عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت سالمندان از خدمات رفاهی بازنشستگی (مورد مطالعه: بازنشستگان تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی

2 عضو هیئت‌علمی پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی

چکیده

سالمندان از مهم‌ترین اقشار جامعه هستند که در آینده‌ای نزدیک، جامعه با مسائل و مشکلات آن‌ها روبه‌رو خواهد شد. مطالعة کمی حاضر به بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت سالمندان از خدمات رفاهی بازنشستگان شهرداری تهران پرداخته است. داده‌های آن نیز با پیمایش و استفاده از پرسشنامة محقق ساخته گردآوری شده است. جامعة آماری 2255 نفر از بازنشستگان بالای 65 سال تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران هستند. از این تعداد 389 نفر با استفاده از فرمول‌های موجود انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه شد. همچنین، در این پژوهش برای توصیف داده‌ها از شاخص‌های حد وسط، پراکندگی و توزیع و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و استنباط آماری از تحلیل چندمتغیرة رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد میان سن و میزان رضایت بازنشستگان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین میزان رضایت پاسخگویان متأثر از پایگاه فرهنگی آن‌هاست، اما میان متغیر وابسته، یعنی میزان رضایت بازنشستگان و متغیرهای جنسیت، تحصیلات، طبقة اجتماعی و احساس عدالت اجتماعی ارتباط معناداری وجود ندارد. با وجود این نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد مدل رگرسیونی پیش‌بینی‌کنندة متغیر وابسته پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Socio-cultural factors affecting the satisfaction of the elderly with retirement welfare (Case study: Tehran Municipality)

نویسندگان [English]

  • Mostafa montazer 1
  • Reza Samim 2
  • Amane Sedighyani 2
  • Reza Mehdi 2
1 Research Institute for Social and Cultural Studies of the Ministry of Science
2 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
چکیده [English]

The elderly are one of the most important strata of society that will face problems and problems in the near future.The present study aims to investigate the social and cultural factors affecting the satisfaction of the elderly with the welfare services of Tehran Municipality retirees. The method of this study is quantitative and the required data are collected through a survey and using a researcher-made questionnaire. The statistical population consists of retired persons over 65 years old covered by the Tehran Municipality Retirement Organization, which is 2,255. Of these, 389 individuals have been selected and questioned using the existing formulas. Also, in order to describe the data, the indexes of intermediate distribution, dispersion and distribution are used. For data analysis and statistical inference, multivariate regression analysis has been used. Results show that there is a significant relationship between age and satisfaction of retirees. Respondents' satisfaction is also affected by their cultural status. But there is not a meaningful relationship between the dependent variable, ie, the level of satisfaction of the retirees and the variables of gender, education, social class and sense of social justice. However, the results of multivariate regression analysis show that the regression model is the predictor of the dependent variable of the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Retirement
  • Tehran Municipality
  • Social factors
  • Cultural factors
  • Retirements
  • باری، نورمن (1380)، رفاه اجتماعی، ترجمة اکبر میرحسینی و مرتضی نوربخش، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
  • پتریک، تونی فیتز (1381)، نظریة رفاه، ترجمة هرمز همایون‌پور، تهران: گام نو.
  • دواتی، علی و اختر جمالی (1383)، «بهره‌مندی بازنشستگان شهر تهران از خدمات ویژة اوقات فراغت»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 15: 123-137.
  • ربانی، رسول و همکاران (1388)، «رابطة ابعاد مادی و غیرمادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 32: 91-108.
  • رحمان، آرش و سعید ستایشی (1386)، «نقش توزیع ثروت، وراثت و کنترل جمعیت در رفاه اجتماعی: شبیه‌سازی رفاه اجتماعی در جامعة مصنوعی»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 26: 183-200.
  • رحیق اقصان، علی (1384)، دانشنامه در علم سیاست، تهران: فرهنگ صبا.
  • زاهدی، محمدجواد، شیانی، ملیحه و پروین علی‌پور (1388)، «رابطة سرمایة اجتماعی با رفاه اجتماعی»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 32: 109-129.
  • سام، شیما، محمودی، یاسمن و، آرام تیرگر، آرام (1394)، «وضعیت نشانگان بازنشستگی در بازنشستگان»، سالمند، شمارةه 3: 100-109.
  • سام­آرام، عزت­الله (1382)، «سیاست اجتماعی و خدمات اجتماعی فردی (مددکاری اجتماعی)»، فصلنامةه رفاه اجتماعی، شمارة 10: 245- 264.
  • سام‌آرام، عزت‌الله و امین‌آقایی، مهرناز (1385)، «سیاست‌هایسیاستهای اجتماعی برای سالمندان در ژاپن و سوئد و الگوی مناسب برای سالمندان ایران»، سالمند ، شمارةه 2: 88-100.
  • سلیمی، ابراهیم و همکاران (1393)، «بررسی سلامت روان و رضایت از زندگی سالمندان بازنشستة مراجعه‌کننده به کانون بازنشستگی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی جندی‌شاپور و شهید چمران اهواز»، فصلنامة پرستاری و سالمندان، شمارة 1: 20-31.
  • شیانی، ملیحه و حنان زارع (1392)، «بررسی تأثیر برنامه‌های اجتماع‌محور بر رفاه ذهنی سالمندان»، سالمند، شمارة 29: 16-29.
  • علی­پور، فردین و همکاران (1388)، «نقش حمایت‌های اجتماعی در کیفیت زندگی سالمندان»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 33: 147-165.
  • غفاری، غلامرضا و رضا امیدی (1387)، «کیفیت زندگی در برنامه‌های عمرانی و توسعة ایران»، مجلة رفاه اجتماعی، شمارة 30 و 31: 9-33.
  • قانعی‌راد، محمدامین و فرهاد خسروخاور (1386)، «جنبش‌های اجتماعی جدید: پایان مبارزه برای رفاه و سیاست اجتماعی»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 25: 235-267.
  • کتابی، محمود و همکاران (1384)، «دولت و بحران رفاه و توسعه»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 16: 13-41.
  • کوششی، مجید و همکاران (1392)، «تأثیر حمایت‌های اجتماعی غیررسمی بر کیفیت زندگی سالمندان بازنشسته به‌مثابة یک مسئله اجتماعی: مطالعة صندوق تأمین اجتماعی و صندوق صنعت نفت»، نشریة بررسی مسائل اجتماعی ایران، شمارة 1: 109-130.
  • گروسی، سعیده و علی نقوی (1387)، «سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی در شهر کرمان»، مجلة رفاه اجتماعی، شمارة 30 و 31: 61-82.
  • گل­پرور، محسن و همکاران (1388)، «نقش نگرش به رفاه اجتماعی در رابطه با همدلی و گرایش اجتماعی با عدالت اجتماعی»، فصلنامة رفاه اجتماعی، شمارة 32: 131-166.
  • محمدى، زهره و مسعود حسین چارى (1388)، «تأثیر ادراک دشوارى کار بر کیفیت زندگى پرستاران»، مطالعات زنان، شمارة 1: 118.
  • معصومی، نسرین و همکاران (1390)، «بررسی استقلال سالمندان بازنشسته و عوامل مؤثر بر آن در شهر رشت»، دوفصلنامة دانشکده‌های پرستاری و مامایی استان گیلان، شمارة 65: 46-51.
  • هانت، ای ک (1381)، تکامل نهادها و ایدئولوژی­ اقتصادی، مترجم سهراب بهداد، تهران: نشر آگه.
    • Bengston, V. L. and Poutney, N. (2009), Handbook of Theories of Aging: Springer.
    • Gubrium, J. F. (1972), “Toward a Socio-Environmental Theory of Aging”, The Gerontologist, No. 3: 281-284.
    • Irvall, B (2002), Library Services to Institution for Elderly in Sweden, 68th IFLA Council and General Conferences.
    • Kalache, A. (2002), “Compression of Morbidity and Active Aging: Key Priorities for Public Health Policy in the 21th Century”, The International Journal of Public Health, Vol. 80, No. 3: 243-244.
    • Laslett, P. (1998), A Fresh Map of Life: the Emergence of the Third Age, London, Weidenfeld and Nicolson.
    • Ready for Aging? (2012), Published by the Authority of the House of Lords: The Stationary Office Limited, Published 14 March 2013.