مطالعۀ پیمایشی جهت‌گیری‌های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی، پژوهشگر پاره‌وقت پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان

2 دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور سنندج

3 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان

چکیده

فرهنگ سیاسی در جوامع معاصر و به‌ویژه در جامعۀ درحال­گذار ایران، نقشی محوری در توسعه و مشارکت سیاسی و مدنی دارد. در این میان، نخبگان و طبقة متوسط، در تکوین و تحکیم فرهنگ سیاسی دموکراتیک، بسیار اثرگذارند. پژوهش حاضر، در چارچوب دستگاه مفهومی تسلر، به مطالعة جهت‌گیری‌های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن می­پردازد. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، درمورد 310 نفر از معلمان شهر بوکان انجام گرفته است که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی انتخاب شده‌اند. با توجه به ابعاد شناختی و هنجاری فرهنگ سیاسی، میانگین جهت‌گیری فرهنگ سیاسی معلمان در حد متوسط است. نیمی از معلمان مورد بررسی، در گونۀ فرهنگ سیاسی دموکراتیک قرار دارند و پس از آن، اکثریت با گونۀ بی‌اعتنا، به‌نوعی بازنمای وضعیت فرهنگ سیاسی جامعۀ ایران است. یافته‌ها نشان می­دهد نوعی ناهمسویی و رشد نامتوازن، در ابعاد شناختی و کنشی فرهنگ سیاسی معلمان دیده می‌شود. برمبنای یافته‌های تبیینی، فرهنگ سیاسی معلمان، با متغیرهای سن، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، تجارب مشارکت سیاسی و جهت‌گیری‌های قومی و مذهبی رابطۀ مثبت و معنادار دارد. متغیرهای یادشده، 52 درصد از تغییرات جهت‌گیری‌های فرهنگ سیاسی معلمان را تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey Research on the Political Culture Orientations of Teachers and Its Factors

نویسندگان [English]

  • Omid Ghaderzadeh 1
  • Yagoub Ahmadi 2
  • Khalid Miarghonj 3
1 Associate Professor, Kurdistan University
2 Associate Professor, Payam Noor University of Sanandaj
3 MSc of Sociology, Kurdistan University
چکیده [English]

The political culture in current societies, in general, and in a transitional society such as Iran, in particular, has a critical role in the development of civic and political participation; and in this respect, elites and middle class have a crucial role in the creation and solidification of democratic political culture. Within the conceptual framework of Tessler, the current study is an attempt to investigate the political culture orientations among teachers and other concomitant factors. This study is a survey during which 310 teachers in Boukan were interviewed. In terms of cognitive dimensions (political pluralism) and the extent of involvement dimensions (practical involvement in politics) in political culture, the mean political culture among the teachers was average. Results of the present study indicated that 54.5 percent of the teachers had a democratic political culture, 17.8 percent were indifferent toward political culture, 15.5 percent had an activist political culture, and 11.3 percent had a limited political culture. Explanatory findings showed that there is a direct relationship between the teachers’ political culture and variables such age, socioeconomic status, experiences of political participation, and ethno-religious orientations. Also multivariate regression analysis indicated that these variables determined 52 percent of the variation in the political culture orientations among teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethnic and religious orientations
  • political culture
  • Practical involvement in politics
  • Political pluralism
  • teachers
  • احمدی، یعقوب (1390)، «رویکردهای قومی و گونه‌شناسی فرهنگ سیاسی، مطالعۀ موردی: شهر سنندج»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی، شمارۀ 3: 229-256.
  • احمدی، یعقوب؛ ربانی، رسول و نمکی، آزاد (1391)، «شاخص‌های توسعۀ انسانی و فرهنگ سیاسی دموکراتیک: تحلیل ثانویۀ داده‌های پیمایش ارزش‌های جهانی برای استان‌های ایران»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، شمارۀ 1: 1-31.
  • اینگلهارت، رونالد و ولزل، کریستین (1389)، نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی، ترجمۀ یعقوب احمدی، تهران: نشر کویر.
  • آذربایجانی، مسعود (1380)، آزمون جهت‌گیری مذهبی اسلامی، تهران: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
  • آشوری، داریوش (1381)، دانشنامۀ سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
  • بهمنی‌طراز، غدیر و دلاوری، ابوالفضل (1393)، «طبقۀ متوسط جدید و فرهنگ مردم‌سالاری در ایران، بررسی موردی: شهر همدان»، فصلنامۀ پژوهش‌های راهبردی سیاست، شمارۀ 10: 53-77.
  • پاتنام، رابرت (1379)، دموکراسی و سنت‌های مدنی، ترجمة محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات وزارت کشور.
  • پناهی، محمدحسین و امیدی، مهدی (1391)، «رابطة پایگاه اقتصادی-اقتصادی با سرمایة فرهنگی، نمونة موردی: شهر تهران»، فصلنامة تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شمارۀ 17: 33-66.
  • پناهی، محمدحسین (1386)، جامعه‌شناسی مشارکت سیاسی زنان، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  • جهانگیری، جهانگیر (1391)، «بررسی تأثیر میزان استفاده از رسانه‌های جمعی بر مؤلفه‌های فرهنگ سیاسی دانشجویان، مطالعۀ موردی: دانشگاه شیراز»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 4: 89-122.[J1] :
  • چیلکوت، رونالد (1378)، نظریه‌های سیاست تطبیقی، ترجمۀ وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران: مؤسسۀ رسا.
  • حمیدی‌شریف، وداد (1382)، «معلم: ماه آخر»، ماهنامۀ گزارش، شمارۀ 146: 88-98.
  • گل‌محمدی، احمد (1386)، «درآمدی بر تبیین فرهنگی سیاست (نگاهی به رهیافت فرهنگ سیاسی در علم سیاست)»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 6: 131-153.
  • مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (1385)، پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران، تهران: مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران.
  • ذکایی، محمدسعید و روشنفکر، پیام (1384)، «رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی در محلات شهری»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 2: 24-32.
  • سراج‌زاده، سیدحسن و جواهری، فاطمه (1385)، «برابری‌گرایی جنسیتی در میان دانشجویان و متغیرهای زمینه‌ای و نگرشی مرتبط با آن»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، شمارۀ 2: 3-40.
  • سراج‌زاده، سیدحسین؛ شریعتی مزینانی، سارا و صابر، سیروس (1383)، «بررسی رابطۀ میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی»، مجلة علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 4: 109-142.
  • سریع‌القلم، محمود (1389)، فرهنگ سیاسی ایران، تهران: نشر فرزان روز.
  • علمی، محمود (1388)، «نقش آموزش و پرورش در توسعه و نهادمندی سیاسی»، مجلة مطالعات علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد واحد خلخال)، پیش­شمارۀ 5: 58-67.
  • علوی‌تبار، علیرضا (1379)، بررسی الگوی مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهرها، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.

 

Almond, G. A. and Verba,S. (1963), The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, New Jersey: Princeton University Press.

Elazar, D. J. (1966), American Federalism: A View From the States, New York: Thomas Y. Crowell Company.

Putnam, R. (1993), Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Princeton: Princeton University Press.

Tessler, M. and Gao, E. (2009), “Democracy and the Political Culture Orientations of Ordinary Citizens: A Typology for the Arab World and Perhaps Beyond”, International Social Science Journal, No. 192: 197–207.

Tessler, M. (2011), What Do Ordinary Citizens in The Arabs World Want: Secular Democracy or Democracy with Islam, University of Michigan.

Tessler, M. and Altinoglu, E. (1997), “Political Culture in Turkey: Connections among Attitudes Toward Democracy, The Military and Islam”, Democratization, No. 1: 22–51.

Tessler, M. (2002), “Do Islamic Orientations Influence Attitudes toward Democracy in The Arab World? Evidence from Egypt, Jordan, Morocco, and Algeria”, International Journal of Comparative, No 43(3–5): 229–249.

 Tessler, M. (2002), “Islam and Democracy in The Middle East: The Impact of Religious Orientations on Attitudes toward Democracy in Four Arab Countries”,Comparative Politics, No. 34: 337–354.

Tong. J. (2003), “The Gender Gap in Political Culture and Participation in China”, Communist and Post-Communist Studies, No. 36(2): 131–150.

Zoellick, T. (2000), “Daniel Elazar, Bogus or Brilliant: A Study of Political Culture Across The American States”, Res Publica - Journal of Undergraduate Research, Vol. 5, Available at: http://digitalcommons.iwu.edu/respublica/vol5/iss1/9.

 


 [J1]این منبع صحیح است لطفا جایگزین شود

:

جهانگیری، جهانگیر و بوستانی،داریوش(1380)،«

بررسی عوامل موثر بر فرهنگ سیاسی مطالعۀ موردی: افراد 20 سال به بالای شهر شیراز»،کله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شمارۀ2 : 173-191