مطالعۀ موانع شناساندن مسائل اجتماعی به جامعه توسط سازمان‌های مردم‌نهاد با روش نظریۀ مبنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه مازندران، استاد مدعو دانشگاه سوره

2 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف شناخت موانع پیش‌روی سازمان‌های مردم‌نهاد حمایتی برای شناساندن مسائل اجتماعی به جامعه و به‌اصطلاح آشناسازی انجام شده است. این مطالعه با کمک رویکرد برساخت‌گرایی اجتماعی انجام گرفته که طبق آن، مسئلۀ اجتماعی مشکلی نامطلوب و شایع است که در اعتقاد عمومی قابل‌حل است. روش مورد استفاده در این پژوهش نظریۀ مبنایی و تکنیک جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته و مشاهده است. جامعۀ مورد مطالعه سمن‌های حمایتی استان تهران است و داده‌ها از طریق مصاحبه با 23 نفر از مؤسسان و همکاران اصلی سمن‌ها و مشاهدۀ 34 سمن حمایتی به­دست آمده است. مطابق یافته‌ها، محوری‌ترین چالش پیش­روی سمن‌های حمایتی برای آشناسازی مسائل اجتماعی «اثرگذاری محدود» است. نداشتن پشتوانۀ حقوقی و قانونی و نبود شیوه‌های اقناع‌کننده برای ادعاسازی، از جمله دلایل شکل‌گیری این مانع است. اعتبار اجتماعی سمن‌ها نزد اذهان عمومی و نوع ارتباط و نسبت آن‌ها با نهادهای رسمی نیز در آشناسازی مسائل اجتماعی نقش دوگانه‌ای دارد؛ درواقع از جهاتی محدودکننده و از جهاتی تسهیل‌کننده است. در این فضا سمن‌ها عمدتاً مسائل را به‌صورت فردی تحلیل و به مخاطب ارائه می‌کنند. همچنین این مسائل را به‌خوبی ملموس و قابل‌لمس نمی‌سازند. از سوی دیگر سمن‌ها با برجسته­ساختن ابعاد وخیم و زنندۀ آسیب‌های اجتماعی، متهم به تحریف واقعیت‌ها و نوعی سیاه‌نمایی هستند. این چالش‌ها مانع عمومی­شدن مسائل اجتماعی مورد توجه سمن‌ها و متقاعدشدن بخش محدودی از جامعه می‌شود. درنتیجه مشکلات اقشار آسیب‌پذیر از زندگی روزمرۀ مردم جدا می‌ماند و موج اجتماعی برای مقابله با معضلات اجتماعی در سطح جامعه شکل نمی‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Obstacles against Social Problems Familiarization in Non-governmental Organizations

نویسندگان [English]

  • Behnam Lotfi Khachaki 1
  • Hossein Imani Jajarmi 2
1 PHD of Social Science, visiting professor of Soore university
2 Associate professor of Social Science, university of Tehran
چکیده [English]

Introduction: Non governmental organizations (NGOs) as an important part of today world, have impressive role all over the world and also in Iran. Non-governmental organizations are considered an inseparable part of today's social life and an important basis of social capital. A non-governmental organization is a non-profit, citizen-based group that functions independently of government. NGOs, sometimes called civil societies, are organized on community, national and international levels to serve specific social or political purposes. Some NGOs rely primarily on volunteers, while others support a paid staff. Supporting NGOs as one of most important kind of NGOs try to improve vulnerable groups situation. Main question of research is that “what are obstacles against social problems familiarization insupporting non governmental organizationswhich help vulnerable groups?” Perspective of research is social constructionism which defines social problem as a solvable issue.
Method: Main method of research is grounded theory qualitative method. Grounded Theory is an inductive methodology. It is a general method and systematic generation of theory from systematic research.  It is a set of rigorous research procedures leading to the emergence of conceptual categories. technics for data gathering are observation and semi-structured profound interview; 23 interview with NGOs members and observation of 34 social problems oriented NGOs in Tehran province.
