سرمایۀ اجتماعی دانشگاهی: مقایسۀ دانشجویان ایرانی در حال تحصیل در ایران و هند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی

چکیده

مقالة حاضر به بررسی وضعیت مؤلفه‌های سیزده‌گانة سرمایة اجتماعی دانشگاهی و مقایسة آن در میان 190 نفر دانشجوی دکتری در حال تحصیل در سه دانشگاه تهران، تربیت‌مدرس و فردوسی مشهد (به‌عنوان نمونة ایرانی) و دانشجویان دکتری ایرانی در حال تحصیل در دانشگاه میسور هند (نمونة خارج از کشور) پرداخته است. این مطالعه با پرسشنامة محقق‌‌ساخته و به روش پیمایش در میان دانشجویان دانشگاه‌های ایرانی و دانشگاه میسور هند انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد وضعیت سرمایة اجتماعی دانشگاهی در میان دانشجویان دکتری ایرانی در حد متوسط به پایین است. در میان چهار گروه از دانشجویان مورد مطالعه پیوند با اعضای خانواده بیش از تعاملات در فضای مجازی گسترش دارد. از میان چهار نوع اعتماد سنجیده‌شده در این پژوهش، اعتماد به استادان در میان دانشجویان از سایر اعتمادها بیشتر است. شبکه‌سازی در دوران دبیرستان و دانشگاه پایین‌ترین سطح وضعیت سرمایة اجتماعی برآورد شده است. مقایسة دانشجویان در حال تحصیل در ایران و هند نشان می‌دهد، میانگین استانداردشدة شاخص‌های سیزده‌گانه در میان دانشجویان دکتری در حال تحصیل در دانشگاه میسور هند از دانشجویان در حال تحصیل در سه دانشگاه ایرانی تا حدی بیشتر است. ارتباط با خانواده و شبکه‌سازی در دوران دبیرستان در میان دانشجویان ایرانی خارج از کشور در مقایسه با دانشجویان ایرانی نیز بیشتر ارزیابی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Academic Social Capital: Comparison of Iranian Students Studying in Iran and India

نویسنده [English]

  • Seyed Hadi Marjaei
Assistant Professor of Institute for Research and Planning in Higher Education
چکیده [English]

Introduction: This study examines the status of the 13 components of academic social capital and compares it among 190 PhD students studying in 3 universities of Tehran, Tarbiat Modares and Ferdowsi of Mashhad (as Iranian sample) and Iranian doctoral students studying at the University of Mysore in India (as abroad sample).
Method: This study was conducted through a researcher-made questionnaire and was conducted using the survey method among students of Iranian universities and Mysore University of India. The classified random sampling method has been performed. The content validity and validity of the means of measuring and defining the items defining the 13 dimensions of social capital have been obtained through documentary studies and the participation of elites and experts in the relevant panels and finally by exploratory factor analysis and calculation of Cronbach's odds.
Findings: The results show that the status of academic social capital among Iranian doctoral students is moderate to low. Among the four groups of students studied, family ties are more prevalent than cyberspace interactions. Among the four types of trust measured in this study, trust to professors among doctoral students compared to other trusts is at the highest level. Networking during high school and undergraduate education is estimated to be the lowest level of social capital. Comparison of students studying in Iran and India shows that the standardized average of 13 indicators among PhD students studying at University of Mysore is somewhat higher than students studying at 3 Iranian universities. Relationships with family and networking during high school have been rated higher among Iranian students abroad than among Iranian students.
Results & Conclusion These findings indicate the fact that social capital among Iranian students studying abroad is related to two key concepts, including family and networking. The facts also show that the world of Iranians living abroad is to some extent related to this important fact in their lives. Their families support them, and high school has been a golden age for them and a time full of social capital. Students studying in the country stand out in terms of social capital components that ensure their success within Iranian society to some extent, such as trust to news sources, trust to friends and interactions in cyberspace. Accordingly, both groups of students are influenced by some components of social and cultural capital, but each of these resources, depending on its type and nature, mediates their adaptation to the surrounding bio-world. Consequently, given the differences in the biological world of Iranian students at home with Iranian students studying abroad, there are differences in their ability to exploit social capital resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • trust
  • networking
  • interactions
  • academic socialization
  • PhD students
  • ابراهیمی، قربانعلی (1372)، «اجتماع علمی: ساختار و هنجارهای آن»، رهیافت، شمارة 5: 70-89
  • پاتنام، رابرت (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
  • تاجبخش، کیان (1384)، سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، تهران: شیرازه.
  • خسروخاور، فرهاد (1384)، اجتماع علمی در ایران از دیدگاه پژوهشگران نخبه، گزارش تحقیق، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
  • ذاکرصالحی، غلامرضا (1387)، «پارادوکس سرمایة اجتماعی تحصیل‌کردگان ایرانی»، فصلنامة آموزش مهندسی، شمارة 40: 25-51.
  • رستمی، فرحناز و همکاران (1389)، «بررسی سازوکارهای توسعة سرمایة اجتماعی در نظام آموزش عالی کشاورزی ایران»، مجلة تحقیقات اقتصاد و توسعة کشاورزی ایران، دورة 2-42، شمارة 4: 627-645.
  • صالحی عمران، ابراهیم (1393)، «آموزش عالی و سرمایة اجتماعی»، پژوهشنامة توسعة فرهنگی اجتماعی، شمارة 1: 57-77.
  • فاضلی، نعمت‌الله (1382)، «مطالعه‌ای تطبیقی بر علل ناکارآمدی آموزش دانشگاهی: مقایسه‌ای میان ایران و بریتانیا»، نامة انسان‌شناسی، شمارة 3: 93-132.
  • فوکویاما، فرانسیس (1386)، پایان نظم: سرمایة اجتماعی و حفظ آن، ترجمة غلام‌عباس توسلی، تهران: حکایت قلم نوین.
  • قانعی‌راد، محمدامین (1385)، تعاملات و ارتباطات در جامعة علمی: بررسی موردی در رشتة علوم اجتماعی، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • کلمن، جیمز (1377)، بنیادهای نظریة اجتماعی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
  • محسنی تبریزی، علیرضا، قاضی طباطبایی، محمود و سید هادی مرجائی (1383)، بررسی ملی وضعیت مشارکت سیاسی زنان در 28 مرکز استان کشور، تهران: وزارت کشور.
  • مرجائی، سید هادی (1383)، طرح تحقیقاتی: بررسی وضعیت سرمایة اجتماعی دانشجویان دانشگاه‌ها، تهران: مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  • مرجائی، سید هادی (1390)، عوامل مؤثر بر درونی‌شدن هنجارهای دانشگاهی و حرفه‌ای در اجتماع علمی ایران: مطالعة موردی دانشجویان دکتری دانشگاه تهران، رسالة دکتری، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • مرجائی، سید هادی (1393)، آموزش عالی کانون توسعة سرمایة اجتماعی، در مجموعه مقالات آموزش عالی و توسعة پایدار، تهران: انتشارات مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  • مرجائی، سید هادی (1396الف)، طرح تحقیقاتی: پیمایش ملی وضعیت سرمایة فرهنگی و اجتماعی دانشجویان: مطالعة طولی، تهران: مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  • مرجائی سید هادی (1396ب)، طرح تحقیقاتی: جامعه‌پذیری دانشگاهی، رویکردها و فرایندها، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی و مؤسسة پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.

 

  • Australian Bureau of Statistics. (2000), Social Capital and Social Wellbeing, California: Sage Publication.
  • Baum. F. (2000), “Social Capital, Economic and Power: Further Issues for a Public Health Agenda”, Journal of Epidemiological Community Health, No. 54: 409-410.
  • Billett, P. (2012), “Indicators of Youth Social Capital: The Case for Not Using Adult Indicators in the Measurement of Youth Social Capital”, Youth Studies Australia, Vol. 2, No. 31: 9.
  • Bourdieu, P. (1986), The Forms of Capital, In J. G. Richardson (Ed.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education: 241-258, New York: Greenwood.
  • Bullen, P., and Jenny, O. (1998), “Measuring Social in Five Communities in NSW, Neighborhood and Community Centers”, Journal of Applied Behaviour, No. 36: 23-34.
  • Coleman, J. S. (1994), Social Capital, Human Capital, and Investment in Youth, In A. C. Petersen and J. T. Mortimer (Eds.), Youth Unemployment and Society (P. 34–50). Cambridge University Press.
  • Coleman, J. S. (1990), Foundations of Social Theory. Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press.
  • Kijpokin (2014), The Role of Social Capital in Higher Education Institutions, Source Title: Handbook of Research on Higher Education in the MENA Region: Policy and Practice.
  • Krishna, A., and Elizabeth, Sh. (2000), Cross-Cultural Measure of Social Capital: A Tool and Result from India and Panama, Washington, DC, World Bank Social Capital Initiative Paper, No. 21, October.
  • Loury, G. (1977), “A Dynamic Theory of Racial Income Differences”, Women, Minorities, and Employment Discrimination, No. 153: 86-153.
  • Ports and Landlot (1996), “Unsolved Mysteries: The Tocqueville Files II- The Downside of Social Capital”, The American Prospect, No. 26: 18-21.
  • Robey, J. S. (1999), “Civil Society and NAFTA: Initial Results”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 1, No. 565: 113-125.
  • Van, A., Hendriks, D. P., and Romo-Leroux, I. (2016), “Knowledge Sharing and Social Capital in Globally Distributed Execution”, Journal of Knowledge Management, Vol. 2, No. 20: 1-17.