زنان و برساخت روابط زناشویی در فضای مجازی مطالعۀ موردی «تالار گفت‌وگوی سایت اینترنتی نی‌نی سایت»

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه الزهراء (س)

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهراء (س)

چکیده

با نفوذ شبکه‌های اجتماعی به زندگی شخصی افراد در چند دهۀ اخیر، ابعاد و کیفیت روابط خانوادگی در معرض تحولات گسترده و بی‌سابقه‌ای قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین گروه‌های متأثر زنان هستند که شکل جدیدی از ارتباطات اجتماعی را ورای محدودیت‌های سنتی یا فرهنگی مرسوم تجربه می‌کنند. وب‌سایت «نی‌نی سایت» به‌طور مشخص محورها و مسائل مربوط به زنان را پوشش می‌دهد و کاربران پرشماری یافته است. مطالعۀ حاضر به بررسی یکی از تالارهای گفت‌وگوی این سایت با موضوع «همسران» می‌پردازد تا نحوۀ برساخت روابط زناشویی توسط کاربران زن را تحلیل و بررسی کند. پژوهش، مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی است و نمونه‌گیری زمانی، در بازۀ یک‌ماهه (تیر تا مرداد 1398) انجام شده است. چهار تم اصلی مستخرج شامل روابط عاطفی و جنسی، مالی، خانوادگی و بحرانی بودند. نتایج تحلیل نشان می‌دهد دغدغه‌های عاطفی و احساسی دارای بیشترین فراوانی گفت‌وگوها در میان کاربران است. زنان بیشترین نشانه‌های عاملیت و بازاندیشی را در زمینۀ روابط جنسی و مالی از خود بروز داده‌اند؛ حال آنکه در زمینه‌های مربوط به عرف‌های اجتماعی (مانند تعهد زناشویی)، سنت‌های خانوادگی (مانند خانواده‌محوری فرهنگ ایرانی) و چالش‌های قانونی (مانند حق طلاق و حضانت فرزند) بازتولید باورهای کلیشه‌ای جنسیتی و سازش پررنگ‌تر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Women and constructing marital relationships in cyberspace (Case Study of Ni Ni Site Website Forum)

نویسندگان [English]

  • Mahsa Tizchang 1
  • Maryam Ghazinejad 2
1 PhD student in Sociology, Alzahra University
2 Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University
چکیده [English]

 
Introduction: Along with the influence of social networks on people’s personal lives in recent decades, the dimensions and quality of family relationships have also undergone extensive and unprecedented changes. One of the most influential groups is women, who are experiencing a new form of social communication beyond traditional or cultural limitations. Currently, 72% of women use smartphones and their internet penetration is 42.7%. The website “NiniSite” deals specifically with topics and issues affecting women and has gained numerous users. The website has about 750,000 registered users and is visited by 800,000 people daily. While the gender of the users cannot be determined with certainty, based on the topics on the site, it can be assumed that more than 90% of these users are female. This study examines one of the site’s forums on the topic of “wives” to investigate how female users form marital relationships. The main research questions addressed key aspects, categories, couples’ positions, and the establishment or mitigation of gender stereotypes in relationships. The conceptual framework of the study was based on two approaches of constructivism in media (Stuart Hall) and cyberfeminism. Within Stuart Hall’s theory, culture is based on the ideology of the infrastructure of different readings of a meaning. He discusses two important strategies in the representational system: stereotyping and naturalization. Most cyberfeminist theorists agree that the Internet has promoted women’s agency and can raise public awareness by focusing on emancipation.
Methods: The method of the study is based on qualitative content analysis and time sampling was conducted in a period of one month (July to August) 2019.
Finding: The four main themes extracted include emotional and sexual, financial, family, and critical relationships. The results of the analysis show that emotional concerns are the most common topics of conversation among users and that there is a significant level of empathy and validation of shared experiences in this aspect of the relationship. At the same time, a significant amount of “generalization” and “stereotyping” is formed in this area. Women have shown the most evidence of agency and rethinking in sexual and financial relationships. The dominance of a discourse that can be called “sexual satisfaction” or “sexual orientation” has caused problems for women in its various dimensions. In the area of financial relationships, the desire for independence and personal purpose shows a clear shift in thinking from traditional ideas.
Conclusion: In areas related to social customs (e.g., marital commitment), family traditions (e.g., Iranian family-centered culture), and legal challenges (e.g., divorce and custody), the reproduction of gender stereotypes and compromises is more pronounced. Regarding critical relationships related to the occurrence of deadlocks in relationships, betrayal (or suspicion of betrayal) and violence (psychological, verbal, and physical) were very common, and (as with sexual relationships) the anonymity of users plays an important role in expressing them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women
  • Construction
  • Marital
  • Agency
  • Social Networks
  • اسدپور، نفیسه و الهه مقربی (1394)، «سایبر فمینیسم چیست؟»، ماهنامۀ پیوست، شمارۀ پیاپی 3: 8-9.
  • بخشی، بهاره، نصیری، بهاره، بختیاری، آمنه و مریم طاهریان (1392)، «نقش و کارکرد شبکه‌های اجتماعی (مطالعۀ موردی شبکۀ اجتماعی کفه مام، شبکه‌ای برای مادران و کودکان)»، پژوهشنامۀ زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، شمارۀ 3: 37-59.
  • خشک ‌جان، زهرا و حمیده دباغی (1396)، «معنا، زبان و هویت در برساخت‌گرایی اجتماعی به‌مثابۀ یک متدولوژی»، سومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، جامعه‌شناسی، علوم‌تربیتی و مطالعات اجتماعی.
  • دهقانی، مرضیه (1388)، «تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دورۀ ابتدایی براساس مهارت‌های اجتماعی با توجه به دیدگاه آموزگاران»، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، شمارۀ 31: 121-148.
  • زرندی، مرجان، هاشمیان‌فر، سیدعلی و مسعود کیانپور (1396)، «زنان و برساخت اجتماعی تعهد زناشویی (مورد مطالعه: شهر اصفهان)»، راهبرد فرهنگ، شمارۀ 38: 128-163.
  • سروری زرگر، محمد (1390)، «نشانه‌شناسی بازنمایی خانواده در آگهی‌های بازرگانی تلویزیون»، فصلنامۀ پژوهش‌های ارتباطی، سال هجدهم، شمارۀ 3: 33-62.
  • سفیری، خدیجه و راضیه ذاکری هامانه (1393)، «برساخت مفهوم اعتماد به همسر در فضای مجازی (مورد مطالعه: زنان ساکن شهر یزد)»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی زن و جامعه، شمارۀ 2: 1-30.
  • کرم‌اللهی، نعمت‌الله و روح‌الله دهقانی (1396)، «روش‌شناسی بنیادین نظریۀ فرهنگی استوارت هال با رویکرد انتقادی»، فصلنامۀ دین و سیاست فرهنگی، شمارۀ 3: 130-155.

