تبیین جامعه‌شناختی خشونت علیه زنان: مطالعۀ تجربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکز

2 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

3 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه مازندران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی علل و عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان پرداخته و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعة آماری این پژوهش زنان متأهل شهرستان قائم‌شهر هستند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه است و اطلاعات از میان 320 نفر از زنان متأهل این شهرستان جمع‌آوری شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات و ورود داده‌ها به نرم‌افزار SPSS‌، داده‌ها به دو روش توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. چارچوب نظری پژوهش ترکیبی از سه نظریۀ یادگیری اجتماعی، نظریۀ اقتدار و سلطه و نظریه تضاد است. براساس این چارچوب، 11 فرضیه در این پژوهش آزموده شده است. در تحلیل دومتغیره میان 10 متغیر (سن، محل سکونت، وضعیت شغلی زنان، وضعیت شغلی مردان، سطح تحصیلات زن و تحصیلات مرد، تجربة خشونت، خودرأیی مردان، باورهای منفی نسبت به زنان و تضاد علائق) و متغیر وابسته رابطه‌ای معنادار وجود دارد و تنها یک متغیر (وضعیت اقتصادی) با متغیر وابسته ارتباطی معنادار ندارد. در تحلیل چندمتغیره تنها سه متغیر وارد معادلة رگرسیونی شد که به‌ترتیب اهمیت عبارت‌اند از:باورهای منفی به زنان، تضاد علایق میان زوجین و سن که این متغیرها با هم 46/0 درصد از تغییرات متغیر وابسته (خشونت علیه زنان) را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Sociological Explanation of Violence against Women (An Experimental Study)

نویسندگان [English]

  • Seyed Hadi Hosseini 1
  • Reza Ali Mohseni 2
  • Ali Asghar Firozjaeian 3
1 PhD Candidate in Sociology, Islamic Azad University, Tehran Centre
2 Associate Professor of Sociology, Islamic Azad University, Tehran Centre
3 Assistant Professor in Sociology, Mazandaran University
چکیده [English]

This paper by survey method investigates the factors of violence against women. Statistical population in this research includes married women of Ghaemshahr city. Data gathering tool is questionnaire, and the required data was gathered from 320 married women of Ghaemshahr city (the sample in this study). After data collection and data entry in SPSS, data was analyzed through two descriptive and inferential statistical techniques. The research theoretical framework is a combination of three theories, namely social learning theory, theory of power and dominance, and conflict theory. Based on this theoretical framework, 11 hypotheses have been tested in this study. In bio-variables analysis, there are significant relationship between 10 variables including age, domicile, women’s occupational position, men’s occupational position, educational level of men and women, experience of violence, men’s peremptoriness, negative attitude toward women, and interest conflict with dependent variable (violence against women). However, no significant relationship between economic status and violence against women has been observed. In multivariable analysis, only three variables have been put into the regression equation: 1) negative attitudes toward women, 2) interest conflict between married couples and, 3) age. These three variables altogether explain 46% of changes in the dependent variable (violence against women).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Learning
  • Violence
  • Violence against Women
  • Women

مراجع

  • آزاد ارمکی، تقی (1377)، بررسی وضعیت خشونت؛ بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: مؤسسه نشر جهاد.
  • اعزازی، شهلا (1380)، خشونت خانگی (زنان کتک خرده)، تهران: نشر سالی.
  • رئیسی سرتیشزی، امرالله (1381)، «خشونت علیه زنان و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامة پژوهش زنان، شمارۀ 3: 45-66.
  • رفیع‌پور، فرامرز (1381)، کندوکاوها و پنداشت‌ها، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • سازمان جهانی بهداشت (1385)، خشونت علیه زنان، ترجمة شهرام رفیعی‌فر و سعید پارسی‌نیا، تهران: انتشارات تندیس.
  • سیف‌ربیعی، محمدعلی؛ رمضانی تهرانی، فهیمه و زینت، نادیا (1381)، «خشونت علیه زنان»، فصلنامة پژوهش زنان، شمارۀ 4: 115-126.
  • شهبازی، هما؛ صادقی، منصوره‌السادات و پناغی، لیلی (1396)، «نقش انسانیت‌زدایی در بروز همسرآزاری از دیدگاه زنان قربانی خشونت خانگی: یک مطالعۀ کیفی»، سلامت اجتماعی، شمارۀ 3: 179-189.
  • شمس اسفندآبادی، حسن و امامی‌پور، سوزان (1382)، «بررسی میزان رواج همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن»، فصلنامة پژوهش زنان، شمارۀ 5: 59-82.
  • طاهری، شهلا (1379)، «بررسی میزان خشونت فیزیکی علیه زنان در خانواده»، فصلنامة پژوهش زنان، تهران، شمارۀ 4: 159-179.
  • عارفی، مرضیه (1382)، «بررسی توصیفی خشونت خانگی علیه زنان در خانواده»، فصلنامة دانشگاه الزهرا، پژوهشکدة زنان، تهران، شمارۀ 2: 31-54.
  • علیپور، شهناز (1382)، خشونت علیه زنان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور.
  • علی‌بابایی، یحیی (1377) رگرسیون چندمتغیره در نرم‌افزار آماری، تهران: مؤسسۀ نشر جهاد.
  • فتاحی مفرح، مریم (1379) بررسی وضعیت خشونت نسبت به زنان (در خانواده‌های تهرانی)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
  • قاضی طباطبائی و دیگران (1382)، طرح ملی بررسی پدیده خشونت خانگی علیه زنان، تهران: دفتر امور اجتماعی وزارت کشور و مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری.
  • معتمدی مهر، مهدی (1380)، حمایت از زنان در برابر خشونت، تهران: نشر برگ زیتون.
  • محمدخانی، پروانه و همکاران (1385)، «شیوع الگوی خشونت خانوادگی، ارتکاب یا تجربه آن در مردان و زنان»، رفاه اجتماعی، شمارۀ 21: 205-223.
  • مهدوی، محمدصادق (1375)، عوامل مؤثر بر رضایت زن و شوهر، تهران: انتشارات مبتکران.
  • مهدوی، محمدصادق و صبوری خسروشاهی، حبیب (1382)، «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، فصلنامة پژوهش زنان، تهران، شمارۀ 2: 25-65.
  • معینی، سیدرضا و کاظمی، سودابه (1390)، «تحلیل روان‌شناختی علل خشونت شوهران نسبت به زنان (مطالعه موردی منطقه 6 تهران)، فصلنامه علوم رفتاری، شمارۀ 7: 125-143.
  • نازپرور، بشیر (1381)، «همسرآزاری»، فصلنامة پژوهش زنان، تهران، شمارۀ 3: 25-44.
  • نریمانی محمد و آقامحمدیان حمیدرضا (1384)، «بررسی میزان خشونت مردان علیه زنان و متغیرهای مرتبط با آن در میان خانواده‌های ساکن در شهر اردبیل»، فصلنامة اصول بهداشت روانی، شمارة 27 و 28: 107-113.
  • ندرپور، یاسر و زارع شاه‌آبادی، اکبر (1393)، «رابطه بین تجربۀ خشونت در دوران کودکی و خشونت علیه زنان در شهر کوه دشت»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، شمارۀ 4: 93-118.
    • Allen, E.& Bradley, M (2017), “Perceptions of Harm, Criminality, and Law Enforcement Response: Comparing Violence by Men Against Women and Violence by Women Against Men”, JournalVictims & Offenders, Published Online: 17 July :1-17.
    • Akers, R. L., & Jensen, G. F. (2006), “The empirical status of social learning theory of crime and deviance: The past, present, and future. In Book: Taking stock: The status of criminological theory, 37-76.
    • Akers, R.L., & Sellers, C.S. (2004), Criminological theories: Introduction, evaluation, and application (4th ed). Los Angeles: Roxbury.
    • Bekir, H & Sahin, H. (2017), “Research on university students’ witnessing domestic violence against women during their childhood and adolescence”, Journal The Anthropologist, No 1-3:58-68.
    • Jawarkar,. A. Shemar,. H. Wasnik,. V. Chavan,. M. (2016 ), “Domestic violence against women: a crossectional study in rural area of Amravati district of Maharashtra, India”, International Journal of Research in Medical Sciences, No 4:2713-2718
    • Moyer, I. (2002), Criminological Theories, New York:Sage Publication.
    • Ribeiro, MR. Silva, AA. Alves, MT.Batista, RF. Ribeiro, CC. Schraiber, LB.Bettiol H. Barbieri, MA. (2017), “Effects of Socioeconomic Status and Social Support on Violence against Pregnant Women: A Structural Equation Modeling Analysis”, PLoS ONE, No 12(1):1-16.
    • Straus, M. & Sweet, S.(1992), “Verbal Aggression in Couples: Incidence Rates and Relationships to Personal Characteristics”, Journal of Marriageband the Family, No.54: 346-357
    • European Union Agency for Fundamental Rights. (2015), Violence against women: an EU-wide survey. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
    • Lin, N.(1976), Foundation of Social Research, London; M.C Gram Hill. Inc.

 

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 8، شماره 2
تیر 1398
صفحه 411-432

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار