بررسی وضعیت سواد انرژی در بین شهروندان منطقۀ 19 شهرداری تهران و رابطۀ آن با مصرف کالاهای فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی رفاه اجتماعی، دانشگاه تهران، پژوهشگر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)

3 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شاهد

چکیده

پدیده‌های اجتماعی به‌علت ویژگی پویای خود، همواره با متغیرهای گوناگون در بستر جامعه در ارتباط هستند. «سواد انرژی» به‌عنوان یک مفهوم و یک متغیر اجتماعی در این راستا قرار می‌گیرد. «مصرف کالاهای فرهنگی» از متغیرهای اجتماعی-فرهنگی محسوب می‌شود که با «سواد انرژی» ارتباط دارد. از این‌رو، بررسی وضعیت سواد انرژی در بین شهروندان منطقة 19 شهرداری تهران و رابطة آن با میزان مصرف کالاهای فرهنگی هدف اصلی پژوهش حاضر را تشکیل می‌دهد. برای رسیدن به این هدف از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعة آماری شامل افراد بزرگسال 15 تا 65 سالة ساکن در منطقة 19 تهران می‌شود که برابر با 189000 نفر هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 400 درنظر گرفته شده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش نشان می‌دهد میزان سواد انرژی پاسخگویان در بعد شناختی کم و در بعد اثربخشی و رفتاری تقریباً زیاد است. بین سواد انرژی در ابعاد شناختی با مصرف فرهنگی میان پاسخگویان رابطة معناداری وجود دارد. مقدار میانگین‌ها نشان می‌دهد مصرف فرهنگی در بین پاسخگویانی که گزینة درست را در ارتباط با سواد انرژی در بعد شناختی انتخاب کردند، بیشتر است. همچنین، آزمون رابطة بین سواد انرژی در بعد اثربخشی و مصرف فرهنگی از طریق آمارة همبستگی پیرسون (258/0) و سطح معنی‌داری (000/0)، با اطمینان 99 درصد دلالت بر این دارد که بین «سواد انرژی در بعد اثربخشی» و «میزان مصرف فرهنگی» رابطة معنادار مستقیم وجود دارد. همچنین، بین سواد انرژی در بعد رفتاری و مصرف فرهنگی با ضریب همبستگی پیرسون (328/0) و سطح معنی‌داری (001/0) در بین پاسخگویان رابطة مستقیم و معنادار مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Energy Literacy Status among the Region 19 Citizens of Tehran and its Relationship with Cultural Consumption

نویسندگان [English]

  • Ahmad Naderi 1
  • Ebrahim Shir-Ali 2
  • Mahdi Shahbazi 3
1 Assistant professor of Anthropology, Tehran University
2 MSc of social welfare planning, Tehran University, Senior Researcher of ISPA
3 MSc of Sociology, Shahed University
چکیده [English]

Social phenomena due to its dynamic features, always are subject to the interplay of various factors in the context of society. “Energy literacy” as a concept and a social variable placed in the same direction. One of the socio-cultural variables that can affect the “energy literacy”, is “cultural consumption”. Thus check the status of energy literacy among the citizens of District 19 of Tehran Municipality and its relationship with the main purpose of this form of cultural consumption. To achieve this objective survey method was used. The population of adults 15 to 65 years, which amounts to 189 000 people are included. Cochran's sample size of 400 is considered among 19th District Tehran people. The findings of the research shows that the energy literacy rate among respondents in cognitive dimension is low, and this rate (energy literacy) in behavioral and effectiveness dimensions are relatively high. There is correlation between energy literacy (efficiency, behavioral and cognitive dimension) and cultural consumption, Also there is correlation among responding people between “public acceptance of new technologies of energy” and “cultural consumption”. Therefore, we conclude that cultural consumption is one of the variables that associated with energy literacy in three dimensions (efficiency, behavioral and cognitive dimension).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural consumption
  • Energy Literacy
  • Public Acceptance
  • renewable energy
  • Tehran
  • بنی‌فاطمه، حسین؛ روستایی، شهرام؛ علیزاده اقدم، محمدباقر و حسین‌نژاد، فهیمه (1392)، «بررسی نگرش محیط‌زیستی شهروندان شهر تبریز بر اساس پارادایم محیط‌زیستی نو»، پژوهش‌های محیط‌زیست، شمارة 7: 173-186.

    حاجی‌زاده میمندی، مسعود؛ سیارخلج، حامد و شکوهی‌فر، کاوه (1393)، «بررسی عوامل فرهنگی مرتبط با رفتارهای زیست‌محیطی؛ مورد مطالعه شهر یزد»، فصلنامۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی- فرهنگی، شمارۀ 3: 9-32.

    ساسان‌پور، فرزانه (1389)، مبانی پایداری توسعه کلان‌شهرها با تأکیدبر شهر تهران، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.

    شبیری، سیدمحمد و همکاران (1392)، «رابطۀ میزان استفاده از رسانه‌های جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیست‌محیطی معلمان»، فصلنامۀفناوریاطلاعاتوارتباطاتدرعلومتربیتی، شمارة 1: 23-40.

    صالحی، صادق (1394)، «سنجش تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتار مصرف گاز خانگی (مورد مطالعه: مشترکان گاز خانگی شهری در مازندران)»، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شمارة 4: 551-706.

    صالحی، صادق و امام‌قلی، لقمان (1391)، «سرمایه فرهنگی و نگرش و رفتارهای زیست‌محیطی؛ مطالعه موردی استان کردستان»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة 28: 91-120.

    علیزاده اقدم، محمدباقر؛ بنی‌فاطمه، حسین؛ عباس‌زاده، محمد و سلطانی‌بهرام، سعید (1396)، «نقش سرمایۀ فرهنگی در تحقق شهروندی بوم‌شناختی»، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دورة نهم، شمارة 2: 105-131.

    فردوسی، سیما؛ مرتضوی، شهرناز و رضوانی، نعیمه (1386)، «رابطه بین دانش زیست‌محیطی و رفتارهای محافظت از محیط»، پژوهشنامۀ علوم انسانی، شمارة 53: 253-266.

    کاظمیان، غلامرضا و همکاران (1392)، مدیریت شهری،(جلد اول)، تهران: انتشارات تیسا.

    واقفی، الهام و حقیقتیان، منصور (1393)، «بررسی تأثیر سرمایۀ فرهنگی (بعد نهادینه‌شده) بر رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی با رویکرد توسعۀ پایدار شهری؛ مطالعه موردی شهر شیراز»، فصلنامۀ اقتصاد و مدیریت شهری، شمارة 8: 47-65.

    هانیگان، جان (1392)، جامعه‌شناسیمحیط‌زیست، ترجمة موسی عنبری و همکاران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

     

     

     

     

    • Attari, S. Z., et el. (2010), “Public Perceptions of Energy Consumption and Savings”, Proceedings of the National Academy of Sciences, No. 107: 16054–16059.
    • Aytulkasapoglu, M. and Ecevit, M. (2002), “Attitudes and Behavior Toward the Environmental: The Case of Lake Burdur in Turkey”, Journal of Environmental and Behavior, No. 34: 363-377.
    • Brounen, D., et al. (2013), “Energy Literacy, Awareness, and Conservation Behavior of Residential Households”, Energy Policy Journal, No. 38: 42-50.
    • De Waters, J. E. (2011), Energy Literacy and the Broader Impacts of Energy Education among Secondary Students in New York State, PhD Thesis in Philosophy, Environmental Science and Engineering, Clarkson University.
    • Dewaters, J. E. and Powers, S. (2011), “Energy Literacy of Secondary Students in New York State (USA): A measure of Knowledge, Affect, and Behavior”, Energy Policy, No. 39: 1699 –1710.
    • Dewaters, J. E., Powers, S. E. and Graham, M. (2008), Developing an Energy Literacy Scale, In Proceedings of the 114th Annual ASEE Conference & Exposition, Honolulu, June 23-38.
    • Frick, J., et al (2004), “Environment Knowledge and Conservation Behavior: Exploring Prevalence and Structure in a Representative Sample”, Personality and Individual Differences, No. 37: 1597–1613.
    • Lee, L. S., et al. (2015), “Energy Literacy: Evaluating Knowledge, Affect, and Behavior of Students in Taiwan”, Energy Policy, No. 76: 98-106.
    • Pearson, G. and Young, A. (2002), Technically Speaking: Why all Americans Need to Know more about Technology, Washington: National Academy Press.
    • Stern, P., Dietz, T. and Guagnano, G. (1995), “The New Ecological Paradigm in Social-Psychological Context”, Environment & Behavior, No. 27: 723-753.