تحلیل جامعه‌شناختی روایت زنان ایرانی ازدواج‌کرده با اتباع خارجی افغان و عراقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهرا

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

طی سال‌های متمادی، ایران شاهد ورود مهاجرانی از همسایگان شرقی و غربی خود بوده است که به دلایل گوناگون به ازدواج با دختران ایرانی اقدام کرده‌اند؛ درحالی‌که زنان ایرانی ازدواج‌کرده با اتباع خارجی وضعیت حقوقی و قانونی مشخصی ندارند. از طرفی با وجود سیاست بازگشت پناهندگان در صورت همراهی شوهرانشان در رفتن به مقصد آن‌ها یا با ماندن در ایران و ترک از طرف شوهرانشان درگیر آسیب‌های روحی و روانی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌شوند و طرد و محرومیت را تجربه می‌کنند. نوشتار حاضر به این مسئله در فضای مفهومی طرد اجتماعی و به روش مصاحبة عمیق با 35 زن ایرانی ازدواج‌کرده با تبعة عراقی و 21 زن ایرانی 23 تا 66 ساله مزدوج با تبعة افغان شهرستان نیشابور پرداخته است. براساس مصاحبه‌های انجام‌شده، آگاهی‌نداشتن از عواقب ازدواج با اتباع بیگانه و فقر و محرومیت از مهم‌ترین دلایل ازدواج دختران ایرانی برای ازدواج با اتباع افغان و عراقی است. طرد و محرومیت این زنان از قبل ازدواج در خانة پدری و پس از ازدواج در زندگی مشترک، آن‌ها را از زندگی اجتماعی به حاشیه رانده است. روایت این زنان از زندگی خود نشان می‌دهد که اگرچه مطرودیت دوران کودکی و احساس حقارت و داغ‌خوردگی ناشی از ازدواج با بیگانه در هر دو گروه زیاد است، این میزان در زنان ازدواج‌کرده با اتباع افغان به‌مراتب بیش از گروه دیگر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Sociological Analysis of Narratives of Iranian Women Married to Afghan-Iraqi Men

نویسندگان [English]

  • Mansoureh Azam Azadeh 1
  • Khadijeh Mozaffari 2
1 Associate Professor, Sociology (Social Science) Alzahra University
2 Master of Sociology, Alzahra University
چکیده [English]

Introduction: For many years, Iran has witnessed the influx of male immigrants from its eastern and western neighbors who entered the country in large numbers. For many different reasons, they decide to marry Iranian girls. Albeit, Iranian women married to foreign nationals do not possess a clear legal and lawful status. On the other hand, even though for these married Iranian women there is a refugee policy in terms of either returning to their homelands with their lawful husbands or to stay in Iran in a wedlock or; husbands leaving them behind and return to their homeland all together, nevertheless, this kind of marriage leave them with so much mental, psychological, economic, cultural and social sufferings. Social exclusion is a multidimensional discipline which covers ranges of economic, social and political concepts. It is defined as the lack of participation in social activities and institutions and the violation of human and civil rights of people involved.
Method: The present paper, under the umbrella concept of social exclusion, has dealt with this issue by employing the method of in-depth interview of 35 Iranian women married to Iraqi nationals and 21 Iranian women married to Afghan nationals, ages from 23 to 66 years old conducted in the city of Neyshabur, Iran.
Findings: Based on these interviews, we found that the lack of knowledge about the consequences of marrying to a foreign national, poverty and deprivation, are the main reasons for an Iranian woman marrying to a foreign national. Subsequently, by marrying a foreign national, these women would suffer from the feelings of social humiliation, misery and inequality thereof. They get deprived from their civil rights, such that birth certificate is not issued for their children thus, they would not be considered as Iranian nationals. Furthermore, although living in a grave poverty, they are not eligible for receiving any government subsidies and/or allowances.
Conclusion: Exclusion and deprivation of a woman married to a foreign national from the time prior to the marriage, living with her parents and after marriage, living in her shared marital life, exclude and deprive her from her social lives. Although exclusion of these women in their childhood period is relatively high in both groups, nevertheless in the case of Iranian women married to the foreign nationals, this amount is much higher. The feeling of humiliation is also higher in the Iranian women married to Afghan nationals than in women married to the Iraqi nationals. The accumulated exclusion and deprivation among the women under study are correlated to the family structure, chronic and inter-generation poverty and their present condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women married to Afghan and Iraqi nationals
  • poverty
  • exclusion and deprivation
  • social inequality
  • ایمانی نائینی، محسن، صادقی، محمود و فاطمه عبدی، (۱۳۹۰)، «بررسی امکان گسترش حمایت‌های حقوقی در مورد زنان ازدواج‌کرده با اتباع غیر ایرانی»، مجلة مطالعات راهبری زنان، شمارة 14: ۹۱-۱۳۴.
  • ·         خلج‌آبادی فراهانی، فریده و حسن سرایی (۱۳۹۷)، «واکاوی شرایط زمینه‌ساز قصد و رفتار تک‌فرزندی در تهران»، مطالعات راهبردی زنان، شمارة ۷۱: ۲۹-۵۸.
  • زرقانی، سید هادی، غلامی، یونس، قنبری، محمد، قیاسی، محمدحسین و سید مصطفی حسینی (۱۳۹۵)، «تحلیلی بر توزیع فضایی مهاجرین افغانستانی استان خراسان رضوی طی سال‌های ۱۳۸۲ تا ۹۲ (طرح آمایش ۵ تا ۹)»، برنامه‌ریزی شهری، شمارة ۲۷: ۱۲۷-۱۴۶.
  • چلپی، مسعود (۱۳۸۹)، «تحلیل نظری منشأ و ارتباط هنجارهای اجتماعی و نابرابری»، مجلة تحلیل اجتماعی، (نظم و نابرابری اجتماعی)، شمارة ۵۹۱۴: ۱-۲۶.
  • غفاری، غلامرضا و محمدباقر تاج‌الدین (۱۳۸۴)، «شناسایی مؤلفه‌های محرومیت اجتماعی»،فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 17: ۳۳-۵۶.
  • فیروزآبادی، سید احمد و علیرضا صادقی (1389)، «مطالعة ابعاد طرد اجتماعی زنان روستایی سرپرست خانوار در رابطهباوضعیت اشتغال و اقامت»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، شمارة 2: 93-114.
  • کاتوزیان، ناصر (1382)، حقوق مدنی خانواده، تهران: بهمن برنا.
  • گافمن، اروینگ (1386)، داغ ننگ، چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده، ترجمة منوچهر صبوری کاشانی، تهران: شیرازه.
  • واحد روابط عمومی و اطلاع‌رسانی ادارة کل امور اتباع و مهاجرین خارجی خراسان رضوی (1392)، «تاریخچة پناهندگی در جمهوری اسلامی ایران»، هفته‌نامة هلال، یکشنبه 11/2/84، ص 5
  • یزدان‌پناه درو، کیومرث (۱۳۹۴)، «بررسی ازدواج مردان مهاجر افغان با دختران ایرانی و آثار و پیامدهای اجتماعی آن بر کشور بر مبنای جغرافیای جرم و آسیب‌های اجتماعی»، زن در فرهنگ و هنر، شمارة ۳: ۳۴۳-۳۵۸.
    • Abbasi-Shavazi, M. J., Glazebrook, D., Jamshidih, Gh., Mahmodian, H., and Sadeghi, R. (2008), Second-Generation Afghans in Iran: Integration, Identity And Return, Afghanistan Research and Evaluation Unit (AREU). (In Persian)
    • Bailey, Nick, Fahmy, Eldin, B. (2017), The Multi- Dimensional Analysis of Social Exclusion, In Bramley, G. and Bailey, N. (Eds), “Poverty and Social Exclusion in the UK: Vol. 2 - The Dimensions of Disadvantage”, Bristol: Policy Press: 311-42.
    • Hobcraft. J. (2007), Child,Development, The Life Course and Social Exclusion: Are the Frameworks Used in the UK Relevant For Developing Countries Department of Social Policy and Social Work, University of York, Heslington.
    • Kenyon, S. et al. (2002),“Transport and Social Exclusion: Investigating the Possibility of Promoting Inclusion Through Virtual Mobility”,Journal of Transport Geography,Vol. 10, No 3: 207- 219.
    • Peace, R., (2001), “Social Exclusion: A Concept in Need of Definition?”, Social Policy Journal of New Zealand, No: 16:17-35.
    • Rohani, S., and Rohani, S., (2014), “Afghan Immigrants in Iran and Citizenship”, Journal of Public Administration and Governance, Vol. 4, No 4, 18-28. (In Persian)
    • Salehi Esfahan, J., (2007), Youth Exclusion in Iran: The State of Education, Employment and Family Formation, Middle East Youth Initiative Working Paper. (In Persian)
    • Silver, Hilary, (2007), The Process Of Social Exclusion: The Dynamics Of An Evolving Concept, USA, Chronic Poverty Research Centre, SSRN.
    • Zahidi, A., (2007), “Transnational Marriages, Gendered Citizenship and the Dilemma of Iranian Women Married to Afghan Men”, Iranian Studies, No. 40: 139-225. (In Persian)
    • Zarghani, H., Gholami, Y., Ghanbar, M., Ghiasi, M. H., and Hoseini, M., (2016), “Analysis of Spatial Distribution of Afghan Immigrants in Khorasan Razavi Province During 2003-2001 (Planning Plan 5 to 9)”, Urban Planning, No. 27: 127-146. (In Persian)