بلالی, اسماعیل, محبی, سیده فاطمه. (1397). چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 7(3), 553-577. doi: 10.22059/jisr.2018.243469.575
اسماعیل بلالی; سیده فاطمه محبی. "چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری". مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 7, 3, 1397, 553-577. doi: 10.22059/jisr.2018.243469.575
بلالی, اسماعیل, محبی, سیده فاطمه. (1397). 'چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری', مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 7(3), pp. 553-577. doi: 10.22059/jisr.2018.243469.575
بلالی, اسماعیل, محبی, سیده فاطمه. چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران, 1397; 7(3): 553-577. doi: 10.22059/jisr.2018.243469.575
چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری
1دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان
2دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
چکیده
بررسی اسناد بالادستی نشان‌دهندة نبود سیاست‌های روشن دربارۀ مسائل گروه‌های قومی در نظام آموزش عالی کشور است. بی‌توجهی به هویت‌های مختلف و تنوع قومیتی در محیط‌های دانشگاهی، همچنین عدم شناسایی و معرفی فرهنگ‌های اقوام مختلف، تبعات و چالش‌هایی را در آموزش عالی به‌دنبال دارد؛ از این‌رو در این نوشتار، چالش‌های نظام آموزش عالی در موضوع قومیت و راهبردهای سیاست‌گذاری قومی، در مطالعه‌ای کیفی با روش دلفی کشف شد. بدین‌منظور مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با پانزده عضو هیئت‌علمی و کارشناسان فرهنگی دانشگاه‌ها صورت گرفت. این افراد از اقوام مختلف، رشته‌ها و رتبه‌های متفاوت دانشگاهی و دارای آثار علمی-پژوهشی در بحث قومیت هستند. در این پژوهش، تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی به روش «تحلیل تماتیک» نشان می‌دهد چالش‌های آموزش عالی در بحث قومیت در سه حوزۀ سیاسی، آموزشی و فرهنگی مطرح است. مهم‌ترین چالش‌های حوزۀ سیاسی عبارت‌اند از: پارادوکسیکال نشان‌دادن تقویت هویت قومی در برابر هویت ملی، احتمال قومیت‌گرایی در دانشگاه‌ها، سلیقه‌مداری رؤسا و مدیران در موضوع قومیت‌ها، سیاسی‌شدن موضوع قومیت‌ها در دانشگاه‌ها و مواجهۀ غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه. در حوزۀ قومیت و آموزش، دانشگاه‌ها با چالش‌هایی نظیر رویارویی غیرعلمی با موضوع قومیت در دانشگاه، عدالت آموزشی، آموزش زبان مادری، ایجاد رشتۀ ادبیات قومی و بومی‌گزینی دانشجویان و استادان مواجه هستند. چالش‌های حوزۀ قومیت و فرهنگ در آموزش عالی عبارت‌اند از: ضعف مدیریت فعالیت‌های فرهنگی قومیت‌ها، مسائل نشریات دانشجویی، جشنواره‌های هنری و فرهنگی، انجمن‌های ادبی و به‌کارگیری نمادهای قومی.
Higher Education Challenges about Ethnicity and Policy Making Strategies
نویسندگان [English]
Esmaeel Balali1؛ Seyedeh Fatemeh Mohebbi2
1Associate Professor of Sociology, Bu-Ali Sina University
2PhD Candidate in Sociology, Islamic Azad University, Central Branch of Tehran
چکیده [English]
High level documents assessment suggests lack of clear policies on the issues of ethnic groups in the country’s higher education system. Ignoring the existence of different identities and ethnic diversity in academic environments, as well as the failure to identify and introduce the cultures of different ethnic groups, have consequences and challenges in higher education. In this regard, this paper is to explore the challenges of higher education system in the issue of ethnicity and ethnic policy making strategies by using Delphi qualitative study. So, semi-structured interviews were made with 15 faculty members and cultural experts from universities of different ethnic backgrounds and different academic disciplines and grades, who had studied ethnicity. The analysis of qualitative data by “thematic analysis” shows that the challenges of higher education in discussing ethnicity are in three fields: political, educational, and cultural. The most important challenges encountered in the political arena are: paradoxical showing the strengthening of ethnic identity against national identity, the probability of ethnocentrism in universities, style-centered manner of chiefs and managers on ethnicity, the politicization of ethnicity in universities and non-academic exposure to ethnicity at the university. In the field of ethnicity and education, universities faced challenges such as non-academic encounter with the subject of ethnicity at the university, educational justice, mother language education, the establishment of the field of ethnic literature and native-selection of students and professors. Challenges in the field of ethnicity and culture in higher education are: weakness in the management of cultural activities of ethnicities, issues of student publications, artistic and cultural festivals, literary associations, and the use of ethnic symbols.
کلیدواژه‌ها [English]
Higher Education, Ethnic Policy, University, Multiculturalism, ethnicity, National Identity
مراجع
بایبوردی، اسماعیل و کریمیان، علیرضا (1393)، «جهانی‌شدن فرهنگ و تأثیر آن بر هویت ملی ایران»، پژوهشنامة روابط بین‌الملل، شمارة 28: 77-102.
جلائی‌پور، حمیدرضا و نظرعباسی، صدیقه (1391)، «ناسیونالیسم قومی و عوامل مؤثر بر آن؛ مورد مطالعه: دانشجویان ترکمن استان گلستان»، فصلنامة مطالعات و تحقیقات اجتماعی، شمارة 1: 331-341.
چلبی، مسعود (۱۳۷۸)، هویت قومی و رابطة آن با هویت ملی، تهران: وزارت کشور، معاونت امور اجتماعی و امور شوراها.
حاجیانی، ابراهیم (1383)، مسئلة وحدت ملی و الگوی سیاست قومی در ایران، مجموعه مقالات مسائل اجتماعی ایران، تهران: نشر آگه.
حشمت‌زاده، محمدباقر و گنج‌خانلو، مصدق (1387)، «آسیب‌شناسی هویت ملی در نشریات دانشجویی قومی»، فصلنامة رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شمارة 14: 163-190.
ربانی، علی و همکاران (1388)، «رابطة هویت ملی و قومی در بین دانشجویان آذری، کرد و عرب دانشگاه‌های دولتی ایران»، فصلنامة مطالعات ملی، شمارة 3: 50-65.
ــــــــــــــــــــــ (1387)، «بررسی رابطة هویت ملی و قومی با تأکید بر احساس محرومیت و جامعه‌پذیری قومی: مطالعة موردی دانشجویان آذری، کرد و عرب»، فصلنامة مسائل اجتماعی ایران، شمارة 63: 1-37.
سراج‌زاده، سیدحسین و ادهمی جمال (1387)، «بررسی تفاوت‌های قومیتی دانشجویان از نظر فعالیت در کانون‌های فرهنگی دانشگاه‌ها»، فصلنامة تحقیقات فرهنگی، شمارة ۲: 135-158.
سیدامامی، کاووس (1387)، «هویت‌های قومی از کجا برمی‌خیزند؟ مروری بر نظریه‌های اصلی»، فصلنامة خط اول، شمارة 7: 3-15.
صالحی امیری، رضا و محمدی، سعید (1389)، دیپلماسی فرهنگی، تهران: نشر ققنوس.
صفایی موحد، سعید و باوفا، داوود (1392)، «عوامل شکل‌دهندة برنامة درسی پنهان در آموزش عالی ایران: یک مردم‌نگاری خودنگاشت»، دوفصلنامة مطالعات برنامة درسی آموزش عالی، شمارة 7: 30-53.
عراقیه، علیرضا و همکاران (1388)، «تلفیق راهبردی مناسب برای تدوین برنامة درسی چندفرهنگی»، فصلنامة مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، شمارة 2: 149-165.
عراقیه، علیرضا و همکاران (1390)، «توسعة سرمایة انسانی در آموزش عالی از طریق احترام به تنوع فرهنگی دانشجویان»، دوفصلنامة مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، شمارة 7: 85-99.
عراقیه، علیرضا (1392)، «گونه‌شناسی رهیافت‌های میان‌رشته‌ای و دلالت‌های آن در طراحی برنامة درسی چندفرهنگی در آموزش عالی»، فصلنامة علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، شمارة 1: 98-81.
غریبی، جلال و همکاران (1392)، «برنامة درسی چندفرهنگی و دلالت‌های آن برای آموزش عالی ایران»، همایش ملی آموزش و پرورش چندفرهنگی.
فکوهی، ناصر (1389)، هم‌سازی و تعارض در هویت و قومیت، تهران: نشر گل‌آذین.
ــــــــــــ (1386)، «نقش زبان و هویت‌های قومی و محلی در توسعة نظام آموزش عالی»، فصلنامة مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة 9: 127-160.
قادرزاده، امید و شفیعی‌نیا، عباس (1391)، «تأثیر ساختار اجتماعی آموزش بر قوم‌گرایی دانشجویان»، مجلة علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبائی)، شمارة 59: 165-206.
محمدپور، احمد (1388)، «تحلیل داده‌های کیفی: رویه‌ها و مدل‌ها»، فصلنامة علمی-پژوهشی انجمن انسان‌شناسی ایران، شمارة 2: 127-160.
مرشدی‌زاد، علی و همکاران (1389)، «بازنمایی هویت ملی و قومی در نشریات دانشجویی کردزبان در فاصلة زمانی سال‌های 1376 تا 1384 (مطالعة موردی: دانشگاه‌های تهران، تبریز، کردستان)»، فصلنامة مطالعات سیاسی، شمارة 8: 75-101.
مسعودنیا، حسین و مهرابی کوشکی، راضیه (1392)، «بررسی رابطة هویت ملی و قومی: (مطالعة موردی دانشجویان دانشگاه تهران)»، فصلنامة مطالعات توسعة اجتماعی-فرهنگی، شمارة 2: 961- 993.
معیدفر، سعید و رضایی، علیرضا (1388)، «تحلیلی بر وضعیت هویت قومی در جامعة ایران، مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه تهران»، فصلنامة مطالعات سیاسی، شمارة 3: 19-48.
میرزائی، حسین و عباس‌زاده، محمد (1392)، «مطالعة چگونگی تعامل هویت ملی و قومی دانشجویان (مطالعة موردی: دانشجویان آذری، عرب و بلوچ)»، دوفصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 2: 243-275.
Alger Jonathan R et al. (2000), Does Diversity Make a Difference? Three Research Studies on Diversity in College Classrooms, American Council on Education and American Association of University Professors,Washington, DC: http://Acenet.Edu
Corbin, J., and Strauss A. (2008), Basics of Qualitative Research, 3 Edition, London: Sage Publications Inc.
Rong, Ma. (2008), Education of Ethnic Minorities in Contemporary China, The Conference on Minority Language Education in China, HongKong University, (April 19).
Sautmant, B. (1998), “Affirmative Action, Ethnic Minorities and China's Universities”, Pacific Rim Law and Policy Association, Vol 7, No 1,: 77-117.
Sun, B. (2015), The Influence of Ethnic Minority Demographics on Provincial Preferential Policy Making in the Chinese College Admission System, Political Science 411: National Capital Research, April 16.
Swail Scott, W., Redd, Kenneth E., and Perna, Laura W. (2013), Retaining Minority Students in Higher Education: A Framework for Success, Ashe-Eric Higher Education Report: Vol 30, No 2, Wiley Periodicals, Inc., A Wiley Com.
ابتدای صفحه