نادری, احمد, اکبری گلزار, مهدی, فاضلی, زهرا. (1398). حافظۀ جمعی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت شهری (مورد مطالعه: محلۀ وحدت اسلامی و شهرک غرب). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 8(3), 533-556. doi: 10.22059/jisr.2019.279442.849
احمد نادری; مهدی اکبری گلزار; زهرا فاضلی. "حافظۀ جمعی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت شهری (مورد مطالعه: محلۀ وحدت اسلامی و شهرک غرب)". مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 8, 3, 1398, 533-556. doi: 10.22059/jisr.2019.279442.849
نادری, احمد, اکبری گلزار, مهدی, فاضلی, زهرا. (1398). 'حافظۀ جمعی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت شهری (مورد مطالعه: محلۀ وحدت اسلامی و شهرک غرب)', مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 8(3), pp. 533-556. doi: 10.22059/jisr.2019.279442.849
نادری, احمد, اکبری گلزار, مهدی, فاضلی, زهرا. حافظۀ جمعی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت شهری (مورد مطالعه: محلۀ وحدت اسلامی و شهرک غرب). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 1398; 8(3): 533-556. doi: 10.22059/jisr.2019.279442.849
حافظۀ جمعی و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت شهری (مورد مطالعه: محلۀ وحدت اسلامی و شهرک غرب)
2دانشجوی دکتری مردم‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
3کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه شاهد
چکیده
چکیده: توسعة شهری یکی از مسائل عمده‌ای است که کشور ما در این سال‌ها همواره با آن مواجه بوده است. شکل‌گیری مناطق تازه‌تأسیس در کنار محلات قدیمی‌تر در شهرهای با قدمت تاریخی، منجر به ایجاد تیپولوژی خاصی برای شهرهای مدرن در مسیر توسعه می‌شود. بخش عظیمی از هویت محلات قدیمی، همان‌طور‌که موریس هالبواکس یادآور می‌شود، از خاطرات جمعی اهالی محل تشکیل شده است؛ درحالی‌که در مناطق تازه‌تأسیس شهری اساساً این خاطرات جمعی وجود خارجی ندارند و براساس ضرورت زندگی مدرن، به‌وجود هم نخواهند آمد. در این پژوهش سعی شده است روند شکل‌گیری هویت شهری در محلة قدیمی وحدت اسلامی (شاپور سابق) در مقایسه با محلة به‌نسبت تازه‌تأسیس شهرک غرب تهران با روش مطالعة موردی کیفی و با ابزار مصاحبه با ساکنان آن محلات، بررسی و ارزیابی شود. یافته‌ها بیانگر این است که محلة وحدت اسلامی که هنوز توانسته است ساختار خود را حفظ کند و دستخوش تغییرات عمده نشود، توسط خاطرات جمعی‌ای که اهالی محل در مکان‌های مشخص در آن دخیل بوده‌اند، هویت خود را حفظ کرده است؛ اما شهرک غرب با توجه به نداشتن مکان‌های مشترک و تشکیل نشدن حافظة جمعی و رشد اقتضائات زندگی مدرن در آن و برقرار نشدن ارتباط اجتماعی محله‌ای و همسایگی، از خاطرات جمعی کمتر و درنتیجه، هویت مستقل ضعیف‌تری بهره‌مند است.
Collective Memory and Its Impact on the Formation of Urban Identity (Case Study: Vahdat-e-Islami and Shahrak-e-Gharb)
نویسندگان [English]
Ahmad Naderi1؛ Mahdi Akbari Golzar2؛ Zahra Fazeli3
1Faculty Member, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2PhD Student in Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
3Master of Science in Sociology, Department of Social Sciences, Shahed University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Urban development is one of the major issues that our country has always faced with in recent years. The formation of newly established areas alongside older neighborhoods in historical cities has created a specific typology for modern cities on the path to development. A large part of the identity of the old neighborhoods, as noted by Maurice Halbwachs, is composed of collective memories of the locals, while in newly established urban areas, these collective memories are essentially non-existent. According to the requirements of modern life, they will not exist. In this research, the process of formation of urban identity in the old Vahdat-e-Islami (Shapour) neighborhood has been studied and evaluated in comparison with the relatively new neighborhood of Tehran's Shahrak-e-Gharb with qualitative case study method and with interviewing tool from residents of those neighborhoods. The findings indicate that the neighborhood was not able to maintain its own structure and undergoes major changes, retains its identity through collective memories involved in specific places of the locals; But Shahrak-e-Gharb, due to the lack of common spaces and the lack of collective memory and the growth in the demands of modern life, and the lack of social communication between neighborhoods, have less mass memories and thus a weaker independent identity.
الکساندر، کریستوفر (1386)، معماری و راز جاودانگی-راه بی‌زمان ساختن، ترجمة مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
استراس، آنسلم، کوربین، جولیت (1390)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریة مبنایی، ترجمة بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دانشپور، سیدعبدالهادی (1379)، بازشناسی مفهوم هویت در فضای عمومی شهری، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، پردیس هنرهای زیبا، تهران.
راپاپورت، آموس (1384)، معنی محیط ساخته‌شده: رویکردی در ارتباط غیرکلامی، ترجمة فرح حبیب، تهران: انتشارات پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
ربانی، رسول (1381)، جامعه‌شناسی شهری، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
شیعه، اسماعیل (1376)، مقدمه‌ای بر مبانی برنامه‌ریزی شهری، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
فکوهی، ناصر (1380)، «بررسی رابطة میان الگوهای جهانی ملی و قومی و پیامدهای اجتماعی و راهکارهای مقابله‌اش با اثرات سوء آن در لرستان»، نامة علوم اجتماعی، شمارة 13: 129-160.
فیالکوف، یانکل (1383)، جامعه‌شناسی شهری، ترجمة عبدالحسین نیک‌گهر، مشهد، نشر آگه.
قاسمی اصفهانی، مروارید (1385)، «بررسی حس مکان در شهرهای جدید»، مجموعه‌مقالات هویت شهرهای جدید، همایش بین‌المللی شهرهای جدید، اردیبهشت 1384، تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید: 546-561.
ساروخانی، باقر (1381)، اصول و روش تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی.
کالن، گوردون (1377)، گزیدة منظر شهری، ترجمة منوچهر طبیبیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کربلایی نوری، رضا (1385)، «هویت، شهر، خاطره»، مجموعه‌مقالات هویت شهرهای جدید، همایش بین‌المللی شهرهای جدید، تهران: انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.
ابتدای صفحه