بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی معتادان گمنام و تداوم ترک اعتیاد (مطالعۀ موردی: معتادان شرکت‌کننده در انجمن‌های NA استان مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران

3 کارشناس ارشد مطالعات جوانان دانشگاه مازندران

چکیده

هدف مطالعة حاضر بررسی جامعه‌شناختی رابطه بین میزان سرمایة اجتماعی معتادان گمنام و تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان شرکت‌کننده در انجمن‌های معتادان گمنام استان مازندران است. جامعة آماری این مطالعه را تمام اعضای انجمن‌های معتادان گمنام در استان مازندران تشکیل می‌دهند. حجم نمونة تحقیق چهارصد نفر است که با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای جمع‌آوری شده است. روش پژوهش در این تحقیق پیمایشی است و داده‌ها با پرسشنامه گردآوری شده است. براساس یافته‌های پژوهش، فرضیة تأثیر سرمایة اجتماعی شامل متغیرهای مشارکت اجتماعی، هنجارهای همیاری و احساس تعلق بر تداوم ترک اعتیاد معتادان گمنام تأیید شده است. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد که متغیر مشارکت اجتماعی (297/0 =β)، همیاری اجتماعی (147/0 =β) و احساس تعلق (132/0 =β) بیشترین تأثیر، و متغیر اعتماد اجتماعی (074/0 =β) کمترین اثر را بر تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان شرکت‌کننده در انجمن‌های معتادان گمنام استان مازندران داشته است. همچنین ضریب تعیین نشان می‌دهد متغیرهای مستقل پژوهش 28/0 از واریانس متغیر وابسته (تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان) را تبیین می‌کند. براساس یافته‌های تحقیق درمی‌یابیم با افزایش سرمایة اجتماعی می‌توان گرایش به سوءمصرف مواد در معتادان را کاهش و تداوم ترک اعتیاد در آن‌ها را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Capital among the Narcotics Anonymous Members and Their Continuation of Quitting Drugs (A Case Study of Addicts Participating in the NA Association of Mazandaran Province)

نویسندگان [English]

  • Nader Razeghi 1
  • Ali Asghar Firozjaeian 2
  • Hadi Ghasemzadeh 3
1 Associate Professor of Sociology, Faculty of Humanities & Social Sciences, University of Mazandaran,
چکیده [English]

This study was aimed to examine the relationship between social capitals among the Narcotics Anonymous (NA) members in Mazandaran province and their quitting process.

The population of this study included all members of the NA Association in Mazandaran province. The research sample consisted of 400 persons selected through multi-stage cluster sampling. The method used in this study was the survey method and the data was collected using a questionnaire.

Based on the findings of the study, the research hypothesis i.e. “the social capital variables including, social participation, norms of reciprocity, a sense of belonging influence the drug quitting of the NA members” was confirmed. The results obtained from multivariate regression analysis demonstrated that social participation, norms of reciprocity, and a sense of belonging had the highest impact (β=0/297, 0/147, 0/132 respectively) and social trust had the lowest impact (β=0/047) on the continuation of quitting among addicts in the NA Association.
The coefficient of determination showed that the independent variables explained 28% of the variance in the dependent variable. Based on these results, it can be concluded that by increasing social capitals, it is possible to discourage tendency towards drug abuse and instead encourage addicts to sustain their efforts in quitting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "social capital"
  • "Narcotics Anonymous"
  • "Continuation of Quitting Drugs"
  • "social participation"
  • "norms of reciprocity"

مراجع

  • بیگی، علی (1390)، «تحول و شکوفایی معنوی، فعالیت‌های اجتماعی مذهبی و کیفیت زندگی در معتادان گمنام»، فصلنامة دانش و تندرستی، شمارة 2: 6-12.
  • پاتنام، رابرت (1391)، دموکراسی و سنت‌های مدرن، ترجمة محمدتقی دل‌فروز، تهران: نشر جامعه‌شناسان.
  • ______ (1385)، سرمایة اجتماعی اعتماد دموکراسی و توسعه، گردآوری کیان تاج‌بخش، ترجمة افشین خاک‌باز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
  • تقی‌لو، فرامرز (1385)، «بررسی رابطة سرمایة اجتماعی با امنیت اجتماعی»، فصلنامة مطالعات راهبردی، شمارة 2: 239-258.
  • حاج‌حسینی، منصوره و هاشمی، رامین (1394)، «مقایسة اثربخشی درمان دارویی متادون و انجمن معتادان گمنام بر اختلالات روان‌شناختی (اضطراب، افسردگی، استرس) و کیفیت زندگی»،‌ فصلنامة اعتیادپژوهی، شمارة 35: 119-136.
  • حاجی‌زاده میمندی، مسعود، زارع شاه‌آبادی، اکبر و شاهون وند، بهروز، (1389)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان رضایت اعضا از عضویت در انجمن N.A در شهر اندیمشک»، جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، پیش‌شمارة 3: 33-54.
  • حق‌گویی اصفهانی، مرضیه و همکاران (1394)، «تجربیات زندة مشارکت‌کنندگان از عوامل مؤثر در پایداری ترک اعتیاد اعضای انجمن معتادان گمنام»، مجلة تحقیقات کیفی در علوم سلامت، شمارۀ 2: ۱۲۵-۱۳۶.
  • حیدرنژاد، علیرضا، باقری بنجار، عبدالرضا و اصانلو، علی (1391)، «مقایسة میزان سرمایة اجتماعی در جوانان معتاد و غیرمعتاد»، فصلنامة اعتیاد پژوهی، سال 6، شمارۀ 24: 85-94.
  • رازقی، نادر، رضوانی، مهدیه (1392)، «تبیین جامعه‌شناختی تأثیر سرمایة اجتماعی بر جرم»، پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، شمارة 31: 9-36.
  • ستوده اصل، نعمت، بهنام، بهناز و قربانی، راهب (1392)، «تأثیر جلسات معتادان گمنام بر صفات شخصیتی بیماران وابسته به مواد»، کومش، شمارة 3: ۳۱۶-۳۲۰
  • علیوردی‌نیا، اکبر (1388)، «اثربخشی برنامه‌های معتادان گمنام در نگرش معتادان به مواد مخدر»، مطالعات اجتماعی ایران، شمارة 7: 144-177.
  • علیوردی‌نیا، اکبر و همتی، اعظم (1392)، «تحلیل اجتماعی گرایش به مصرف مشروبات الکلی در میان دانشجویان دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران»، فصلنامة راهبرد اجتماعی فرهنگی، شمارة 7: 77-102.
  • غفاری، غلامرضا (1390)، سرمایة اجتماعی و امنیت انتظامی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
  • فیلد، جان (1386)، سرمایة اجتماعی، ترجمة غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: انتشارات کویر.
  • فیروزجائیان، علی‌اصغر (1388)، تحلیل جامعه‌شناختی قانون‌گریزی در شهر تهران، رسالة دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران.
  • کجباف، محمدباقر و رحیمی، فاطمه (1390)، «مقایسة انگیزه‌های فردی - اجتماعی و سرمایة اجتماعی معتادان در گروه‌های درمانی شهر اصفهان»، رویکردهای نوین آموزشی، شمارة 1: 125-148.
  • کلمن، جیمز (1384)، نقش سرمایۀ اجتماعی در ایجاد سرمایة انسانی، در سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، به کوشش کیان تاج‌بخش، ترجمه افشین خاک‌باز و حسن پویان، تهران: نشر شیرازه.
  • محسنی تبریزی، علی‌رضا (1380)، «بررسی معتادان در ایران» فصلنامة تأمین اجتماعی، شمارة 3: 209-236.
  • معظمی، شهلا و پارسا، محمد (1388) «انجمن معتادان گمنام از منظر عدالت ترمیمی»، مجلة حقوقی دادگستری، شمارة 68: 121-136.
    • Anderson, T. L., & Ripullo, F. (1996), “Social setting, stigma management, and recovering drug addicts”, Humanity and Society, No. 20: 25-43.
    • Baron, Stephen. W (2003), “self- control, social consequences and criminal behavior: street youth and the general theory of crime” Journal of research in crime and delinquency, No. 4: 403-425
    • Bourdieu P. (1985), The forms of capital. In Handbook for Theory and Research for the Sociology of Education. New York: Greenwood.
    • Fiorentine, R. (1999). “After drug treatment: are 12-step programs effective in maintaining abstinence?”, The American journal of drug and alcohol abuse, No.1: 93-116.
    • Flora, K., Raftopoulos, A., Pontikes, T.K. (2010), “Current Status of Narcotics Anonymous and Alcoholics Anonymous in Greece: Factors Influencing Member Enrollment”, Journal of Group in Addiction & Recovery, No. 3:226-239.
    • Gossop M, Stewart D, Marsden J. (2008), “Attendance at Narcotics Anonymous and Alcoholics Anonymous meetings, frequency of attendance and substance use outcomes after residential treatment for drug dependence: a 5-year follow-up study”, Addiction,No.1: 25- 119.
    • Graycar, A. (1999), Crime and Social Capital, Melbourne, Australian Institute of Criminology.
    • Kirst, E.B (2009) examine the social aspects of relationships within social networks among drug consumers, Richardson, New York: Greenwood Press.
    • Lundborg, P. (2005), “Social capital and substance use among Swedish adolescents an explorative study”, Social science & medicine, No. 6:1151-1158.
    • Putnam Robert D., Robert Leonardi, and Raffaella Y. Nanetti (1993), Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy. Princeton: Princeton University Press.
    • Putnam, Robert (2001) Social capital; measurement and consequence, Canadian journal of policy research, 2(1), 41-51.
    • Roozen, H. G, de Waart, R, van der Windt, D. A, van den Brink, W, de Jong, C. A., & Kerkhof, A. J. (2006), “A systematic review of the effectiveness of naltrexone in the maintenance treatment of opioid and alcohol dependence”, Europeanneuropsychopharmacology,No.5: 311-323.

 

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 6، شماره 4
دی 1396
صفحه 571-593

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار