بررسی مناسبات ارزش‌های زیست‌جهان زنان با میزان تأخر نظام حقوقی مدنی و عوامل مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

4 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور

چکیده

در این مقاله، مناسبات ارزش‌های زیست‌جهان زنان با تأخر نظام حقوقی مدنی و عوامل مؤثر بر این مناسبات از دیدگاه زنان متأهل 18 سال به بالای تهران، با استفاده از روش پیمایش و با گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه آزمون شد. برای بررسی این مناسبات از نظر زنان، 600 نفر از زنان متأهل کل مناطق 22 گانۀ شهر تهران، براساس نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند.
از نظر 48 درصد زنان متأهل تهرانی، میزان تأخر و شکاف نظام حقوقی از زیست‌جهان زنان در حد زیاد و بسیار زیاد است و 52 درصد آنان، میزان تأخر و شکاف نظام حقوقی از زیست‌جهان زنان را در حد کم و بسیار کم ارزیابی کرده‌اند.
براساس نتایج فرضیه‌های کلی این مطالعه، عامل سیستمی «نقص در اجرای قانون» با تأخر نظام حقوقی رابطة معنا‌دار دارد. شش متغیر عامل زیست‌جهان نیز در تبیین واریانس متغیر تأخر نظام حقوقی از زیست‌جهان نقش دارند و رابطة این شش متغیر معنا‌دار است. مذهب به‌عنوان عامل فرانهادی از نظر زنان دارای ذخیرة دانش حقوقی، بر تأخر نظام حقوقی از زیست‌جهان زنان تأثیر دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relations of women’s life-world with the civil legal system transposition and the influencing factor on these relations

نویسندگان [English]

  • Mahmod Ghazi Tabatabai 1
  • Abo Ali Vedadhir 2
  • Amir Maleki 3
  • Robabeh Fathi 4
1 Associate Professor’s Faculty of Social Sciences, University of Tehran
2 Assistant Professor’s Faculty of Social Sciences, University of Tehran
3 Associate Professor’s Faculty of Social Sciences, University of payame Noor
4 - sociology PhD student in University of payame Noor
چکیده [English]

This article studied the values of the relations of women’s life-world with the civil legal system transposition and the influencing factor on these relations from the viewpoint of married women over 18 in Tehran city. In this study, In this study, survey method was used and the data was collected through a questionnaire and a multistage cluster sampling from a sample of 600 married women chosen from 22 districts of Tehran. From among the sample, 48 percent believed that the latency and the gap in the legal system of the women’s life-world are high; while 52 percent rated them low. The results revealed that there is a significant relationship between the systemic factor of "the defects in law enforcement" and the transposition of the civil legal system. The results also showed that the six variables of life-world factor are involved in explaining the variance of the variable of legal transposition of women’s life-world. The relationships between these six variables are significant. It was found that, from the viewpoint of the women with legal knowledge, the religion as a cross-institutional element has an impact on the civil legal system transposition of the women's life-world.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • legal system
  • Life-world
  • System
  • women’s values
  • legal knowledge
  •  

    • آبوت، پاملا (1380)، جامعه‌شناسی زنان، منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
    • استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1391)، اصول روش تحقیق کیفی؛ نظریۀ مبنایی، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • اعرابی، فرشته (1383)، بررسی تأثیر تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر حقوق و تکالیف قانونی و خانواده با تأکید بر اشتغال و حضانت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
    • جعفری‌دولت‌آبادی، عباس (1385)، «بررسی حقوق مالی زوجه در موارد صدور حکم طلاق به درخواست زوج»، ماهنامۀ دادرسی، شماره 59: 3-9.
    • جلائی‌پور، حمیدرضا (1384)، «چهار ارزیابی جامعه‌شناختی از موقعیت زنان ایران (1376-84)»، فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 21: 39-73.
    • دباغی، حمیده (1389)، بررسی نگرش زنان نسبت به حقوق اجتماعی ایشان و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری این نگرش، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی.
    • رابینگتون، ارل و واینبرگ، مارتین (1382)، رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسئله اجتماعی، ترجمۀ رحمت‌اله صدیق‌سروستانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • رفعت جاه، مریم (1383)، زنان و بازتعریف هویت اجتماعی، پایان‌نامۀ دکتری جامعه‌شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
    • ریتزر، جورج (1379)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
    • زعفرانچی، لیلا سادات (1388)، «بررسی وضعیت اشتغال زنان در نظام بین‌الملل اشتغال زنان»، مجموعه مقالات و گفتگوها، مرکز امور زنان و خانواده.
    • سیدمن، استیون (1386)، کشاکش آراء در جامعه‌شناسی، هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
    • صدرا، علی‌رضا و قنبری، علی (1387)، ارزش‌های حاکم بر جامعه ایرانی، تهران: پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک.
    • علیزاده، عبدالرضا (1387)، مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • کاتوزیان، ناصر (1387)، گامی به‌سوی عدالت (جلد سوم)، تهران: نشر میزان.
    •                       (1378)، گامی به‌سوی عدالت (جلد اول)، تهران: نشر میزان.
    • کوئن، بروس (1382)، درآمدی بر جامعه‌شناسی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر توتیا.
    • گیدنز، آنتونی (1373)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
    •                    (1378)، تجدد و تشخص، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
    •                    (1380)، پیامدهای مدرنیت، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
    •                     (1383)، چکیده آثار آنتونی گیدنز، حسن چاوشیان، تهران: نشر ققنوس.
    • لاجوردی، هاله (1388)، زندگی روزمره در ایران مدرن با تأمل بر سینمای ایران، تهران: نشر ثالث.
    •                    (1384)، «نظریۀ زندگی روزمره»، نامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 26: 123-140.
    • محمدی، فاطمه (1386)، بررسی اثر قانون ماده‌واحده اصلاح مقررات طلاق بر حمایت از حقوق زنان و حفظ کیان خانواده و مشکلات اجرایی آن در دادگاه‌های خانواده، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    • میرآقایی، آسیه (1379)، بررسی زنان در سپهر عمومی ایران از 1357-1377، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
    • هابرماس، یورگن (1384)، نظریۀ کنش ارتباطی، ترجمۀ کمال پولادی، تهران: مؤسسۀ انتشاراتی روزنامۀ ایران.
    • هدایت‌نیا، فرج اله (1383)، «ارزیابی قوانین خانواده»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 26: 11-45.
    • هولاب، رابرت (1378)، نقد در حوزۀ عمومی، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
    • Habermas, Jurgen (1984), The Theory of Communication, Beacon Press Boston
    • Lefebvre, Henri (1971), Everyday Life in the Modern world, Sacha Rabinovitch, New York, London: HarperTorch Books.
    • Mahdi, Ali Akbar (2004), “The Iranian Women’s Movement: A Century Long Struggle”, The Muslim, world, Volume 94,pp:427-448.
      • Ritzer, George (1988), sociological Theory, New York:Published by Alfred A. Knopf,
    • McLaren, Margaret A (2007), “Women's Rights in a Global Context”, Journal of Developing Societies, No 23,pp:159-173.
    • Mohammadi, Majid (2007), “Iranian Women and The Civil Rights Movement in Iran: Feminism Interacted”, Journal of International Women’s Studies, No 9,pp: 1-21.
    • Weiss, Anita M (2003), “Interpreting Islam and Women's Rights: Implementing CEDAW in Pakistan”, International Sociology, No 18, pp: 581-601
    • Wyrod, Robert (2008), “Discourses of Gender Difference in Urban Uganda Between Women’s Rights and Men's Authority: Masculinity and Shifting”, Gender & Society, No 22,pp: 799-823.