بررسی نقش سرمایه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در گرایش شهروندان به سبک زندگی نشاط‌محور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم‌اجتماعی دانشگاه کاشان

2 دانشیار گروه علوم‌اجتماعی دانشگاه کاشان

3 استاد گروه علوم‌اجتماعی دانشگاه کاشان

چکیده

سبک زندگی‌ نشاط‌محور منبعی ارزشمند برای ارتقای شیوة زندگی افراد جامعه است. بدین‌ترتیب که این شیوه از زندگی پاسخ‌گوی بعد سلامت روانی، اجتماعی و سلامت جسمانی آنان است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اکتشافی و اسنادی ابعاد مختلف سبک زندگی نشاط‌محور و ارائة تعریف جامعی از این مفهوم و عوامل مؤثر بر آن است. جامعة آماری پژوهش پیمایشی حاضر شهروندان تهران هستند. پرسشنامة پژوهش به شیوة نمونه‌گیری چندمرحله‌ای میان 750 نفر از شهروندان توزیع شد. به‌منظور تعیین معرف‌های مفهوم سبک زندگی نشاط‌محور پژوهش‌های پیشین، از مصاحبه با کارشناسان و پژوهشگران حوزة سبک زندگی و شهروندان ساکن شهر تهران استفاده شد. در پایان نیز به‌کمک تکنیک تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ روایی محاسبة نتایج صورت گرفت. براساس نتایج پژوهش حاضر، شهروندانی که سبک زندگی نشاط‌محور را انتخاب کرده‌اند، اوقات فراغت فعالی دارند، عموماً به مصرف تظاهری گرایش نشان می‌دهند، در بعد مصرف فرهنگی از کتاب‌های طنز و موسیقی‌های شادتر بهره می‌گیرند، گرایش به ورزش‌های گروهی و هوازی دارند، به میزان متناسبی مواد پروتئینی مصرف می‌کنند، به آرایش ظاهری اهمیت می‌دهند، لباس‌های رنگ روشن استفاده می‌کنند و از بهداشت جسمی و روانی مناسب و احساس شادی و خوشحالی بالایی برخوردارند. براساس نتایج آزمون‌های آماری، نقش سرمایة اجتماعی، سرمایة فرهنگی و سرمایة اقتصادی در ایجاد و تقویت سبک زندگی نشاط‌محور تأیید شده است. نتایج مدل رگرسیونی نشان می‌دهد 47درصد از متغیر سبک زندگی نشاط‌محور به‌کمک متغیرهای سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی و متغیرهای زمینه‌ایتبیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Social, Cultural, and Economic Capital on Citizens’ Tendency toward Exhilaration-Oriented Lifestyle

نویسندگان [English]

  • Elaheh Farzalian 1
  • Mohamad Ganji 2
  • Mohsen Niazi 3
1 PhD in Sociology, Kashan University
2 Associate Professor, Kashan University
3 Professor, Kashan University
چکیده [English]

Exhilaration-oriented lifestyle is a valuable resource for promoting the lifestyle in a community. The purpose of this paper is to study exploration and documentation of various dimensions of exhilaration-centered lifestyle, and provide a comprehensive definition of this concept as well as its effective factors. The statistical population of this paper is Tehran citizens. The research method is a survey which has been distributed in a multi-stage sampling method among 750 citizens. In order to define this concept, experts and researchers as well as Tehran citizens were interviewed and, finally, results were obtained through exploratory factor analysis and Cronbach’s coefficient of validity. Results show that citizens with exhilaration-oriented lifestyle have active leisure time, generally tend to manifestation consumption, in terms of cultural consumption, they use satirical books and happier music, tend to have group and aerobic exercises, consume protein food, care about their appearance, use bright colored clothes, and have a good physical and mental health. Results of statistical tests confirmed the role of social capital, cultural capital, and economic capital in creating and strengthening an exhilaration-oriented lifestyle. Based on the regression model, 47% of the exhilaration-oriented lifestyle variable is explained by cultural capital, social capital, and contextual variable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citizens of Tehran
  • Cultural Capital
  • Economic Capital
  • Exhilaration-Oriented Lifestyle
  • Social capital
  • آزادارمکی، تقی و چاوشیان، محسن (1381)، «بدن به‌مثابة رسانة هویت»، جامعه‌شناسی ایران، شمارة 16: 57-75.
  • آرگایل، مایکل (1383)، روان­شناسی شادی، ترجمة فاطمه بهرامی و همکاران، اصفهان: جهاد دانشگاهی.
  • بوردیو، پی‌یر (1390)، نظریة کنش، ترجمة مرتضی مردیها، تهران: انتشارات نقش و نگار.
  • تاجبخش، کیان (1384)، سرمایة اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، ترجمة افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: انتشارات شیرازه.
  • جمشیدی‌ها، غلامرضا و پرستش، شهرام (1386)، «دیالکتیک منش و میدان در نظریه بوردیو»، نامة علوم اجتماعی، شمارة 3: 1- 32.
  • چلبی، مسعود و موسوی، محسن (1387)، «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان»جامعه‌شناسی ایران، شمارة 1 و 2: 34-57.
  • خدایی، ابراهیم (1388)، «بررسی رابطة سرمایه اقتصادی و فرهنگی والدین دانش‌آموزان با احتمال قبولی آن‌ها در آزمون سراسری سال تحصیلی 1385»، فصلنامة انجمن آموزش عالی ایران، شمارة 4: 65-84.
  • ربانی، رسول؛ عابدی، علی و گنجی، محمد (1386)، «فرهنگ شادی: رویکردهای نظری و تجربی در زندگی روزمرة سرپرستان خوانوار شهر اصفهان»، مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة 8: 41-78.
  • رحمت‌آبادی، الهام و آقابخشی، حبیب (1385)، «سبک زندگی و هویت جوانان»، رفاه اجتماعی، شمارة 20: 235- 256.
  • رضایی، نقدعلی؛ جعفری، ابراهیم و صادقی، محمد (1394)، «زمینه‌شناسی سبک زندگی ایرانی اسلامی»، چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت؛ پیشرفت ایران؛ گذشته، حال، آینده؛ 30 و 31 اردیبهشت‌ماه1394
  • رفعت‌جاه، مریم (1386)، «هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد»، مطالعات راهبردی، شمارة 38: 135-179.
  • رمضانی، محمد (1384)، تبیین رابطة سرمایة فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
  • شالچی، وحید (1387)، «سبک زندگی جوانان کافی‌شاپ»، فصلنامة پژوهش‌های فرهنگی، شمارة 1: 93- 115.
  • عاشوری، جمال؛ خشنود، قاسمعلی و بابایی (1394)، «رابطة جهت‌گیری مذهبی، شادکامی، منبع کنترل و راهبردهای مقابله‌ای با سلامت معنوی دانشجویان پرستاری»، توسعة پژوهش در پرستاری و مامایی، شمارة 9: 3- 18.
  • عابدی، محمدرضا (1384)، شادی در خانواده، تهران: انتشارت حضور.
  • عابدی، محمدرضا (1381)، بررسی و مقایسة اثربخشی روش‌های مشاورة شغلی به سبک نظریة یادگیری اجتماعی، سازگاری شغلی و مدل‌شناختی رفتاری فوردایس بر کاهش افسردگی شغلی مشاوران آ.پ شهر اصفهان، پایان‌نامة دکتری مشاوره، دانشگاه علامه ‌طباطبایی.
  • قاسمی، وحید؛ ربانی، رسول و ربانی خوراسگانی، علی (1387)، «تعیین‌کننده‌های ساختاری و سرمایه‌ای سبک زندگی سلامت‌محور»، مسائل اجتماعی ایران، شمارة 6: 117-138.
  • قنبری، محمد (1394)، «بررسی نقش رسانه‌ها در اوقات فراغت»، کنفرانس ملی دانش و فناوری روانشناسی، تهران.
  • گیدنز، آنتونی (1378)، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • گیدنز، آنتونی (1383)، تجدد و تشخص، ترجمة ناصر موفقیان، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
  • گنجی، محمد (1387)، تحلیل عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر میزان احساس شادی سرپرستان خانوار شهر اصفهان، پایان‌نامة دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
  • مرادی، مریم (1383)، بررسی جایگاه، اهمیت و تأثیرات شادمانی در تعلیم و تربیت، پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان.
  • مام‌الهی، بیانه و علمی، محمود (1392)، «تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با مدگرایی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز»، مطالعات جامعه‌شناسی، شمارة 18: 7- 25.
  • معیدفر، سعید (1385)، بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: انتشارات نور علم.
  • منصوریان، قربانی؛ سلیمانی، محبوبه و مریم، مسعود (1388)، «سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان دانشگاه‌های شهر گرگان»، مجلة دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، شمارة 1: 62-71.
  • موسوی، میرطاهر؛ رفیعی، حسن و قاسم‌زاده داوود (1390)، «بررسی ارتباط بین سرمایة ‌اجتماعی درون‌گروهی و شادی در بین شهروندان شهر تهران»، آموزش و ارزیابی، شمارة 30: 87-98.
  • مقیمی، معصومه (1396)، «به‌کارگیری روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه برای رتبه‌بندی اقتصادی مناطق شهری جهت احداث مراکز تجاری (مورد مطالعه: شهر تهران)»، فصلنامة اقتصاد و مدیریت شهری، شمارة 20: 39-51.
  • نوری، علی (1386)، «شیوة زندگی سالم در رویکرد نوین»، نشریة داخلی انجمن ارتقای سلامت و شیوة زندگی سالم، سال دوم، شمارة 5: 35-66.
  • میرغفوری، میلاد (1393)، لباس و روانشناسی رنگ‌ها، تهران: نشر آوازه.
  • هزارجریبی، جعفر و آستین‌فشان، پروانه (1388)، «بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی با تأکید بر استان تهران»، نشریة جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 1: 119-146.
    • Atlantis, E. et al. (2004), “An Effective Excersise-Based Intervation for Imporoving Mental Health and Quality of Life Measures”, Preventive Medicine, No. 2: 424-434.
    • Argyle, M., and Lu, L، (2001)، The Psychology of Happiness، London: Rutledge
    • Bourdieu, P. (1984), Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste, Rutledg. Cambridge Dictionary
    • Fischer, E., and Arnold, S. J. (1990), “More Than a Labor of Love: Gender Roles and Christmas Gift Shopping”, Journal of Consumer Research, No. 3: 335.
    • Feist, G. J. et al. (1995), Integration Top – Down and Bottom – Up Structuralmodels of Subjective Well – Being, A Longitudinal Investigation.
    • Haller, M., and Hadler, M., (2006), “How Social Relations and Structures Can Produce Happiness and Unhappiness. An International Comparative Analysis”, Social Indicators Research, No.31:169-216.
    • Ogrodnik, L. (2000), Patterns in Culture Consumption and Participation, Ottawa:Canada’s Culture Statistics Program.
    • Piko, B. F., and Vazsonyi, A.T, (2004), “Leisure Activities and Problem Behaviors Amonghungarian Youth”,Journal of Adolescence, No. 5: 717-730.
    • Drukker, M. C., and Kaplan, (2003), “Children Health– Related Quality of Life, Neighbourhood Socio-Economic Deprivation an Social Capital. A Based Health Promotion. Emerging Theories in Health Promotion Practice and Research”, Indianapolis: Jossy-Bass, No. 2: 228-254.