نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه جامعه‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 گروه جامعه‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
4 گروه مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
با ظهور و شکل‌گیری دولت-ملت‌‌های مدرن و ایدئولوژی ناسیونالیسم باستان‌گرا برای چند دهه که به غیریت‌سازی درون اجتماعی و ملی مبتنی بر هویت قومی، مذهبی و زیانی بود، منجر به تولد عرصه‌ی زیست جهان ایدئولوژیکی در ایران شده بود که غیریت‌سازی، پیرامونی‌سازی و فرودست‌سازی در آن حرف اول را می‌زد. این مقاله با تمرکز بر زیست جهان فرودستان (در اینجا نیروهای کار غیررسمی در حاشیه) می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چه مکانیزمی وضعیت فرودستی نیروهای کار غیررسمی را تولید و بازتولید می‌کند؟ و فرودستان چه استراتژی‌هایی مقاومتی پیش می‌گیرند؟ میدان مطالعه شهر سنندج است و گردآوری داده‌ها براساس فنون پژوهش میدانی شامل مشاهدات، گفتگوها و مشارکت و یا حضور در زندگی روزانه و مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته است. لنز مفهومی ما بر نظریات آصف بیات، میشل فوکو، امبمبه و استندینگ تکیه زده است. این مطالعه نشان می‌دهد که مکانیسم فرودست‌ساز از طریق سلب مالکیت‌های گسترده در قالب سیاست‌ها و برنامه‌های تاریخی/اقتصادی و اجتماعی، به پیرامونی‌سازی، قرودستی و بی‌ثباتی‌زیستی شهروندان دامن زده است. همچنین نشان می‌دهد که در برابر این سازوکارهای فرودست‌ساز، استراتژی‌هایی مقاومت همانند تسخیر خیابان، هویت‌طلبی ناسیونالیستی، فرقه‌گرایی و ... شکل می‌گیرد.
به طوری که سیاست‌ها و نیروهای تاریخی هیچگاه به طور کامل نتوانستند با در پیش گرفتن این سیاست‌ها این دیگری که در اینجا نیروی کار غیررسمی است را خلع ید کنند و حق کار کردن در فضاهای عمومی و شهری را از دیگری سلب کنند. ظهور تیپ‌های مختلف کار غیررسمی با تکیه بر گفتمان‌های هویت‌گرای کوردی و تشکیل اجتماعات فرقه‌ای و بنیادگرایانه و خلق معیشت و کار با تکیه بر آیین‌های خود در همین بستر بسته و محدودشده در جایی مانند سنندج مصداق بارز مقاومت نیز هست.
کلیدواژه‌ها [English]
)