Findings: Based on analytical findings, most fundamental obstacle against social problems familiarization is “limited impact”. This is the main pillar in grounded models. This grounded model formed by combination of several main categories around central phenomena which organized as causal conditions, context conditions, intervening conditions, Interactions strategies and Consequences. What leads to the emergence of such a challenge is, the Lack of legal backing and the lack of persuasive methods to claim making. Factors such as longevity, size, geographical scope, field of activity and thematic scope of NGOs, affect their main obstacle against social problems familiarization. NGOs social validity in public opinion and their relationship with governments have dual role; in some ways restrictive and in some ways facilitating. NGOs have often individual perspective to analyse social problems. On the other hand NGOs are accused of distorting realities by highlighting the critical dimensions of social problems.
Results & Conclusion: In terms of constructivist, as the main theoretical basis for the research, the objective existence of harmful conditions does not in itself create a social issue. According to the constructivist approach, the social problem is not a structural problem that is almost unsolved or requires substantial and costly transformations. It is also a problem that can be solved in the general conviction and for which effective action is also in progress. In this view, social issues will be resolved with the intervention of individuals and groups of people. supporting NGOs Are one of these groups. From this angle, the problems that the NGOs are trying to eliminate or reduce are clearly considered a social issue. supporting NGOs try to transfer voice of vulnerable groups to society and have proper identifying and prioritizing social needs to move them to policy level. But Several challenges don’t let them to convince many people that the current problems require serious attention. So These obstacles prevents them to familiarize social problems and have role of the public prosecutor in addressing them as general and tangible issues.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • social problems
  • Non-governmental organizations
  • vulnerable groups
  • social construction
  • familiarization obstacles
  • امیرکافی، مهدی (1396)، «حاشیه‌نشینی و محلات محروم شهری: چالش‌ها و راهبردها»، مجموعه مقالات کتاب تحلیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی کشور، نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات: 5-52.
  • امینی، داود (1392)، «تدوین قانون جامع حمایتی سازمان‌های مردم‌نهاد»، مصاحبه با مشاور وزیر کشور و معاون امور سازمان‌های مردم‌نهاد کشور، خبرگزاری مهر، www.mehrnews.com/news/2213963
  • انوری، ابراهیم (1384)، سازمانهای غیردولتی و حقوق بشر در ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق بشر، تهران: دانشگاه تهران.
  • ایمان، محمدتقی (1391)، روش‌شناسی‌تحقیق کیفی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • پورنجاتی، احمد (1381)، «جامعه مدنی و نهادهای مردمی»، روزنامۀ نوروز، شمارۀ 373: 3-4.
  • تویسرکانی، امین (1391)، نقش و جایگاه سازمانهای مردمنهاد در حمایت از بزهدیدگان در فرایند دادرسی کیفری؛ مطالعۀ تطبیقی حقوق ایران و فرانسه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران.
  • حسینی، ماه‌صنم؛ زارعی، مرضیه؛ نجاتی، مرضیه و فضل‌الله عمادی (1398)، «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در پیشگیری از گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر»، مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، شمارۀ 20: 280-289.
  • دانش، علی‌اکبر و داود عزیزاللهی (1387)، نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در مشارکت اجتماعی جوانان، تهران: دفتر فنی کیمیا خرد پارس، به سفارش سازمان ملی جوانان.
  • دستان، آزیتا (1384)، نقش سازمانهای غیردولتی در ارائه کمک‌های بشردوستانه؛ مورد مطالعه: زلزلۀ بم، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه تهران.
  • دهقان، حوریه (1382)، آسیب‌شناسی تطبیقی سازمان‌های غیردولتی در دوران آقای هاشمی و آقای خاتمی؛ با تأکید بر سازمان‌های غیردولتی زنان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم سیاسی، تهران: دانشگاه تهران.
  • زند رضوی، سیامک (1396)، «کودکان در شرایط دشوار؛ چالش‌ها و راه‌حل‌ها»، مجموعه مقالات کتاب تحلیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی کشور، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات: 215-248.
  • سازمان امور اجتماعی کشور (1396)، تحلیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی کشور، با همکاری دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
  • سعیدی، محمدرضا (1382)، درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمان‌های غیردولتی، تهران: سمت.
  • سعیدی، علی‌اصغر (1384)، «رابطۀ دولت و سازمان‌های غیردولتی زنان در ایران؛ جست­وجوی یک همکاری بهینه»، مجلۀ پژوهش زنان، شمارۀ 3: 27-58.
  • شفیعی، نوذر (1380)، «جهانی‌شدن و سازمان‌های غیردولتی»، فصلنامۀ مصباح، شمارۀ 37: 77-105.