گیدنز، آنتونی (1392)، چکیدۀ آثار آنتونی گیدنز، ترجمۀ حسن چاوشیان، چاپ دوم، تهران: ققنوس.

  • محمدی، نریمان، کیانپور، مسعود و احسان آقابابایی (1397)، «فضای مجازی و بازتعریف نقش‌های جنسیتی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیسبوک‌ کردی»، زن در فرهنگ و هنر، شمارۀ 1: 47-73.
  • مدیری، فاطمه (1396)، «بررسی فعالیت‌های اشتراکی با همسر و رابطۀ آن با پایداری زندگی زناشویی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارۀ 3: 475-494.
  • منادی، مرتضی (1385)، جامعه‌شناسی خانواده: تحلیل روزمرگی و فضای درون خانواده، تهران: دانژه.
  • مهرداد، ندا، حق‌دوست اسکویی، سیده فاطمه، سیدفاطمی، نعیمه السادات، ابراهیمی، حسین و محبوبه رضایی (1395)، تحلیل محتوای کیفی، تهران: بشری.
  • نصیری، بهاره (1394)، «نگره‌ای بر چالش‌های سایبر فمینیسم از فناوری‌های نوین اطلاعاتی»، مطالعات رسانه‌ای، شمارۀ 29: 123-140.
  • هال، استوارت (1391)، معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمۀ احمد گل محمدی، تهران: نی.
  • یزدخواستی، بهجت، عدلی، صمد و آسیه سپهری (1392)، «تحلیل محتوای صفحات و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک با نظریۀ حوزۀ عمومی هابرماس»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورۀ دوم، شمارۀ 1: 87-110.
  • خواجه‌گیری، طاهره (1398)، گفت‌وگو با محمدرضا رحمانی مدیر داخلی سایت نی‌نی سایت، https://shanbemag.com/?p=27425
  • بخشی‌پور، معصومه (1398)، سن و جنسیت کاربران فناوری اطلاعات در ایران، http://mehrnews.com/xPDsp

 

  • Cadell, L. (2013), “Socially practical or practically unsociable? A study into social media policy experiences in Queensland cultural heritage institutions”, Australian Academic & Research Libraries, No.44: 3-13.
  • Deeks, E. (2016), “The Agency of Anonymity: Reading Women`s Autobiographical Blogs”, Thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Edge Hill University
  • Garcia Gomez, A. (2010), “Competing Narratives, Gender and Threaded Identity in Cyberspace”, Journal of Gender Studies, No.1: 27-42
  • Ghimire, A. and Samuels, Fiona. (2014), “Change and continuity in social norms and practices around marriage and education in Nepal”, Shaping policy for development, Available at: https://www.odi.org/sites/odi.org.uk/files/odi-assets/publications-opinion-files/9181.pdf
  • Harcourt, W. (2001), “Rethinking Difference and Equality: women and the politics of places”, in places in an age of globalization, Rowman & Littlefield Publishers: 649-675
  • Maines, D. (2000), “The Social Construction of Meaning, Contemporary Sociology”, American Sociological Association, No. 3: 577-584