the Incidence of Body Shaming on Adolescent Girl in SMA Rakyat Pancurbatu in 2019. European Humanities and Educational Advancements, 3(3), 89-92. https://scholarzest.com/index.php/ejhea/article/view/1905
Shafiee, Z., & Atrian, N. (2023). Phenomology Of Lived Experienced Users Of Self Ugliness Affected By Instagram. Strategic Studies of Culture, 2(4), 161-192. https://doi.org/10.22083/scsj.2023.384040.1091 (In Persian)
Shilling, C. (2008). Changing bodies: Habit, crisis and creativity. SAGE Publications.
Steinsbekk, S., Wichstrøm, L., Stenseng, F., Nesi, J., Hygen, B. W., & Skalická, V. (2021). The impact of social media use on appearance self-esteem from childhood to adolescence–A 3-wave community study. Computers in Human Behavior, 114, 106528. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106528
Tsuladze, L. (2011). Youth identities through bricolage in a changeable society: The case of georgia. In Gallagher, K., Multiculturalism: critical and inter-disciplinary perspectives (pp. 67-76). Brill. https://doi.org/10.1163/9781848880634_009
Wagner, B. E., & Cook, S. (2024). Weight bias and stigma in pediatric obesity. Pediatric Clinics of North America, 71(5), 819–830. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2024.07.005​
Zokaei, M. S. (2017). Childhood studies: Concepts, approaches, and central issues. In Introductory articles on childhood studies in Iran. Tehran: Agah. (In Persian)
 
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 56
شماره پائیز 1404
شهریور 1404
صفحه 405-426

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار