بسترها و منابع گذران فراغت جوانان (مطالعۀ پیمایشی جوانان 18 تا 29 سال استان کردستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی

چکیده

فعالیت فراغتی در کنار بازنمایی فردیت و تمایز، مجرایی برای شناخت ذائقه، سبک زندگی و تعلقات اجتماعی جوانان به‌شمار می‌رود. تجربة فراغت، بیان انتخاب فردی از میان الگوهای رفتاری و گزینه‌هایی است که عوامل مکان، بستر و منابع را دربرابر فرد قرار می‌دهند. در همین زمینه، پژوهش حاضر به بررسی بسترها و منابع گذران فراغت جوانان می­پردازد. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، درمورد 400 نفر از جوانان 18 تا 29 سال استان کردستان انجام گرفت و نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام شد. برمبنای یافته‌های توصیفی، بیش از یک‌سوم وقت جوانان در برنامه‌های فراغتی عادی و غیرعادی سپری می‌شود. در میان ابعاد فراغت عادی و غیرعادی، بالاترین میانگین به­ترتیب به فراغت غیرجدی و نابهنجار اختصاص دارد. بررسی رابطة اشکال سرمایه با الگوهای گذران فراغت نشان می‌دهد با افزایش بهره‌مندی جوانان از منابع و سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی، فراغت عادی افزایش و فراغت غیرعادی کاهش می‌یابد. با این وصف، سرمایۀ اقتصادی الگوی کاملاً متفاوتی را به نمایش می‌گذارد؛­ بدین‌معنا که سرمایۀ اقتصادی، با الگوی گذران فراغت عادی و غیرعادی همبستگی مثبت دارد؛ هرچند تأثیر تقویت‌کنندگی آن بر فراغت غیرعادی، بیشتر از فراغت عادی است. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می­دهد متغیرهای مذکور ­4/40 درصد از تغییرات الگوی فراغت عادی و ­5/34­ درصد از تغییرات الگوی فراغت غیرعادی را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Patterns of leisure time and related social factors

نویسندگان [English]

  • omid ghaderzadeh 1
  • Hirash Ghaderzade 2
  • Hosein Hasanpanah 2
چکیده [English]

Case study 18 to 29 years of Kurdistan youths Theoretical framework of this study is based on theories of Rojek, Stibens and Bourdieu and studies the situation of leisure time among youths as one of the social groups influencing the dynamics of cultural, social and political deal. Survey method and questionnaire have been used to collect data and analyzes has been made. The study population consisted of 18 to 29 years old in Sanandaj, Baneh and Qorveh in Kurdistan province and multi-stage cluster sampling has been used, 400 of them were selected. Based on descriptive findings, normal and abnormal amount of leisure time among youth is low. Among normal and abnormal aspects of leisure time , the highest average spending on leisure is casual and atypical. Multivariate regression analysis showed that cultural capital, social capital and age, explain 4/40 percent of the normal active pattern of leisure time and social capital and economic capital explain 5/34 percent of abnormal pattern of leisure time. Based on descriptive findings, normal and abnormal amount of leisure time among youth is low. Among normal and abnormal aspects of leisure time , the highest average spending on leisure is casual and atypical. Multivariate regression analysis showed that cultural capital, social capital and age, explain 4/40 percent of the normal active pattern of leisure time and social capital and economic capital explain 5/34 percent of abnormal pattern of leisure time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leisure Time
  • Usual aspect of leisure time
  • Unusual aspect of leisure time
  • Forms of capital
  • youth

مراجع

  • اباذری،­ یوسف و چاوشیان، حسن (1381)، «از طبقه اجتماعی تا سبک‌زندگی»­، نامة علوم اجتماعی، شمارۀ 8: 3-27.
  • ابراهیمی،­ قربانعلی و مسلمی‌پطرودی،­ رقیه (1390)­،­ «اوقات فراغت،­ سرمایۀ فرهنگی و زنان، مطالعه موردی شهرستان جویبار»، زن در توسعه و سیاست، شمارۀ 4: 73-91.
  • ادریسی، افسانه؛ رحمانی خلیلی؛ افسانه و حسینی امین، سیده نرگس (1391)­، «سرمایه فرهنگی خانواده و ذائقۀ فراغتی دانشجویان با رویکرد نظری بوردیو (مورد مطالعه:­ دانشجویان دانشگاه تهران)­»، جامعه‌شناسی مطالعات جوانان،­ شمارۀ 5: 27-50.
  • استوری، جان (­1386­)­، مطالعات فرهنگی در مورد فرهنگ عامه، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: آگه.
  • ایمان، تقی؛ روحانی، علی (1392)­، ­«بررسی مالکیت سرمایه اجتماعی با الگوهای گذران اوقات فراغت»، در مجموعه مقالات کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان،1-21.
  • تمنا، سعید (1392)­، «فرهنگ دانشگاهی و تأثیر آن بر سبک زندگی و فراغت جوانان»، در مجموعه مقالات کنگرۀ ملی اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان: 45-81.
  • تورکیلدسن، جورج (1382)­، اوقات فراغت و نیازهای مردم، ترجمۀ عباس حسنی و عباس اردکانیان، تهران: انتشارات نوربخش.
  • خواجه‌نوری، بیژن و مقدس،­ علی‌اصغر (1387)­، «بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر میزان گذران اوقات فراغت»، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، شماره 29: 133-156.
  • ذکائی، سعید (1386)­، جامعه‌شناسی جوانان ایرانی، تهران:­ آگه.
  • ذکایی،­ سعید (1383)­، «جوانان و فراغت مجازی»،­ فصلنامه مطالعات جوانان،­ شمارۀ 6: 23-41.
  • ربانی، رسول و شیری، حامد (1388)­، ­«اوقات فراغت و هویت اجتماعی: بررسی جامعه‌شناختی الگوهای گذران اوقات فراغت در جوانان تهران»،­ تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 8: 209-242.
  • رفعت‌جاه، مریم ­(1387)­،­ بررسی الگوهای فراغتی دانشجویان خوابگاهی در دانشگاه تهران،­ تهران: معاونت پژوهشی دانشکدۀ علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران.
  • رفعت‌جاه، مریم (1390)­، «فراغت و ارزش‌های فرهنگی»، تحقیقات فرهنگی، شمارۀ 1: 151-190.
  • روجک، کریس ­(1388)­، نظریۀ فراغت: اصول و تجربه‌ها، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر شهر.
  • ریتزر، جورج (1380)­،­ نظریه‌های جامعه‌شناسی،­ ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران:­ انتشارات علمی.
  • ساروخانی، باقر و رفعت‌جاه، مریم (1383)­، «زنان و بازتعریف هویت اجتماعی»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، شمارۀ 4:2-21.
  • سلگی،­ محمد و صادق‌پور،­ بهرام (1382)­، بررسی وضعیت اوقات فراغت جوانان، تهران: پژوهش و تحقیق سازمان ملی جوانان.
  • عنایت، حلیمه و حسینی،­ مریم (1392)­،­ «مطالعه جنسیتی الگوهای گذران اوقات فراغت در میان جوانان شهر شیراز و رابطۀ آن با انواع سرمایه‌ها»، مجموعه مقالات کنگرۀ ملی اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان: 166-185.
  • کاظمی، عباس (1387)، بررسی سبک‌های فراغتی در میان دانشجویان کشور و عوامل همبسته آن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی.
  • موحد، مجید و دسترنج، منصوره ­(1392)­،­ «مطالعه چگونگی‌گذران اوقات فراغت جوانان شهر بستک»، در مجموعه مقالات کنگرۀ ملی اوقات فراغت و سبک زندگی جوانان: 224-239.
  • هریس، دیوید ­(1393)­، مفاهیم کلیدی در مطالعات فراغت، ترجمۀ سعید ذکایی و سنا چاوشیان، تهران: نشر تیسا.
  • هی‌وود، لس و همکاران (1380)­، اوقات فراغت، ترجمۀ محمد احسانی، تهران: امید دانش.

 

  • Bradly,G.L.Inglis,BC. (2012), “Adolescent Leisure Dimensions, Psychosocial Adjustment, and gender effects”, Journal of Adolescence, No.35(5):1167-1176.
  • Bourdieu,P.Passeron,J.C. (2002),The Inheritors: French Students and their Relations to Culture, Chicago:University of Chicago Press.
  • Bourdieu,P. (1984), Distiniction: A Social Critique of the Judgments of the Taste, Translated by Richard Nice, London: Routledge.
  • Haasa,A.Steptoe,A.Sallis,J.Wardle,J. (2004), “Leisure time Physical activity in university students from 23 countries”, Preventive medicine journal, No.39:182-190.
  • Lindstrom, M. Moghaddasi, Merlo,J. (2003), “Social Capital and Leisure Time Physical Activity: a Population Based Multilevel Analysis in Malmö, Sweden”, Journal of Epidemiol Community Health,No.57: 23–28.
  • Jarvie, G.Maguire, J. (1994),Sport and Leisure in Social Thought,London: Routledge.
  • Mckey,J. (1986),“leisure and Social Inequality in Australia”, Journal of Sociology,No. 22(3):343-367.
  • Veal,A.j. (2002), Society and Leisure, Sydney: University of Technology.
  • Maynard,S.Douglas, K. (2005), Using Leisure to Build Social Capital in Later Life: Classical Traditions,Contemporary Realities, and Emerging Possibilities, Eleventh Canadian Congress on Leisure Research, Hosted by Department of Recreation and Tourism Management,Malaspina University-College.
  • Rojek,C. (2006), “Representation”, In Rojek,C.Shaw,SM.Veal,A.j(eds) A Handbook of Leisure Studies, London: Palgrave Macmillan Ltd.
  •  Rojek,C. (2006),“Leisure, Culture and Civilization”, In Rojek, C. Shaw, SM. Veal, A.j(eds) A Handbook of Leisure Studies, London: Palgrave Macmillan Ltd.
  • Stebbins, R.A. (2007),Serious Leisure: A Perspective for Our Time, Transaction, New Brunswick: NJ.
  • Stebbins R. (2011), “Leisure Reflections Personal Memoirs, Project-Base Leisure and Therapeutic Recreation for Seniors”, LSA Newsletter, No.88:12-25.
  • Wynne, D. (1998) , Leisure, Life Style and the New Middle Class A Case Stady, London and New York, Routledge.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار