دگردیسی هویت و تغییر نام اشخاص: یک بررسی نام‌شناختی اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران

3 دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه پیام‌نور تهران

چکیده

پژوهش حاضر با رویکرد نام‌شناسی اجتماعی، به پدیدة جهانی‌شدن و ارتباط آن با تغییر نام دانشجویان می‌پردازد و هدف آن بررسی تمایل به هویت جدید در دو جنس مذکر و مؤنث و شناسایی انگیزه‌های تغییر نام است. روش پژوهش پیمایشی-کمی و با رویکرد توصیفی بوده است. روش نمونه‌گیری در انتخاب دانشگاه‌ها هدفمند و در انتخاب دانشجویان نمونه دردسترس است. جمعیت آماری پژوهش دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران است که از میان آن‌ها، ده دانشگاه به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین از ۱۶۰۹ پرسشنامة گردآوری‌شده، انتخاب نام دوم از سوی ۴۵۹ دانشجوی دانشگاه‌های شهر تهران که نام دوم برای خود برگزیده‌اند، بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان‌ می‌دهد، از میان کسانی که نام خود را تغییر داده‌اند، ۵/۲۲ درصد پسر و ۵/۷۷ درصد دختر بوده‌اند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، تمایل به هویت ملی در دانشجوهای پسر و هویت فراملی در دانشجوهای دختر بیشتر وجود دارد. همچنین تغییر نام از نام‌های مذهبی کهن به مذهبی جدید و توجه به نام‌های ملی در دانشجویان پسر بیشتر دیده شده است؛ درحالی‌که دانشجوهای دختر بیشتر به تغییر نام از ملی و مذهبی به فراملی گرایش داشتند. در میان انگیزه‌های تغییر نام در میان دانشجوهای پسر، علاقة شخصی و ایرانی‌بودن نام (انگیزه درونی و بیرونی) و در میان دانشجوهای دختر، ارتقای جایگاه و زیبابودن نام (انگیزة درونی) مهم‌ترین عامل بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identity Transformation and Changing the Person’s Name;Observing Social Changes in the Field of Social Onomastics

نویسندگان [English]

  • Bahman Zandi 1
  • Anahita Latifi 2
  • Ali Karimi FiroozJaei 3
  • Mohammadreza Ahmadkhani 3
1 Professor, Department of Linguistics,Professor at Payame-Noor university
2 Linguistics Phd candidate at Payame-Noor university
3 Associate Professor, Department of Linguistics,Associate Professor at Payame-Noor university
چکیده [English]

Introduction: This study investigates the phenomenon of globalization and its relevance to changing the names of university students to see the tendency of new identity in both sexes and to identify the motivations of changing the names according to the field of onomastics in both groups of university students.
Method: The population of the study is the students of the university of Tehran. The research is quantitative survey with descriptive approach and the method done for choosing the universities of Tehran was purposive and for university students was convenience sampling.The statistical sample is 1609 questionnaires and among the 1609 questionnaire gathered from university students, it is shown that  the second name was choosen by 459 of them. Two questionnaires of naming and identity tendency were used to collect data, in order to see which identity (national, ethnical , religious or transnational identity) is the favorite one for students. In the identity card questionnaire, students participating in the survey were asked to identify the name of the identity and, if they had a second name instead of their main name, specify the changed name and the motive for it. The identity questionnaire given to the students was according to the Likert scale with 110 items and the answers were given on a 4-point Likert  scale ; (strongly agree, agree, disagree and strongly disagree). The independent variable of research is (gender; male and female) and the dependent variable is choosing a new name (naming).
Findings: The research findings indicated that among those who changed their names were 22.5 % of the boys and 77.5 % of the girls. The results showed that there is a tendency for national identity in boys and transnational identity in girl students . There is also a shift in the name from the old religious names to the new one  as well as to the national identity of the boys , while on the other hand, female students tended to shift from national and religious to transnational one. For the motivations stated among the male and girl students respectively , personal interest and also to have Iranian names (intrinsinc and extrinsic motivation) and promotion of prestige, then beutifulness (intrinsic motivation) was the most important factor.
Discussion: One of the useful ways to identify cultural changes in a country and in different historical periods is the use of “names” and the process of naming transformations. The consequences of globalization as a pervasive process can affect all aspects of individual life .The nationa, ethnical and religious identity on the basis of the transformation of political system , and changing the cultural beliefs and its openness to other culture , has undergone serious transformation and will change attitude and behavior. Social onomastics is one of the attractive field which plays an important role, Because the names are seen as a sign that through analysis of these signs in each community, a large extent can be traced to the attitudes, thoughts, and mood of the society. This study showed that socio- linguistics, and especially social onomastics, is capable of observing social transformations including identity changes and can answer the questions of linguists and sociologists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sociolinguistics
  • social onomastics
  • naming
  • identity
  • globalization
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۸)، ایران بین دو انقلاب، ترجمة احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.

    آقاپور، اسلام (۱۳۹۱)، «بررسی عوامل فرهنگی اجتماعی‌ مرتبط با هویت ملی جوانان نظامی»، فصلنامة مطالعات ملی، شمارة ۵۰: ۱۴۳-۱۶۲.

    آنی‌نات، ادوارد (۲۰۰۳)، رویارویی با چالش‌های جهانی‌شدن، قابل‌دسترس در ayandehnegar.org نوامبر.

    احمدی، حمید (۱۳۸۸)، بنیادهای هویت ملی ایرانی، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

    اسپالسکی، برنارد (۱۳۸۷)، زبان‌شناسی اجتماعی، ترجمة علی رحیمی و زهرا باقری، تهران: نشر جنگل.

    ایمانی، منیژه (۱۳۶۲)، نام‌گذاری در ایران، رسالة دکتری، دانشکدة ادبیات دانشگاه تهران، استاد راهنما: علی اشرف صادقی

    بابایی ‌فرد، اسداله (۱۳۹۲)، بحران هویت در جامعة معاصر ایران؛ رویکردی تاریخی، تجربی، تهران: انتشارات چاپخش.

    تاجیک، محمدرضا (۱۳۸۲)، تکنولوژی اطلاعات و حاکمیت ملی، تهران: انتشارات وزارت امورخارجه.

    جمشیدی‌ها، غلامرضا و مجید فولادیان (۱۳۹۰)، «بررسی تحولات فرهنگ عمومی در ایران براساس تحلیل نام‌گذاری»، فصلنامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة ۲۴: ۳۹-۶۴.

    چیت‌ساز قمی، محمدجواد (۱۳۸۳)، گسست نسلی در ایران: افسانه یا واقعیت، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

    حافظ‌نیا، محمدرضا و همکاران (۱۳۸۵)، «تأثیر جهانی‌شدن بر هویت ملی؛مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه‌های دولتی شهر تهران»، فصلنامة ژئوپلیتیک، شمارة ۳ و ۴: ۱-۲۶.

    حقدار، علی‌اصغر (۱۳۸۰)، فراسوی مدرنیته، تهران: انتشارات رفیعی.

    خواجه‌نوری، بیژن، کریمی، ماندانا و سما خجسته (۱۳۹۴)، «بررسی رابطة فرایند جهانی‌شدن فرهنگی و هویت مذهبی در ایران؛ مطالعة موردی: گروه‌های قومی لر شهر نورآباد ممسنی و عرب‌شهر کنگان و توابع»، تحقیقات فرهنگی ایران، شمارة ۱: ۲۳-۴۵.

    دانش، پروانه و همکاران (۱۳۹۳)، «تحلیل جامعه‌شناختی شکاف نسلی در ایران»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، شمارة ۳: ۱-۳۱.

    دوران بهزاد و منوچهر محسنی (۱۳۸۶)، «هویت؛ رویکردها و نظریه‌ها»، مجموعه مقالات هویت و بحران هویت تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

    رابرتسون رونالد (۱۳۸۰)، جهانی‌شدن: تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمة کمال پولادی، تهران: نشر ثالث.

    ربیعی، علی (۱۳۸۰)، جامعه‌شناسی تحولات ارزشی، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه.

    رجب‌زاده، احمد (۱۳۷۸)، تحلیل اجتماعی نام‌گذاری، تهران: نشر روش.

    رزازی‌فر، افسر (۱۳۷۹)، «الگوی جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران»، فصلنامة مطالعات ملی، شمارة ۵: ۱۰۱-۱۳۴.

    رهبری، مهدی (۱۳۸۰)، «بحران هویت فرهنگی در ایران معاصر»، نامة پژوهش، فصلنامة تحقیقات فرهنگی، شمارة ۲۲ و ۲۳: ۵۳-۸۴.

    رهنما، اکبر و صابر عبدالملکی (۱۳۸۷)، «درآمدی بر مبانی نظری هویت به‌منظور بررسی نقش دانشگاه، جنسیت، هیجانات و شناخت در شکل‌گیری هویت جوانان»، ماهنامة مهندسی فرهنگی، شمارة ۲۱: ۳۴-۴۶.

    زندی، بهمن و بهزاد احمدی (۱۳۹۵)، «نام‌شناسی اجتماعی-شناختی؛ حوزة نوین مطالعات میان‌رشته‌ای»، فصلنامة مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، شمارة ۱: ۹۹-۱۲۷.

    زندی، بهمن و منیژه میرمکری (۱۳۹۶)، «روند نام‌گذاری فرزندان در شهر مهاباد از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی»، فصلنامة مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران، شمارة ۱۹: ۱-۱۸.

    زندی، بهمن و همکاران (۱۳۹۷)، «بررسی نام‌گذاری اشخاص در بانه از دیدگاه نام‌شناسی اجتماعی»، مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران، شمارة ۲۲: ۱-۱۹.

    شاکری، رضا (۱۳۸۳)، «رابطة آگاهی و هویت»، مجموعه مقالات هویت در ایران، تهران: پژوهشکدة علوم انسانی و اجتماعی.

    شجاعی‌زند، علیرضا (۱۳۸۴)، «مدلی برای سنجش دینداری در ایران»، جامعه‌شناسی ایران، شمارة ۱: ۳۴-۶۶.

    شهابی، سید سالم و فرهاد بیانی (۱۳۹۲)، «تبیین جامعه‌شناختی هویت دینی، مطالعة موردی؛ دانشجویان پیام‌نور شهرستان سقز در سال ۱۳۹۲»، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، شمارة ۷: ۲۴-۴۶.

    صنیع اجلال، مریم (۱۳۸۴)، درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی، تهران: مؤسسة مطالعات ملی، تمدن ایرانی.

    عبدی، عباس (۱۳۸۹)، چهار پژوهش در جامعه‌شناسی فرهنگ، تهران: نشر ثالث.

    عبدی، عباس (۱۳۹۶)، تحول نام‌گذاری کودکان تهرانی؛ ۱۳۷۵-۱۳۹۴، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ادبیات.

    گودیکانست، ویلیام بی (۱۳۸۳)، پیوند تفاوت‌ها: راهنمای ارتباط کارآمد بین‌گروهی، ترجمة علی کریمی (مله) و مسعود هاشمی، تهران: تمدن ایرانی.

    گیدنز، آنتونی (۱۳۷۶)، جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

    مانهایم، کارل (۱۳۸۰)، ایدئولوژی و اتوپیا، ترجمة فریبرز مجیدی، تهران: سمت.

    مدرسی، یحیی (۱۳۶۸)، درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    ملکی، امیر و علیرضا عباسپور (۱۳۸۸)، «بررسی جامعه‌شناختی نگرش جوانان به هویت ملی و مؤلفه‌های آن»، فصلنامة دانش انتظامی، شمارة ۲: ۱۵۲-۱۷۶.

    منصورنژاد، محمد (۱۳۸۳)، عقل در سه دیدن بزرگ آسمانی، زرتشت، مسیحیت و اسلام، سیری در تعاریف و سابقة مفهوم عقل و ارتباط آن با ادیان، تهران: نشر جوان پویا.

    موحد، مجید و فرزانه کاووسی (۱۳۹۰)، «عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان شهر اهواز»، فصلنامة مطالعات ملی، شمارة ۴۶: ۱۱۳-۱۳۲.

    موسیوند، مریم و همکاران (۱۳۹۶)، «بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر وب بر هویت دینی دانشجویان دهة دوم و سوم انقلاب اسلامی؛ مورد مطالعه: دانشگاه‌های همدان»، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شمارة ۴: ۵۰۳-۵۲۴.

    نجاتی حسینی، سید محمود و سمیه افشار (۱۳۸۸)، «تحول نام‌گذاری فرزندان در شهر تهران»، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شمارة ۳: ۱۴۱-۱۵۸.

    نیازی، محسن و الهام شفائی مقدم (۱۳۹۱)، «بررسی تأثیر رسانه‌های جمعی بر گرایش به هویت ملی»، مطالعات میان‌رشته‌ای در رسانه و فرهنگ، شمارة ۱: ۹۹-۱۲۷.

    • Abdulkareem Rasul, Kawa (2014),"Sectarian identity manifestations in Iraqi personal names", Language, Individual and Society, NO 8: 182-192.
    • Abu Hatab, W. (2015), Postcolonial Anthroponyms in Jordan, International Conference on Onomastics. Romania .
    • Agyekum, K. (2006), "The Sociolinguistics of Akan personal names", Nordic Journal of frican Studies, NO 15 (2):206-235.
    • Akerlof, G.A & Kranton, R. (2010),"Identity economics". The Economists’voice, No 7(2):6
    • Burns, Alison. (2015),"Field-Names of North-East Scotland: a Socio-Onomastic Study", Ph.D. Dissertation, The University of Glasgow. http://theses.gla.ac.uk/6424/.
    • Cheang, J. (2008), “Choice of Foreign Names as a Strategy for Identity Management”, Intercultural Communication Studies, No 2: 197-203.
    • Dheera, Rantmant, S, Tomas Z. Lenartowicz (2018), "Career descisions of immigrants: Role of identuty and social embeddedness",Human Resource Management Review, NO 28,Issue 2: 144-163.
    • Eslami-Rasekh, Abbas & Ahmadvand, Mohammad (2015), "Name-giving Variations in Kurdistan Province of Iran: An Ethnic Identity Marker Categorized." Khazar Journal of Humanities and Social Sciences, Volume 18, Number 2, pp. 5-22.
    • Fitzpatrick, Liseli A. (2012), "African Names and Naming Practices: The Impact Slavery and European Domination had on the African Psyche, Identity and Protest", MA thesis, The Ohio State University.
    • Jenkins, R.(2014), "Social Identity", London: Routledge.
    • Lombard, C. G. (2008), An Ethnolinguistic Study of Niitsitapi Personal Names, MA Thesis, University of South Africa Lotman.  Lotman Y.(2005).On the semiosphere sign system studies.33(1): 205-229.
    • Mandende, Itani Peter (2009)," A Study of Tshivenda Personal Names", Ph.D. Dissertation. university of South Africa.
    • Verplanken Bas & Jie sui(2019), "Habit and Identity: Behavioral, Cognitive, Affective, and Motivational Facets of an Integrated Self", Front. Psychol, 10:1504. doi: 10.3389/ fpsyg. 2019.01504.
    • Vignolesm V.L (2011), "Identity motived’ in Handbook of Identity Theory and research", eds. S.J. Schwartz, K. Luckx, and V.L. Vignoles (New York: Springer): 403-432.
    • Warmrs, Richard and Serena Nanda (1998), "Cultural Anthropology," United States of America: Wardworth publishing company.