  • شیخ‌الاسلام، نجمه (1389)، «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در توانمندسازی زنان در معرض آسیب‌های اجتماعی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه تهران.
  • صدر، علی (1385)، «سازمان مردم‌نهاد فعال در کشور»، روزنامۀ اطلاعات، شمارۀ 23653: 8-9.
  • طوسی، ندا (1390)، ارزیابی رویکرد و فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی مرتبط با سازمان بهزیستی شهر تهران در فقرزدایی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه تهران.
  • عباسی شوازی، محمدجلال (1396)، تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: مؤسسۀ مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
  • غلامی رزینی، محسن؛ وروایی، اکبر و احسان غلامی (1397)، «تأثیر مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در ارتقای ایمنی ترافیک تهران بزرگ»، مطالعات مدیریت ترافیک، شمارۀ 51: 85-108.
  • گلشن‌پژوه، محمودرضا (1387)، سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی و افزایش توجه بین‌المللی نسبت به وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران از 1360 الی 138۶، پایان‌نامۀ دکتری روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه تهران.
  • لطفی، بهنام (1397)، توسعۀ مشارکت‌های اجتماعی و سازمان‌های مردم‌نهاد در جمهوری اسلامی ایران، تهران: ارمغان حیات.
  • لوزیک، دانیلین (1388)، نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی، ترجمۀ سعید معیدفر، تهران: امیرکبیر.
  • مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (1396)، آینده‌پژوهی ایران 1396، تهران: گروه تحقیقاتی آینده‌بان.
  • مرکز پژوهش‌های مجلس (1392)، سازمان‌های مردم‌نهاد؛ رکن سوم توسعه پایدار، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات سیاسی.
  • مرکز ملی رصد اجتماعی کشور (1394)، گزارش وضعیت شاخص‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی کشور، تهران: وزارت کشور.
  • معیدفر، سعید (1389)، «مسائل اجتماعی ایران؛ جامعه‌شناسی اقشار آسیب‌پذیر»، تهران: علم.
  • مقیمی، سیدمحمد (1382)، «سازمان‌های غیردولتی کارآفرین»، مجلۀ فرهنگ مدیریت، شمارۀ 3: 95-124.
  • مقیمی، سیدمحمد (1385)، کارآفرینی در نهادهای جامعۀ مدنی؛ پژوهشی در سازمان‌های غیردولتی ایران، تهران: دانشگاه تهران.
  • موسوی، میرطاهر (1391)، درآمدی بر مشارکت اجتماعی، تهران: جامعه‌شناسان.
  • مولائی، محسن (1393)، بررسی نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در توانمندسازی کودکان در وضعیت دشوار؛ با مطالعۀ منطقۀ 12 تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی، تهران: دانشگاه تهران.
  • مهدیزاده، منصوره و بهنام لطفی (1396)، «تحلیل جامعه‌شناختی آسیب طلاق در استان کرمان»، مجموعه مقالات کتاب تحلیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی استان کرمان، نشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات: 89-136.
  • وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (1396)، اطلس مسائل اجتماعی ایران، تهیه­شده در معاونت رفاه اجتماعی، دفتر امور آسیب‌های اجتماعی، دبیرخانۀ شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی.
  • وزارت کشور (1396)، بانک اطلاعات جامع تشکل‌های مردم‌نهاد کشور، طرح پژوهشی آمارگیری و تشکیل سامانۀ بانک داده‌ها و اطلاعات سازمان‌های مردم‌نهاد.
  • وزارت ورزش و جوانان (1396)، سیمای آماری سازمان‌های مردم‌نهاد جوانان، ادارۀ کل مشارکت‌های اجتماعی جوانان.
  • ون وری، آلیسون (1386)، بازی مشروعیت؛ جامعۀ مدنی، جهانی‌شدن و اعتراض، ترجمۀ احسان شاه‌قاسمی، تهران: مرکز مطالعات جهانی‌شدن.
    • Abbasi Shavazi, M. (2017), Developments and Population Status in the Islamic Republic of Iran, Tehran: Institute for Studies and Comprehensive and Specialized Population Management. (In Persian)
    • Amini, D (2014), “Compilation of Comprehensive Law on Protection of Non-Governmental Organizations”, Interview with Minister of Interior and Deputy Minister of Public Affairs, Mehr News Agency, Available at www.mehrnews.com/news/2213963 (In Persian)
    • Amirkafi, M. (2017) “Urban Settlements and Deprived Neighborhoods: Challenges and Strategies”, In Analysis of Social Problems Book, Institute of Culture, Art and Communication: 5–52. (In Persian)
    • Anvari, E. (2005), Non-Governmental Organizations and Human Rights in Iran, MA Thesis in Human Rights, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. (In Persian)
    • Bell, J. A., Hyland, S., Depellegrin, T., Upshur, R., Bernstein, M., and Martin, D. (2004), “SARS and Hospital Priority Setting: a Qualitative Case”, BMC Health Serv Res, No. 4: 36–59.
    • Center for Strategic Studies (2017), Iran Futures Studies 2017, by the Dydeban Future Research Group. (In Persian)
    • Clark, J. (1997), The State Popular Participation and the Voluntary Sector, NGOs States and Donors, new York: Martins Press.
    • Danesh, A., and Azizollahi, D. (2008), The Role of Non-Governmental Organizations in Youth Social Participation, Technical Office of Kimia-e Kher-e-Pars, commissioned by the Youth National Organization. (In Persian)
    • Dastan, A. (2005), The Role of Non-Governmental Organizations in Providing Humanitarian Aid; The Bam Earthquake Study, MA Thesis in International Relations, Tehran: University of Tehran. (In Persian)
    • Dehghan, H. (2003), Comparative Pathology of Non-Governmental Organizations in Hashemi and Khatami government; Emphasizing on Women's Non-Governmental Organizations, MA Thesis in Political Science, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. (In Persian)
    • Farington, J. et al. (1993), Non-Government Organizations and the States in Asia, London: Routledge.
    • Febiula, C. (2011), A Study on Career Development Program in NGOs; Chennai Case Study, P.S.G.R. Krishnammal College for Women.
    • Gholami razini, M., Varaei, A., and Gholami, A. (2018), “The Impact of Non-Governmental Organizations' Participation on Promoting Traffic Safety in Tehran”, Traffic Management Studies, No. 51: 85-108. (In Persian)
    • Golshanpazhooh, M. (2008), International Non-Governmental Organizations and Increased International Attention to the Human Rights Situation in the Islamic Republic of Iran from 1980 to 2007, Ph.D. Thesis in International Relations, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. (In Persian)
    • Hosseini, M., Zareie, M., Nejati, M. and Emadi, F. (2019), “The Role of NGOs in Preventing Adolescents' Tendency to Drug Abuse”, Strategic Studies in Humanities and Islam, No. 20: 280–289. (In Persian)
    • Hulme, D., and Edwards, M. (1997), NGOs, States and Donors: Too Close for Comfort? Macmillan Press Ltd.
    • Iman, M. T. (2013), Qualitative Research Methodology, Ghom: Research Institute of Hawzeh and University publication. (In Persian)
    • Indian Express (2011), India: More NGOs, than Schools and Health Centres, in: www.oneworld.net
    • Karns, M. P. (2016), Nongovernmental Organization, Encyclopedia Britannica.
    • Lewis, D. (2001), The Management of Non-Governmmental Development Organizations, Taylor & Francies Group Press.
    • Loseke, D. (2009), A New Approach to the Analysis of Social Problems, Translated by: S. Moyyedfar, Tehran: Amirkabir Publications.
    • Lotfi, B. (2018), Development of Social Partnerships and NGOs in the Islamic Republic of Iran, Tehran: Armaghan Hayat Publications. (In Persian)
    • Mahdizadeh, M., and Lotfi, B. (2017), “Sociological Analysis of Divorce Problems in Kerman Province”, in Kerman Province Social Problems Analysis Book, Institute of Culture, Art and Communication Research: 89–136. (In Persian)
    • Majlis Research Center (2013), NGOs; Third Sector of Sustainable Development, Tehran: Office of Political Studies. (In Persian)
    • Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare (2017), Social Affairs Atlas of Iran, Tehran: The Deputy Director of Social Welfare, Office of Social problems Affairs, Secretariat of the Welfare Council and Social Security. (In Persian)
    • Ministry of Sport and Youth (2017), Statistical Form of Youth NGOs, Tehran: Office of Youth Social Participation. (In Persian)
    • Ministry of the Interior (2017), Registered Statistics of Active NGOs in the Country, Tehran: Center for Public Affairs. (In Persian)
    • Moghimi, S. (2006), Entrepreneurship in Civil Society; Research in Iranian Non-Governmental Organizations, Tehran: Tehran University Press. (In Persian)
    • Moghimi, S. (2003), “Entrepreneurial NGOs”, Journal of Management Culture, No. 3: 95–124. (In Persian)
    • Moidafar, S. (2010), Social Problems of Iran; Sociology of Vulnerable Groups, Tehran: Elm Publications. (In Persian)
    • Molaei, M. (2014), Investigating the Role of Non-Governmental Organizations in Empowering Children in Difficult Situations: A Study of Tehran Region 1, MA in Social Science Research, Tehran: University of Tehran. (In Persian)
    • Mosavi, M. (2012). An Introduction to Social Participation, Tehran: Jameshenasan Publications. (In Persian)
    • National Center for Social Observation of Iran (2015), Report on Social, Cultural, Economic and Security Indicators, Ministry of Interior. (In Persian)
    • Organization of Social Affairs of Iran (2017), Analysis of Social Issues and Problems of Iran, in cooperation with the Office of National Plans of the Ministry of Culture and Islamic Guidance and Faculty of Social Sciences, Tehran: University of Tehran, Institute of Culture, Art and Communication. (In Persian)
    • Pournejati, A. (2002), “Civil Society and Public Organizations”, Nowruz Newspaper, No. 373: 3–4. (In Persian)
    • Rodriguez, A. (2008), Hobbled NGOs Wary of Medvedev; Watchdogs are Civil Lifeline in Lawless Russia, Available at www.chicagotribune.com
    • Sadr, A. (2006), “Active NGOs in the Country”, Etelaat Newspaper, No. 23653: 8–9. (In Persian)
    • Saeedi, A. (2005), “The Relationship between Government and Women’s NGOs in Iran; Searching for Optimal Collaboration”, Journal of Women Research, No. 3: 27–58. (In Persian)
    • Saeedi, M. (2003), An Introduction to Public Participation and NGOs, Tehran: Samt. (In Persian)
    • Shafi'i, N. (2001), “Globalization and NGOs”, Mesbah Quarterly, No. 37:77–105. (In Persian)
    • Shah, A. (2005), Non-governmental Organizations on Development Issues, Available at www.globalissues.org.
    • Sheikholeslam, N. (2010), The Role of Non-Governmental Organizations in Empowering Women Exposed to Social Problems, MA Thesis in Social Science Research, Tehran: University of Tehran.
    • Shukla, A. (2010), First official estimate: An NGO for Every 400 People in India, Available at  www.indianexpress.com
    • Spector, M., and Kitsuse, j. (1973), “Social Problems: A Reformation”, Social Problems, No. 21: 59–145.
    • Spector, M. (1977), Constructing Social Problems, Menlo Park: Calif Cummings Press.
    • Strauss, A., and Corbin, J. (1994), Grounded Theory Methodology: An Overview. In denzin and lincon (eds). Handbook of Qualitative Research, CA: sage.
    • Techreport 25 (2018). Facts and Stats about NGOs Worldwide, Global NGO Technology, Available at  techreport.ngo/facts-and-stats-about-ngos-worldwide.html.
    • Toisserkani, A. (2012), The Role and Position of NGOs in Support of Victims in the Criminal Procedure Process: A Comparative Study of the Laws of Iran and France, MA in Criminal Law and Criminology, Tehran:University of Tehran. (In Persian)
    • Tousi, N. (2011), Evaluation of the approach and activities of NGOs related to Tehran Welfare Organization in Poverty Reduction, MA Thesis in Social Science, Tehran: University of Tehran. (In Persian)
    • U.S Department of state, (2013), Fact Sheet: Non-Governmental Organizations (NGOs) in the United States, Available at www.Humanrights.gov
    • Usaid (2000), new partnership initiative: NGO empowerment, NPI core report.
    • Venroy, A. (2007), Game of Legitimacy; Civil Society, Globalization and Protest, Translated by E. Shahghasemi, Tehran: Center for Globalization Studies. (In Persian)
    • World Bank (2016), Non-Governmental Organizations and Civil Society Engagement, Operations Evaluation Department. (In Persian)
    • Zand Razavi, S. (2017), “Children in Difficult Conditions; Challenges and Solutions”, In Analysis of Social Problems Book, Institute of Culture, Art and Communication: 215–248. (In Persian)