بررسی تأثیر دانش‌آفرینی سازمانی بر ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی (مورد مطالعه: کارمندان دانشگاه تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

2 استادیار مؤسسة تحقیقات اجتماعی دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز

چکیده

امروزه موفقیت سازمان‌ها به توانایی سازگاری و انطباق آن‌ها با عوامل متغیر محیطی بستگی دارد؛ به‌عبارت دیگر، به‌دلیل تغییرهای سریع در جهان کنونی، انطباق موفقیت‌آمیز با محیط بخش مهمی از پیروزی است. بر این ‌اساس، توجه به ظرفیت انطباق‌پذیری در سازمان‌ها رو به افزایش است؛ زیرا اصل اساسی مفهوم یادشده، توانایی سازمان‌ها در پندآموزی، سازگاری، ارزیابی و پاسخ‌دهی به تغییرها و تحول‌های درون و برون‌سازمانی است. ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی در سازمان‌های دانشگاهی زمانی ارتقا می‌یابد که روحیة دانش‌آفرینی در بین کارمندان وجود داشته باشد؛ بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر دانش‌آفرینی بر ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی بوده است. روش تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه بود. جامعة آماری، 716 نفر از کارمندان دانشگاه تبریز در سال 1391 است که از این تعداد 239 نفر براساس فرمول کوکران و به شیوة نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی در مقایسه با سطوح طبقات انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق بیان می‌کند میزان ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی کارمندان دانشگاه تبریز بالاتر از حد متوسط (21/117) است. همچنین، براساس نتایج تحلیل رگرسیونی، به‌ترتیب آثار ابعاد جامعه‌پذیری، ترکیب و درونی‌سازی سازة دانش‌آفرینی بر متغیر وابسته (ظرفیت انطباق‌پذیری سازمانی) معنی‌دار است و متغیرهای یادشده توانستند 59 درصد تغییرهای متغیر وابسته را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of organizational knowledge creation on organizational adaptive capacity Case study: employees of University of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abbaszadeh 1
  • Mohammad Bagher AlizadehAghdam 1
  • Kamal Kouhi 2
  • Ali Boudaghi 3
1 Associate Professor in University of Tabriz, group of Social Sciences
2 Assistant Professor in University of Tabriz Institute of Social Research
3 PhD student in Sociology, University of Tabriz
چکیده [English]

The effect of organizational knowledge creation on organizational adaptive capacity
Case study: employees of University of Tabriz

Abstract
Nowadays, organizations success depends on their ability to adapt to the changing environmental factors. In other words change in today’s world is rapid and successful adaptation is an important part of success in today’s era. Accordingly, adaptability capacity is increasingly being attended to because the fundamental principles of the mentioned notion are advice taking, assessing and responding to internal and external changes. It is obvious that organizational adaptability capacity in academic organizations is promoted when there is a knowledge creation spirit among employees. Therefore the main goal of this study is to investigate the effect of knowledge creation on organizational adaptive capacity. The research method used is survey and the research tool is questionnaire and statistical population involves 716 of Tabriz University employees in the year 1391, from which 239 are selected by Kukran formula and classified random sampling relative to class levels. According to regression analysis results the impacts of socialization, composition, and internalization of knowledge constructs aspects on independent variable (organizational adaptability capacity) are significant and these variables could explain 59% of variations.
Keywords: organizational adaptive capacity, organizational knowledge creation, socialization, customer orientation, externalization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational adaptive capacity
  • organizational knowledge creation
  • Socialization
  • customer orientation
  • externalization

مراجع

  • ابطحی، سیدحسن و صلواتی، عادل (1385)، «مدیریت دانش در سازمان»، تهران: نشر پیوند نو.
  • اسدی، حسن؛ گودرزی، محمود و قربانی، محمدحسین (1388)، «رابطۀ بین انطباق‌پذیری و مشارکت سازمانی در کارشناسان سازمان تربیت‌بدنی جمهوری اسلامی ایران»، نشریة علوم حرکتی و ورزشی، شمارة 13: 127-136.
  • جمال‌زاده، محمد؛ غلامی، یونس و حسن‌سیف، محمد (1388)، «بررسی رابطة هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در بین کارکنان و اعضای هیئت علمی منطقة یک دانشگاه آزاد اسلامی و اراده الگویی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی»، فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی، شمارة 2: 63-86.
  • دری، بهروز و طالب‌نژاد، احمد (1387)، «بررسی عوامل راهبردی دانش‌آفرینی در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»، فصلنامة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارة 49: 1-21.
  • سعادت، سیدعلی؛ نصراصفهانی، علی و الهیاری، سمیه (1389)، «رهبری اخلاقی در سازمان‌های آموزشی»، ماهنامة مهندسی فرهنگی، شمارة 45 و 46: 38-46.
  • سنجقی، ابراهیم و دیگران (1390)، «اثر میانجی‌گری فرهنگ انطباق‌پذیری بر رابطة بین رهبری تحول‌آفرین و نوآوری سازمانی (مطالعة موردی: شرکت‌های منتخب در زنجیره تأمین فناوری‌های دفاعی»، بهبود مدیریت، شمارة 3: 122-139.
  • سیدجوادین، سید رضا؛ امامی، مصطفی و رستگار، عبدالغنی (1389)، «بررسی رابطۀ بین فرهنگ سازمانی با مدیریت دانش (مطالعۀ موردی: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران)»، فصلنامة مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، شمارة 12: 10-32.
  • صبوری، منوچهر (1388)، «جامعه‌شناسی سازمان‌ها»، تهران: نشر شب‌تاب.
  • عباس‌زاده، محمد و مقتدایی، لیلا (1388)، «بررسی جامعه‌شناختی تأثیر سرمایة اجتماعی بر دانش‌آفرینی»، مجلة جامعه‌شناسی ایران، شمارة 1:1-25.
  • قانعی‌راد، محمدامین؛ طلوع ابوالقاسملو، خسرو و خاور، فرهاد (1387)، «عوامل، انگیزش‌ها و چالش‌های تولید دانش در بین نخبگان علمی»، سیاست علم و فناوری، شمارة 1(2): 71-85.
  • قلی‌پور، آرین (1380)، «جامعه‌شناسی سازمان‌ها: رویکردهای جامعه‌شناختی به سازمان و مدیریت»، تهران: انتشارات سمت.
  • مقتدایی، لیلا (1390)، بررسی رابطة مولفه‌های فرهنگ سازمانی، سرمایة اجتماعی و تعامل اجتماعی با فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه‌های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان، پایان‌نامة دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه اصفهان، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی گروه علوم تربیتی.
  • مقیمی، سید محمد (1385)، «بررسی ارتباط رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی در سازمان‌های دولتی»، فرهنگ مدیریت، سال چهارم، شمارة 13: 171-192.
  • نوناکا، ایکو جیرو و تاکوچی، هیروتاکا (1385)، «مدیریت دانش شرکت‌های دانش‌آفرین»، مترجمان علی عطافر، جبار اسلامی، آناهیتا کاوه و سعید آنالویی، قم: انتشارات سماء قلم.

 

  • Goucher, Nancy Patricia (2007), Organizational Knowledge Creation to Enhance Adaptive Capacity Exploratory Case Studies in Water Resource Management, Waterloo, Ontario, Canada.
  • Sherif, Karma. Xing, Bo (2006), “Adaptive processes for knowledge creation in complex systems: The case of a global IT consulting firm”, Information & Management, No43: 530–540
  • Strichman, Nancy Jill (2005), " Assessing Nonprofits Organizational Readiness for Adaptive Capacity", the dissertation of PhD, University of Pittsburgh, School of Education, pp:1-197.
  • Strichman, Nancy. Marshood, Fathi (2010), “Adaptive Capacity and Social Change. Introduction: A Conceptual Framework.Organizational Learning and Long-term Stability”, New England Journal of Public Policy, Vol 23, pp: 3-23.
  • Sussman, Carl (2004), “Building Adaptive Capacity: The Quest for Improved OrganizationalPerformance”, The Nonprofit Quarterly, pp: 1-18 (www.wikiciv.org).
  • Wei Yang, Chen. Chieh Fang. Lin, Julia (2010), "Organisational knowledge creation strategies: A conceptual framework", International Journal of Information Management, Vol 30, pp: 231–238

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار