مطالعۀ تأثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی میان معلمان شهر کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه باهنر کرمان

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

چکیده

رفتار شهروندی سازمانی بر مبنای تفکری است که تنوعی از رفتارهای کارکنان را در برمی‌گیرد مانند انجام وظایف اخلاقی، کمک‌رسانی داوطلبانه، انجام وظایف بدون نظارت رسمی و تحمل سختی‌ها. افزایش این رفتار ممکن است حرکت سازمان‌های سنتی به محیط رقابتی جدید را آسان کند و اثربخشی سازمانی را افزایش دهد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی است؛ روش پژوهش پیمایشی و جامعۀ آماری همۀ معلمان شهر کرمان است که 396 نفر برای نمونۀ آماری انتخاب شدند. براساس نتایج پژوهش رفتار شهروندی معلمان بیش از متوسط است. همچنین نتایج تحلیلی نشان می­دهد بین تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی ارتباط مثبت و معناداری برابر با 38/0 وجود دارد. به علاوه، از بین ابعاد تعهد سازمانی؛ تعهد عاطفی بیشترین و تعهد مستمر کمترین ارتباط را با رفتار شهروندی سازمانی دارند. براساس نتایج تحلیل رگرسیون، ابعاد تعهد سازمانی 24 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between organizational commitment and organizational citizenship behavior (Subject of Study: Teachers in Kerman)

نویسندگان [English]

  • Mohamad Hassan Shamsadini 1
  • Mohamad Reza Mohamadjani 2
1 M. S.in Sociology, Bahonar University of Kerman
2 Faculty Member- Islamic Azad University Shiraz Branch
چکیده [English]

Organizational Citizenship Behavior (OCB) is based on the thought that contain the variety of the staff behavior like Moral duties, Voluntary Assistance, doing duties without formal monitoring and endure adversity. Enhancement of the OCB can be facilitated the movement of the traditional organizations into the new competitive environment and increased Organizational effectiveness. The purpose of this research is to survey the effect of organizational commitment on organizational citizenship behavior. The method of investigation is through measurement, and The statistical population of present research is all the teachers of Kerman. From among all working teachers in Kerman, 396 were selected as statistical sample. also, the results showed citizenship behavior of the teachers to be more than average. The analytical results represented a significant positive relationship existing between organizational commitment and organizational citizenship behavior (r= 0.38). Moreover, from within various dimensions of organizational commitment, respectively emotional commitment and continuous commitment had the most and the least relationship with organizational citizenship behavior (OCB). Regression analysis showed that various dimensions of organizational commitment were capable of explaining 24% of organizational citizenship behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Citizenship Behavior
  • Affective commitment
  • Continuous commitment and Normative commitment

