تأثیر جهانی شدن بر هویت اجتماعی زنان (مورد مطالعه: زنان شهر بندرعباس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام‌نور

2 عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور

چکیده

تحولات دهه‌های اخیر، چه در زمینه‌های فرهنگی و چه در عرصه‌های ساختاری، به تعدد، تنوع و گاه تعارض منابع هویت‌ساز منجر شده و گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصة جهانی، به بحران هویت در میان بسیاری از قشرها، به‌ویژه زنان، دامن زده است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جهانی شدن بر هویت اجتماعی زنان در شهر بندرعباس انجام گرفته است. جامعة آماری، همة زنان 15 تا 45 سال شهر بندرعباس بودند که از میان آنها، با استفاده از فرمول کوکران، نمونه‌ای مشتمل بر250 نفر انتخاب شد. روش پژوهش در این مقاله، پیمایش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه بود که اعتبار آن به‌روش صوری و پایایی آن به‌کمک آمارة آلفای کرونباخ سنجیده شد. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، به‌منظور تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل تحلیل دو متغیر(از نوع تأثیر و تفاوت معناداری) استفاده شد. نتایج در گام اول آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد که متغیرهای میزان استفادة زنان از کالاهای فرهنگی نو، میزان استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی (ICT)، نگرش زنان به کارکرد جنسیتی بر هویت اجتماعی تأثیر معناداری داشته‌ است؛ اما آگاهی زنان از تغییرات محیطی بر هویت اجتماعی زنان تأثیر معناداری را نشان نداد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Globalization on Social Identity of Women (Case Study: Bandarabbas City)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Dianat 1
  • Mansooreh Dastranj 2
1 Faculty Member of the Political Science, Payame Noor University, Iran
2 Faculty Member of the Sociology, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

Cultural and structural evolution of recent decades have led to multiplicity and sometimes conflicts of identity-makers, and the spread of modernization in the global arena. This is performing identity crisis among many strata, especially women. This research was done with the purpose to study the effects of Globalization on Women’s Social Identity in Bandarabbas City. The population study consists of all women 15-45 years old of Bandarabbas city using Cochran formula, 250 women that belongs to the city were randomly selected as sample. The research methodology was a survey through which data were collected via questionnaire, its validity verified by face validity and its reliability was checked by Cronbach’s alpha. After collecting the questionnaires, descriptive and inferential statistics were used to analyze the data. The results of the research in the first step of testing the hypotheses of research showed that the variables of women's use of new cultural goods, the rate of use of information and communication technologies (ICT), and women's attitude toward gender role on social identity had a significant effect on the identity (P <0.01). However, women's awareness of environmental changes has not indicated a significant effect on women's social identity. Also, there is no significant difference between the effects of globalization on the social identity of women in Bandar Abbas according to demographic characteristics of age, marital status, employment status, and number of children. In addition, the results of structural equation modeling have represented that the empirically measured and structured reproduction model of the effects of globalization on the social identity of women in Bandar Abbas city is in a corrective state of relatively similarity and fit with the theoretical model. In addition, globalization variable has been able to explain and predict 0.602 of variance and dependent variable changes in social identity of women in Bandar Abbas city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Globalization
  • Social Identity
  • womens
  • Bandarabbas
  • awareness of the process of Globalization
  • ادیبی، مهدی، یزدخواستی، بهجت، فرهمند، مهناز (1387)، «جهانی شدن فرهنگ با تأکید بر هویت اجتماعی جوانان شهر اصفهان»، مطالعات ملی، شمارة 3: 99-118.
  • تاجیک اسماعیلی، عزیزالله، تاجیک اسماعیلی، سمیه (1394)، «نگرش به جهانی شدن و هویت دینی دانشجویان»، مطالعات رسانه‌ای، شمارة 28 : 37-43.
  • تاملینسون، جان (1387)، «جهانی شدن و هویت فرهنگی»، مترجم الهام کریمی بلان، هویت، شمارة 19: 52-70.
  • جنکینز، ریچارد (1381)، هویت اجتماعی، ترجمة تورج یاراحمدی، تهران: نشر شیرازه.
  • حبی، اکرم، آذر فتحی، اسکندر، محمد‌بخش، بهمن (1389)، «جهانی شدن و هویت‌های محلی و جهانی دانشجویان (مطالعة موردی: دانشگاه تبریز)»، تحقیقات فرهنگی ایران، شمارة 2: 101-121.
  • خواجه‌نوری، بیژن، پرنیان، لیلا (1394)، «مطالعة رابطة جهانی شدن فرهنگی و هویت اجتماعی (مطالعة موردی: زنان شهر کرمانشاه)»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 1: 65-84.
  • خواجه‌نوری، بیژن، ریاحی، زهرا (1392)، «جهانی شدن، دنیاگرایی و زنان»، مجلة جهانی رسانه، شمارة 1: 21-47.
  • دوران، بهزاد (1386)، هویت اجتماعی و فضای سایبرنتیک، تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
  • رفیعی، محمد‌تقی، دباغی، مجید (1393)، «جهانی شدن و حقوق زنان: فرصت‌ها و چالش‌ها»، فصلنامة مطالعات راهبردی جهانی شدن، شمارة 14: 189-225.
  • زلفعلی‌فام، جعفر، غفاری، مظفر (1388)، «تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه گیلان»، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شمارة 3: 121-140.
  • ساروخانی، باقر، رفعت‌جاه، مریم (1383)، «عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، پژوهش زنان، شمارة 1: 71-91.
  • سفیری، خدیجه، نعمت‌اللهی، زهرا (1391)، «رابطة ابزارهای جهانی شدن و هویت دینی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دورة اول، شمارة 1: 39-70.
  • عنایت، حلیمه، موحد، مجید (1383)، «زنان و تحولات ساختاری خانواده در عصر جهانی شدن»، پژوهش زنان، دورة 2، شمارة 2: 153-166.
  • قلی‌پور، ماجده، مهدوی، محمدصادق، ساروخانی، باقر (1395)، «نقش جهانی شدن ارتباطات (اینترنت و ماهواره) بر نحوة گذران اوقات فراغت زنان جوان (مورد مطالعه: زنان جوان استان مازندران)»، فصلنامة مطالعات جامعه‌شناختی جوانان، شمارة 22: 101-118.
  • قنبری برزیان، علی، جلایی‌پور، حمید‌رضا، شاوردی، تهمینه (1391)، «پذیرش ارزش‌های جهانی در میان ایرانیان عرب‌زبان (اعراب خوزستان)»، فصلنامة مطالعات و تحقیقات اجتماعی، شمارة 3: 135-158.
  • کاروانی، عبداللطیف، غفاری‌نسب، اسفندیار، احمدی، حبیب، طبیعی، منصور (1398)، «کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ: به‌سوی نظریه‌ای زمینه‌ای»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارة 1: 59-85.
  • کاستلز، مانوئل (1380)، عصر اطلاعات، قدرت هویت، جلد 1، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
  • گیدنز، آنتونی (1377)، پیامدهای مدرنیت، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
  • گیدنز، آنتونی(1378)، تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • گیدنز، آنتونی(1382)، تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • گیدنز، آنتونی(1394)، تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • محمد‌بخش، بهمن، حبی، اکرم، قریشی، فردین (1390)، «جهانی شدن و هویت ملی دانشجویان دانشگاه تبریز»، رفاه اجتماعی، شمارة 43: 7-34.
  • مختاری، مریم، احمدی، سیروس، یزدانمهر، سیداسلام (1397)، «تأثیر جهانی شدن فرهنگ بر هویت ملی دانشجویان دانشگاه یاسوج»، فصلنامة علوم اجتماعی، سال 27، شمارة 81: 75-99.
  • مظاهری، معصومه، آقاجانی معمار، عاطفه (1393)، «جهانی شدن و حقوق خانواده»، فصلنامة مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال پنجم، شمارة 13، پیاپی 16: 65-98.
  • مقدس، علی‌اصغر، خواجه‌نوری، بیژن (1384)، «جهانی شدن و تغییر هویت اجتماعی زنان»، مطالعات زنان، سال سوم، شمارة 7: 5-32. 
    • Bergles, P. and Olausson,U. (2011), “Intentional and unintentional transnationalism: two political identities repressed by national identity in the news media”, National Identity, No.1: 35-49.
    • George,E.R. (2010), Gender and Globalization: Engendering Social and Environmental Justice Through Globalizing Womens Human Rights,Routledge: Cavindish Taylor & Francis Group.
    • Gordon, C.,Al Zidjaly,N and Tovares,A.V. (2017), “Mobile phone as Cultural Tools for Identity Construction Among College Students in Oman, Ukrain and the US”,Discourse, Context and Media,No.17: 9-19.
    • Gray,M.M., Kittilson,M.C., and Sandholtz,W. (2006), Women and Globalization: A Study of 180 Countries, 1975-2000. Forthcoming: International Organization.
    • Huuchen,S and et al. (2012), “Ethnic identity and career aspiration of the Taiwanese indigenous students in the era of globalization”, Asian social science, Vol.8,No.10.
    • Merolla,D.M and et al.(2012), “Structural precursors to identity processes: the role of proximate social structures”, Social psychology quarterly,75:149.
    • Miller,B.P and Shrum,W. (2011), “Gender digital divided in the research sectors of ghana,Kenya and keral: are women more connected over time? ”, Gender technology and development, Vol.15, No.1: 25-52.
    • NRO-Frauenforum.(2002), Social,Economic and environmental sustainability from a gender perspective, 14 Issues to tackle.Retrieved from http://www.Genderandtrade.net.
    • Robertson. R.( 1992), “ Globalization: Social theory & Global culture”, London: Sage.
    • Rollins,J. (2012), “Cape verden women and globalization; the politics of gender, culture, and resistance”, Contemporary sociology: a journal of reviews, Vol.41, No.1: 71-113.
    • Turner,J.C. (1999), Some current issues in research on social identity and self categorization theory, in nome ellemers: russell spears:bertjan doosje (eds) social identity: context, commitment, content, London: Blackwell Publlishers:6-34.