مطالعۀ جامعه‌شناختی الگوهای بازنمایی اخلاق اجتماعی در رسانه‌های ورزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین، دانشگاه تهران

2 استاد گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

توجه به اخلاق اجتماعی در محتوا و مطالب رسانه‌های ورزشی، نخست از جهت تأثیر این موضوع بر اخلاق عمومی جامعه و دوم به‌سبب گسترۀ وسیع مخاطب این گروه از رسانه‌ها دارای ضرورتی جامعه‌شناختی است. بر این مبنا، دغدغۀ پژوهش حاضر آن است که نشان دهد رسانه‌های ورزشی پرمخاطب در ایران، چه تصویر، معنا و بازنمایی‌ای از الگوهای اخلاق اجتماعی و ارزش‌های رفتاری در جامعه را ارائه می‌دهند و کدام سنخ از کنش اجتماعی را برجسته، ترویج یا تقبیح می‌کنند. بدین‌منظور، محتوای یک سال از چهار نمونه روزنامۀ ورزشی باسابقه در ایران، شامل «ایران ورزشی»، «خبر ورزشی»، «ابرار ورزشی» و «پیروزی»، با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی، مضمون‌یابی و تیپ‌بندی شده است. واحد تحلیل محتوا در پژوهش، موضوع، و ملاحظات نظری در آن مبتنی بر رویکرد مفاهیم حساس نظری هربرت بلومر است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد چهار رسانۀ ورزشی مورد مطالعه، بازنمایی اخلاق اجتماعی را در طیفی دوگانه از اخلاق-ضداخلاق معنا می‌کنند. در میان شش مقولۀ اخلاقی شناسایی‌شده، دو مقولۀ اخلاقی «قانونمندی» و «اتهام‌زنی- شایعه‌پراکنی» پربسامدترین سنخ اخلاق اجتماعی است و دو مقولۀ «منش پهلوانی» و «خشونت کلامی و رفتاری» به‌عنوان کم‌اهمیت‌ترین سنخ اخلاقی - در یک طیف مثبت و منفی - از منظر این رسانه‌ها توصیف و بازنمایی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of Social Morals’ Representation by Sports Media in Iran

نویسندگان [English]

  • َAli Ghajari 1
  • Alireza Mohseni Tabrizi 2
1 Phd Candidate in Islamic Social Knowledge, University of Tehran
2 Professor of Sociology, University of Tehran
چکیده [English]

Introduction: The importance of the media in examining the problems of modern society is rooted in their prominent role in shaping the various dimensions of modern society; because one of the characteristics of the modern world is defined in terms of the two concepts of “time” and “space” and the relationship between the two.  In this regard, what is considered as the sociology of morality in relation to the media is the way of dealing with morals issues in the media as a factor in shaping the general morals of society; today the importance and influence of the media in building and directing public opinion in various fields is not hidden from anyone. Focus on the social morals in sports media and the ways in which the issue of morals and its various dimensions in such media are introduced, promoted and expressed as "representation" is a matter of concern to the present study; What kind of image of morals and moral action is presented to the audience by a media. In other words, sports media what image and translation of social morals, its values and patterns of moral action at the social level, provide their audience. What moral themes they rely on the most and what kind of individual and social behavior they highlight, promote, or denounce. For this purpose, the content of one year from four cases of sports media in Iran, including: “Iran Varzeshi”, “Khabar Varzeshi”, “Abrar Varzeshi” and “Piroozi” newspapers, has been thematized and typed.
Method: Four popular sports media have been considered as cases of the most experienced media in Iran and the types of representation and reflection of social morals and moral elements in their contents and contents are categorized and described through “Qualitative content analysis” method. The unit of analysis in this research has selected the “Subject”. This research is following Blumer’s key “Theoretical Sensitive Concepts” as guidelines for perceiving the phenomenon under study.
Finding: The findings of the research indicate this sports media in the representation of morals is in the range of the dual “morals & anti-morals”. Concept such as “Legalism” has been introduced as positive morals and concept such as “Rumor” has been introduced as negative morals. The two attributes of "Heroic Character" and "Verbal and Behavioral Violence" are described and defined as the least important moral attributes from the perspective of these media.
Results & Conclusion: Occasionally, at the macro level and due to his formal reading of the field of sports, elements such as “trust in the coach” and “his respect” are portrayed as moral actions, and sometimes on the surface of the micro, it expresses “popular literature” at the level of individual morals and social morals. This dual reflects the fact that the representation of social morals in this sports media -at the two levels of mental and practical- is the connection of the constraints with the journalistic attractions and political positions of the media and does not follow a single morals code of conduct.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation
  • Social morals
  • Sport media
  • Sociology of morality
  • Qualitative content analysis
  • ابن‌بابویه، محمدبن علی (1377)،ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمۀ علی‌اکبر غفاری، تهران: صدوق.
  • ابن‌مسکویه (1397)، تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق، ترجمۀ حسین قدمی، تهران: آیت اشراق.
  • استریناتی، دومینیک (1384)، مقدمه‌ای بر نظریات فرهنگ عامه، ترجمۀ ثریا پاک‌نظر، چاپ دوم، تهران: گام نو.
  • الهامی، داوود (1379)، «عناصر اخلاقی و عرفانی در فقه شیعه»، مکتب اسلام، شمارۀ 2: 20-29.
  • اندروس، فیل (1389)، روزنامه‌نگاری ورزشی، ترجمۀ حمید قاسمی، تهران: علم و حرکت.
  • بکر، لارنس (1380)، فلسفۀ اخلاق، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  • بلیکی، نورمن (1390)، طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشرنی.
  • پینکافس، ادموند (1382)، از مسئله‌محوری تا فضیلت‌گرایی، ترجمه و تعلیقات سید محمدرضا حسینی و مهدی علیپور، قم: دفتر نشر معارف.
  • جوادی آملی، عبدالله (1383)، تفسیر انسان به انسان، ج 4، قم: اسراء.
  • خاموشی، سیدمهدی (1390)، «تأثیر رسانه بر تغییر الگوهای رفتاری و اخلاق رسانه‌ای»، پژوهش‌نامۀ قرآن و حدیث، شمارۀ 8، 169-181.
  • دورکیم، امیل (1369)، دربارۀ تقسیم‌کار اجتماعی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: دانشگاه تهران.
  • دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامۀ دهخدا، جلد پنجم، تهران: دانشگاه تهران.
  • ریتزر، جرج (1385)، نظریه‌های جامعه‌شناسی دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
  • سنی‌مان، پی. جی (1375)، نگرش برمبنای فرایض اخلاقی، ترجمۀ محمود حقیقت کاشانی، تهران: مرکز مطالعات رسانه‌ها.
  • طباطبایی، محمدحسین (1360)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
  • فارابی، ابونصر محمد (1389)، احصاء العلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، تهران: علمی و فرهنگی.
  • قدیمی، بهرام (1393)، اصول و مکاتب جامعه‌شناسی ورزش، تهران: جامعه‌شناسان.
  • کاظمی، عباس و محبوبه حاج محمدحسینی (1392)، «بازنمایی مطالعات بازنمایی در ایران»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 32: 119-142.
  • کریپندروف، کلوس (1386)، تحلیل محتوا؛ مبانی روش‌شناسی، ترجمۀ هوشنگ نائبی، تهران: نشرنی.
  • گل‌محمدی، احمد (1381)، «نگاهی به مفهوم و نظریه‌های جهانی‌شدن»، مطالعات ملی، شمارۀ 11: 85-116.
  • گیدنز، آنتونی (1389)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشرنی.
  • محمدپور، احمد (1389)، روش در روش، تهران: جامعه‌شناسان.
  • محمدپور، احمد (1390)، روش تحقیق کیفی ضد روش 1، تهران: جامعه‌شناسان.
  • مصباح یزدی، محمدتقی (1384)، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  • مطهری، مرتضی (1372)، فلسفۀ اخلاق، تهران: صدرا.
  • مهدی‌زاده، سیدمحمد (1389)، نظریه‌های رسانه، تهران:‌ همشهری.
  • وست،‌ دبورا و چارلز بوچر (1374)، مبانی تربیت‌بدنی و ورزش، ترجمۀ احمد آزاد، تهران: کمیتۀ ملی المپیک.
  • هولستی، ال. رادولف (1373)، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمۀ نادر سالارزاده امیری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
    • Abned, G. (2007), “Two Main Problems in the Sociology of Morality”, Theory and Society, No. 37: 87-125.
    • Alexander, V. D. (2003), Sociology of Arts (Exploring Fine and Popular Forms), NY: Black Well Publishing.
    • Andersen, H. (1990), “Morality in Three Social Theories: Parsons, Analytical Marxism and Habermas”, Acta Sociologica, No. 4: 321-339.
    • Bivins, T. (1992), “A Systems Model for Ethical Decision Making in Public Relation1”, Public Relation Review, No: 4: 365-368.
    • Boxill, J. (2003), The Ethics of Competition, NY: Black well.
    • Caruso, R. (2011), “Crime and Sport Participation: Evidence Italian Regions over the Period 1997–2003”, Journal of Socio–Economics, No. 40: 455-463.
    • Elhami, D. (2000), “Ethical and Mystical Elements in Shiite Jurisprudence”, School of Islam, No. 2: 20-29.
    • Hall, S. (1977), The Work of Representation, in Cultural Representation and Signifying Practice, Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
    • Hitlin, S. (2014), “Morality”, Oxford Bibliographies,No. 17: 26-58.
    • Malterud, K. (2001), “Qualitative Research: Standards, Challenges and Guidelines”, Lancet, No. 358: 483-488.
    • Mayring, P. (2000), “Qualitative Content Analysis: Theoretical Foundation”, FQS, Volume 1, No. 2: 1-20.
    • Patton. M. Q. (2002), Qualitative Research and Evaluation Methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
    • Pinkafs, E. (2003), From the Central Issue to Virtue, Translated and commented by S. M. R. Hosseini and M. Alipour, Qom: Maaref. (In Persian)
    • Rojek, C. (2003), “An Outline of the Action Approach to Leisure Studies”, Leisure Studies, No. 1: 13-25.
    • Shannon, S. E., and Hsieh, H. F. (2005), “Three Approaches to Qualitative Content Analysis”, Qualitative Health Research, No. 9: 1277-1289.
    • Skinner, J., and Zakus, D. (2008), “Development through Sport: Building Social Capital in Disadvantaged Communities.” Sport Management, No. 11: 253-275.
    • Watson, J. and Hill, A. (2006), Dictionary of Media and Communication Studies, Editatin: Hodder Arnold.
    • Zhang, Y., and Wildemuth, B. M. (2009), “Qualitative Analysis of Content”, Applications of Social Research, No. 30: 1-12.