مراجع

  • بهروان، حسین و سعیدی، رقیه (1389)، «عوامل مؤثر بر میزان تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز نمونۀ مورد مطالعه: ادارۀ مرکزی استان خراستان رضوی، شهر مشهد»، مجله­ علوم اجتماعی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ 2: 181-199.
  • توسلی، غلام‌عباس (1376)، نظریه­های جامعه‌شناسی، تهران: انتشارات سمت. 
  • جادری، جاسم (1391)، «تأثیر خصوصی‌سازی بر ابعاد معنوی اخلاق کار»، مهندسی مدیریت، شمارۀ 49: 57-61.
  • جوربنیان، عبدالحکیم و دیگران (1393)، «همبستگی بین تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان ستاد سازمان بهزیستی شهر تهران»، مدیریت ارتقای سلامت، شمارۀ 4: 17-24.
  • چلپی، مسعود (1375)، جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی.
  • ·   حاج کریمی ، عباسعلی؛ طبرسا، غلامعلی و رحیمی، فرج‌الله (1386)، «بررسی تأثیرگذاری اقدامات منابع انسانی بر رفتار شهروندی سازمانی با لحاظ نمودن بخش تعهد سازمانی»، اندیشۀ مدیریت، شمارۀ 1: 123-123.
  • دعایی، حبیب‌اله و دیگران (1389)، «طراحی و تبیین مدل تأثیرگذاری هوش عاطفی بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی»، پژوهش­های مدیریت، شمارۀ 8: 37-67.
  • دلگشایی، بهرام؛ توفیقی، شهرام و کرمانی، بهناز (1387)، «رابطۀ جو سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان و مدیران بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان»، افق دانش: فصلنامۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی گناباد، شمارۀ 4: 69-60
  • ریتزر، جورج (1392)، نظریه­های جامعه‌شناختی معاصر و ریشه­های کلاسیک آن، ترجمۀ خلیل میرزایی و علی بقایی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
  • سیدمن، استیون (1388)، کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  • صبوری، منوچهر (1374)، جامعه‌شناسی سازمان­های، تهران: انشارات شب تاب.
  • طبرسا، غلامعلی؛ اسمعیلی گیوی، محمدرضا؛ اسمعیلی گیوی، حمیدرضا (1389)، «عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی در یک بیمارستان نظامی»، مجلۀ طب نظامی، شمارۀ2: 93-99.
  • عبداللهی، بیژن و نوه ابراهیم، عبدالرحیم (1385)، توانمندسازی کارکنان (کلید طلایی مدیریت منابع انسانی)، تهران: نشر ویرایش.
  • مقیمی، سید محمد (1384)، «رفتار شهروندی سازمانی از تئوری تا عمل»، فرهنگ مدیریت، شمارۀ 11: 19-48.
  • مهرابی گوشکی، علی؛ عزیزی، بیستون و سلمانی، داوود (1388)، «رابطۀ بین تعهد سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی»، دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران، اولین کنفرانس ملی مدیریت رفتار شهروندی سازمانی: 1-9.
  • نعامی، عبدالزهرا؛ شکرکن، حسین (1385)، «بررسی ساده و چندگانۀ عدالت سازمانی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز»، مجلۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، شمارۀ 1: 79-92.
  • هویدا، رضا و نادری، ناهید (1388)، «بررسی سطح رفتار شهروندی سازمانی کارکنان»، پژوهشنامۀ مدیریت اجرایی ، شمارۀ1: 103-118.
    • Ang, Soon; Dyan. Linn Van, &Begley Thoomas (2003), “The employment relationships of Foreign workers versus local employees: A field styudy of Organizational Justice”, Journal of organizational behavior, Vol. 24, No. 5: 561-583.
    • Bakhshi A(2011), “Organizational Commitment as predictor Organizational citizenship behavior”, European Journal of Business and Management, Vol 3, No 4: 78-87.
    • Belogolovsky,Elena &somech, Anit (2010), “Teachers organizational citizership behavior Examiuing the: boundarg between in–role behavior form the perspectivc  of  teachers,principls and parents”, Teaching and Teacher Education, No 26: 914-923.
    • Bogler, Ronit & Somech, Anit (2004), “Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools”, Teaching and Teacher Education,No 20: 277–289.
    • Bragger, Jennifer Denicolis; Rodriguez-Srednicki, Ofelia; Eugen J, Kutcher; Indovino, Lisa and Rosner, Erin (2005), “Work-Family conflict, Work-Family culture and  organizational citizenship behaviors”, Journal of Business and Psycology,  Vol. 20, No. 2, pp. 303-324.
    • Burns, Travis & Carpenter, Jamie(2008),“Organizational citizenship and student achievement”, Journal of cross- disciplinary perspectives in educations, Vol. 1, No. 1: 51-58.
    • Chan, Wai-Yen; Lua, Shan; Nie, Youyan; Lim, Sandy and Hogan, David (2008), “Organizational and personal predictors of teacher commitment: the mediating role of teacher efficacy and identification with school”, American educational research journal, Vol. 45, No. 33: 597-630.
    • Chiaburu, Dan S& Byrne, Zinta S (2009), “Predicting OCB role definition: Exchanges with the organization and psychological attachment”, Journal of Business and Psycology, Vol. 24, No. 2: 201-214.
    • Devin, Hassan Fahim; Zohoorian, Zahra; Peymanizad, Hossien; Sane, Mohamad Alli (2012), “Investigating the relationship between organizational citizenship behavior and self-esteem among physical education teachers”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No.46: 1203-1207.
    • Esnard, Catherine& Jouffre Stephane (2008), “Organizational citizenship behavior: social valorization amoung pupils and the effect on teachers’, judgments, European journal of psychology of education, Vol XXIII, No.3: 255-274.
    • Gautam, Thaneswor; Van Dick, Rolf; Wagner, Ulrich; Upadhyay, Narottam and Davis, Ana J (2005), “Organizational citizenship behaviors And organizational commitment in Nepal”, Asian journal social psycology, No.4:305-314.
    • Gellatly, Ian R; Meyer, John P and Luchak A A (2006), “Combined effects of the three commitment components on focal and discretionary behaviors: A Test of Meyer and Herscovitch’ s propositions”, journal of vocational behavior, No 69: 331-345.
    • Huang, Chan-Chen and You, Ching- Sing (2011), “The three components of organizational commitment on in- role behavior and organizational citizenship behaviors”, African journal of business management, Vol. 5 No.28: 11335-11344.
    • Johnson S. K, Holladay C. S& Quinones M. A (2009), “Organizational citizenship behaviors in performance evaluations: Distributive justice orlnjustice?”, Journal of Business and Psycology, Vol. 24, No. 4: 409-418.
    • Ipek, Cemalettin (2010), “Predicting organizational commitment from organizational culture in Turkish primary schools”, Asia Pacific Educ. Rev.11, pp. 371–385.
    • Lawrence, Janet; Ott, Molly& Bell, Alli(2012), “Faculty organizational Commitment and Citizenship”, Res high edue, No.53: 325-352.
    • Ng,Thomas W. H. and Daniel C.Feldman (2011), “Affective organizational commitment and citizenship behavior: Linear and non Linear Moderating  effects of organizational tenure”,  journal of vocational behavior, No.79: 528-537.
    • Meyer, John P; Stanley, David J; Herscovitch, Lynne and Topolonytsky, Laryssa (2002), “ Affective, Continuance, and Normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences”, Journal of Vocational Behavior, No. 61:20-52.
    • Mamman, Aminu, Ken Kamoche and Rhoda Bakuwa(2012) Diversity, Organizational Commitment and Organizational Citizenship Behavior: An Organizing Framework”, Human Resource Management Review, No. 22:285-302.
    • Meyer,John P and Allen, Natalie J (1991), “A three-Component conceptualization of organization Cmmitment”, Human Recource Management Review, Volume. 1, No1: 61-89.
    • Philip M. Podsakoff, Scott B. MacKenzie, Julie Beth Paine, and Daniel G. Bachrach (2000), “Organizational Citizenship Behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research”, Journal of Managementt , Vol. 26, No. 3, pp, 513-563.
    • Polat, Soner (2009), “Organizational citizenship behavior (OCB) display levels of theteachers at secondary schools according to the perceptions of theschool administrators”, Procedia Social and Behavioral Sciences, No 1: 591–1596.
    • Yahaya, Azizi; Yahaya, Noordin; Ma,alip, H, Ramli, Jamaludin&Kamal, Md Malinii (2012), “The Relationship Between the Occupational Stress, Organizational Commitment, and Job Satisfaction With Organizational Citizenship Behavior”. Archives des sciences, Vol. 65, No. 3: 55-73.
    • Yilmaz, Kursad& Cokluk-Bokeoglu, Omay (2008), “Organizational citizenship behaviors and Organizational Commitment in Turkish primary schools”, World applied sciences journal, No3(5: 775-780.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار