توسعه و جرم در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، مدیر گروه مطالعات اجتماعی شرکت بین‌المللی پردازش اطلاعات نقش کلیک

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه یاسوج

3 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز

چکیده

پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی رابطة توسعة اجتماعی-اقتصادی و جرم در ایران انجام گرفت. رویکرد این پژوهش به موضوع توسعه و جرم و برهمکنش آنها، رویکردی جامعه‌شناختی به مطالعة انحراف‌ها و مسائل اجتماعی در زمینة توسعه و تحولات اجتماعی است. این پژوهش از نوع کمی-طولی است که به روش سری‌های زمانی انجام گرفت. مشاهدات مربوط به متغیرهای پژوهش، در دورة زمانی 1395 تا 1375 جمع‌آوری و بررسی شد. پژوهش در سطح کلان انجام گرفت و به‌همین‌دلیل، جامعة موردبررسی، سطح مشاهده و سطح تحلیل کل کشور است. یافته‌ها نشان داد که در دورة بررسی‌شده، همراه با بهبود شاخص‌های توسعه در کشور، میزان سرقت نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده است؛ اما میزان قتل (عمد و غیرعمد) به‌طورتقریبی، روند ثابتی داشته است. بررسی روابط بین متغیرها نشان داد که همة شاخص‌های توسعة اقتصادی-اجتماعی (سطح باسوادی، اشتغال در بخش صنعت، میزان امید‌به‌زندگی و دسترسی به زیرساخت‌های توسعه‌ای) در کوتاه‌مدت ارتباط منفی با میزان سرقت داشته است؛ اما در بلندمدت، هر 4 متغیر رابطة مثبت و مستقیم با میزان سرقت داشته‌اند. همچنین هر 4 شاخص مورداستفاده برای سنجش سطح توسعه‌یافتگی اقتصادی–اجتماعی، در بلندمدت و کوتاه‌مدت، رابطة منفی با میزان قتل داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development and Crime in Iran

نویسندگان [English]

  • Mansour Deyhoul 1
  • Sirous Ahmadi 2
  • Asghar Mirfardi 3
1 PhD in Sociology, Yasuj University, Yasuj, Iran
2 Associate Professor of Sociology, Yasuj University, Yasuj, Iran
3 Associate Professor of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The purpose of this paper is to assess the relationship between socio-economic development and crime in Iran during the years 1996-2016.  The approach of this research is to study the development issues and crime and their interaction. This is a sociological perspective that focused on the social deviations in the context of development and social transformation. The research method is based on quantitative-longitudinal method, which is done by time series method (secondary analysis). Observations on the variables of the research were collected and reviewed during the period. The research is carried out at the macro level and, therefore, the studied population is the level of observation and the level of analysis of the whole country. Investigating the relationship between variables shows that the levels of literacy and employment in the industrial sector and the level of life expectancy in the short run are negatively related to the amount of theft, but in the long run, to the four variables of literacy rate, employment rate, life expectancy and access to developmental infrastructure having a positive direct relationship with the amount of theft. Also, all four indicators used to measure the socioeconomic development level (literacy rate, employment rate in the industrial sector, life expectancy and access to developmental infrastructure), in the long run and in the short run, had a negative relationship with the amount of murder.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Development
  • Theft
  • murder
  • Time Series Method
  • Iran
  • ازکیا، مصطفی (1380)، جامعه‌شناسی توسعه، تهران: نشر کلمه.
  • اطاعت، جواد، شجاعی نسب، عبدالرضا (1392)، سنجش شاخص‌های توسعه‌یافتگی در استان‌های کشور طی سال‌های 1383 تا 1388، فصلنامة برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارة 12: 11-20.
  • اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین (1389)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، تهران: نشر کویر.
  • بیکر، ترزآل (1392)، نحوة انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمة هوشنگ نائبی، تهران: نشر نی.
  • تشکینی، احمد (1393)، اقتصادسنجی کاربردی به‌کمک مایکروفیت، تهران: نشر نور علم.
  • توسلی، غلامعباس (1393)، جامعه‌شناسی شهری، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان
  • چتفیلد، کریستوفر (1389)، مقدمه‌ای بر تحلیل سری‌های زمانی، ترجمة سید ابوالقاسم بزرگ‌نیا، حسینعلی نیرومند، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  • چلبی، مسعود (1382)، جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
  • چلبی، مسعود، اکبری، حسین (1384)، «توسعة ‌سیاسی، توسعة اقتصادی و نابرابری اجتماعی، مطالعة تطبیقی-طولی» (200-1970)، مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة ششم، شمارة 3: 28-46.
  • خداپرست مشهدی، مهدی، غفوری ساداتیه، ماندانا (1393)، «بررسی ارتباط توسعه‌یافتگی و ارتکاب جرم در اقتصاد ایران»، دوفصلنامة دانشنامة حقوق اقتصادی، سال بیست و یکم، شمارة 5: 28-44.
  • دورکیم، امیل (1378)، خودکشی، ترجمة نادر سالارزاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • دورکیم، امیل (1378)، دربارة تقسیم‌کار اجتماعی، ترجمة باقر پرهام، تهران: نشر مرکز
  • زارع، بیژن، زندی لک، علی‌اکبر (1390)، «مطالعة رابطة سطح توسعه‌یافتگی اقتصادی-اجتماعی با میزان جرایم خشن در بین استان‌ها»، فصلنامة مطالعات اجتماعی ایران، سال پنجم، شمارة 3 : 97-125.
  • سازمان ثبت احوال ایران (1393)، سالنامة آماری ایران.
  • سراج‌زاده، سید‌حسین؛ نوربخش، افروز (1387)، «بررسی رابطة توسعة اقتصادی و اجتماعی و جرم زنان در ایران»، مجلة مطالعات زنان، سال ششم، شمارة 3: 31-53.
  • سلیمی‌فر، مصطفی (1376)، «ناهمگونی‌های اقتصادی منطقه‌ای در ایران»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شمارة 121-122: 181172-181.
  • سنگاچین، فرزام، صالحی، اسماعیل، دیناروندی، مرتضی (1391)، «سنجش سطح توسعه‌یافتگی استان‌های کشور ایران با رویکرد تحلیل عاملی»، فصلنامة آمایش سرزمین، دورة 4، شمارة 2: 5-26.
  • شیخی، محمد‌تقی (1381)، «تحلیلی جامعه‌شناختی از نقش تغییرات اجتماعی در تحولات فرهنگی»، مجلة فرهنگ عمومی و وفاق اجتماعی، شمارة 24.
  • صادقی، حسین، شهری شقاقی، وحید، اصغرپور، حسین ( 1384)، «تحلیل عوامل اقتصادی اثرگذاری بر جرم در ایران»، مجلة تحقیقات اقتصادی، شمارة 68: 63-90.
  • گیدنز، آنتونی (1394)، جامعه‌شناسی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
  • لطفی، عزت‌اله، فیض‌پور، محمدعلی (1393)، «رشد صنعتی و جرم (شواهدی از استان‌های کشور طی برنامه‌های سوم و چهارم توسعه)»، فصلنامة مجلس و راهبرد، سال بیست‌ویکم، شمارۀ 80: 39-60.
  • لفت‌ویچ، آدریان (1389)، دموکراسی و توسعه. ترجمة احمد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
  • مرکز آمار ایران (1392)، سالنامة آماری کشور، نشر دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین‌المللی.
  • مساواتی، مجید (1375)، «خانواده‌های مهاجر روستایی و طلاق»، فصلنامة جمعیت، شمارة 4-5: 40-49.
  • معیدفر، سعید (1385)، جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: نشر نور علم.
  • ناطق‌پور، محمدجواد (1386)، رویکردی نو به آسیب اجتماعی از نگاه توسعه. تهران: نشر سلمان.
    • Andzenge, Dick Taver’shima. (1991), Crime and development: A comparative analysis, Dissertation Submitted to  Degree of Doctor of Philosophy Department of Sociology, Western Michigan University
    • Bennett, Richard R. (1991), "Development and Crime: A Cross-National, Time-Series Analysis of Competing Models", The Sociological Quarterly, Vol. 32, No. 3: 343-363.
    • Boswell, Matthew James (2013), "Economic change and violence in cross-national, regional, and local perspectives", thesis submitted for the Doctor of Philosophy degree in Sociology, University of Iowa.
    • Khan, Nabeela, Ahmed, Junaid, Nawaz, Muhammad, Zaman, Khalid. (2015), "The Socio-Economic Determinants of Crime in Pakistan: New Evidence on an Old Debate", Arab Economics And Business Journal, Vol.10: 73–81.
    • LaFree, G. D., & Drass, K. A. (2002), "Counting crime booms among nations: Evidence for homicide victimization rates 1956 to 1998". Criminology, Vol, 40: 769-799.
    • Malik, Ajaz Ahmad. (2016), "Urbanization and Crime: A Relational Analysis", Journal Of Humanities And Social Science, Vol. 21: 68-74.
    • Morton. Robert K. (1994), "Social structure and anomic". American sociological Reviews Vol. 3, No. 5: 672-682.
    • Rahav, Giora., Jaamdar, Shiva. (1982), "Development and crime: A cross-national study". Development and Change, Vol. 13: 447-562.
    • Shelley, L. (1981), Crime and modernization: The impact of industrialization and modernization on crime.Carbondale, Southern Illinois University Press.
    • Shichor, David. (1990), "Crime Patterns And Socioeconomic Development: A Cross-National Analysis", Criminal Justice Review, Vo 15: 64-78.
    • Zehr, Howard. (1981), "The modernization of crime in Germany and France: 1830-1913", Journal of Social History, Vol. 8: 117-141.