تبیین ارتباط بین فضای شهری و احساس امنیت اجتماعی در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

افراد با زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی متفاوت، تصورات گوناگونی از امنیت و احساس امنیت دارند. پژوهش حاضر، به­دنبال تبیین و توضیح شکل­گیری این تصورات است. این پژوهش، پیمایشی است و در آن، اطلاعات به‌وسیلۀ پرسشنامه جمع‌آوری شده است. برای تعیین چارچوب نظری تحقیق، از نظریه­های دو حوزۀ احساس امنیت و تحلیل فضای شهری بهره گرفته شد. جامعۀ آماری تحقیق شامل شهروندان ساکن شهر تهران است که 650 نفر از آن­ها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و با آن­ها مصاحبه صورت گرفت. برای تعیین پایایی پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ و برای روایی، از تکنیک گروه‌های شناخته‌شده استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار spss صورت گرفت. مطابق یافته‌ها، پنداشت از امنیت، با توجه به متغیرهای جنسیت، محل سکونت، تأهل و سن پاسخگویان متفاوت است. همچنین بین منطقۀ سکونت افراد و پنداشت از امنیت، رابطه وجود دارد. بدین­معنا که در مناطق مختلف شهر تهران، پنداشت­های متعددی از امنیت وجود دارد. درنهایت اینکه رابطۀ میان تعلق محله‌ای و پنداشت از امنیت معنادار است. بدین­معنا که هرچه تعلق محله‌ای افزایش پیدا می­کند، پنداشت ناامنی کاهش می­یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Relationship between Urban Space and Feeling Socially Secured in Tehran

نویسنده [English]

  • Bahram Bayat
Assistant professor, Supreme National Defense University
چکیده [English]

In the process of qualitative and quantitative development, there were serious changes in the life of people in cities and particularly metropolises, and from this perspective, the real and mental world of citizens were seriously changed as well. One of these changes was in the security, so that people with different social and cultural background, have different assumptions of security and feeling secured. In this research, this assumption and its formation is explained. The theoretical framework of this research, is taken from theories of the two fields of feeling secured and urban spaces analysis. The method in this study is survey, and the information is gathered by questionnaire. The statistical population of this research is consisted of 670 citizens of Tehran, who were chosen and interviewed by multistage cluster sampling method. To determine the reliability, Cronbach alpha test, and for validity, the technique of known groups were used. The data was analyzed by SPSS. Results showed that the attitude toward security differed based on gender, region of residence, marital status and age of the respondents. Also there is a relationship between their region of residence and their attitude toward security. On the other hand, there is a meaningful relationship between belonging a neighborhood and attitude toward security; but there is nota meaningful relationship between the urban fabric variable and multiple forms of insecurity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Belonging a neighborhood
  • Feeling secured
  • physical space
  • security
  • urban space
  • ایران‌منش، نسیم (1382)، «حیات مدنی و فضاهای شهری»، فصلنامۀ مسکن و انقلاب، شمارۀ 102: 54-65.
  • بوئر، آلن و اگزویه، روفر (1382)، خشونت و ناامنی شهری، ترجمۀ محمدرضا گودرزی بروجردی، تهران: انتشارات مجد.
  • بیات، بهرام (1388)، جامعهشناسی احساس امنیت، تهران: مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر.
  • پاکزاد، جهانشاه (1386)، سیر اندیشه‌ها در شهرسازی (2) (از کمیت تا کیفیت)، تهران: شرکت عمران شهرهای جدید.
  • پورمؤذن، علی‌محمد (1389)، «بررسی رابطۀ نقش اجتماعی پلیس و احساس امنیت خانواده شهروندان شمال تهران»، فصلنامۀ نظم و امنیت اجتماعی، شمارۀ 3: 101-126.
  • حاجیلو، نادر و عباسی، رسول (1389)، «بررسی عوامل مؤثر بر میزان احساس امنیت اجتماعی-اقتصادی نوجوانان و جوانان در استان اردبیل»، جامعه‌شناسی جوانان، شمارۀ 1: 59-76.
  • حسین­زاده و همکاران (1389)، «بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارۀ 40: 7-34.
  • دلاور، علی و رضایی، محمد (1385)، طرح­پژوهی بررسی مقایسه‌ای احساس امنیت در تهران بزرگ، یزد و کل کشور، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات کاربردی معاونت طرح و برنامۀ ناجا.
  • زیاری، کرامت‌الله (1390)، «بررسی آسایش و امنیت در محله‌های شهر یزد»، مجلۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 76: 1-11.
  • سلطانی، علی و نامداریان، احمدعلی (1389)، «بررسی تأثیر نیروهای مختلف در شکل‌گیری فضای شهری»، هویت شهر، شمارۀ 7: 123-130.
  • کاشانی‌جو، خشایار (1389)، «بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری»، هویت شهر، شمارۀ 6: 95-106.
  • کلکوهن، ایان (1387)، طراحی عاری از جرم (ایجاد مناطق امن و پایدار)، ترجمۀ مهرداد رایجیان اصلی و حمیدرضا عامری سیاهویی، تهران: نشر میزان با همکاری پلیس پیشگیری ناجا.
  • نبوی، سیدعبدالحسین؛ حسین‌زاده، علی‌حسین و حسینی، سیده­هاجر (1389)، «بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارۀ 4: 73-96.
  • نوروزی، فیض‌الله و فولادی سپهر، سارا (1388)، «بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 15-29 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن»، فصلنامۀ راهبرد، شمارۀ 53: 129-159.
    • Ferguson, K. M. and Chales H. M. (2007), “Modeling Fear of Crime in Dallas Neighborhoods: A Test of Social Capital Theory”, Crime and Delinquency, No. 2: 322–349.
    • Jacobs, J. (1961), The Death and Life of Great American Cities, New York, NY: Vintage Books.
    • Lapin, T. L. (2007), Modalities of Urban Space, New York: Sage Publications.
    • Lefebvre, H. (1991), Le Droit à la ville, Paris: Anthropos, (2nd ed), Paris: Ed. du Seuil, Collection Points.
    • Paine, R. (1995), Social Geographies of Women’s Fear of Crime, Division of Geography and Environmental Management, University of Northumbria Newcastle-upon-Tyne NE18ST, P. 236.
    • Sharma, K. L. (2003), The Social Organization of Urban Space, New York: Sage Publications.
    • Taylor, R. B. and Hale, M. (1986), “Testing Alternative Models of Fear of Crime”, The Journal of Criminal Law and Criminology, No. 1: 151–189.
    • Vrij, A. and Winkel, F. W. (1991), “Characteristics of the Built Environment and Fear of Crime: a Research Note on Interventions in Unsafe Locations”, Deviant Behavior, No. 12: 203–215.