مطالعه پدیدارشناسانه جستجوی نظریه دوم پزشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پزشک و دکتری جامعه‌شناسی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

نظریۀ دوم پزشکی نظریه‌ای است که توسط پزشک دوم دربارۀ نظر پزشک اول و تشخیص و درمانی که به بیمار پیشنهاد داده صادر می‌شود. گرچه کسب نظریۀ دوم ممکن است برای بیمار فوایدی داشته باشد، دلالت‌هایی همچون ناکارآمدی پزشکی مدرن و مشکلات نظام سلامت و پیامدهایی مانند سردرگمی بیماران، استفادۀ بیش‌ازحد از منابع و امکانات و تحمیل هزینه‌های اقتصادی به بیمار و نظام سلامت دارد. بررسی این پدیده از منظری جامعه‌شناسانه می‌تواند در شناسایی ابعاد خرد و کلان و مدیریت آن کمک‌کننده باشد. از این‌رو هدف این مطالعه، شناسایی پدیدۀ نظریۀ دوم پزشکی و عوامل مؤثر بر آن براساس تجربیات بیماران است.
این مطالعۀ پدیدارشناسانه، با تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه با 40 نفر از کسانی که برای یک بیماری اقدام به گرفتن نظریۀ دوم پزشکی کرده بودند، انجام شد.
شش عامل بر جست‌وجوی نظریۀ دوم پزشکی مؤثر هستند: ماهیت بیماری، ویژگی‌های دانش و پراتیک پزشکی، رابطۀ پزشک-بیمار، اتونومی بیمار، عوامل ساختاری (شامل پزشکی تجاری و کالایی‌شدن سلامت، تفاوت سطح توسعه، فقدان نظام ارجاع و بیمه‌های درمانی) و هدایت پزشک اول.
پدیدۀ نظریۀ دوم در ایران موضوعی است که تاکنون نادیده گرفته شده و بیماران در نبود هر نوع راهنمایی و پروتکل رسمی براساس ادراکات و منابع خود به پزشکان مختلف مراجعه می‌کنند. برنامه‌ریزی برای هدفمندکردن نظریۀ دوم می‌تواند هم به کاهش سرگردانی بیماران و کاهش هزینه‌های درمانی آن‌ها کمک کند و هم از استفادۀ بیش‌ازحد از منابع و امکانات سلامت پیشگیری نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Phenomenological study of seeking a second medical opinion

نویسنده [English]

  • Simin Kazemi
MD, PhD in Sociology, Social Determinants of Health Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

A second medical opinion is a reevaluation of the diagnosis or treatment provided by a doctor, carried out by a second doctor in the same medical field. Although a second opinion may provide the patient with benefits, it also suggests the inefficiency of modern medicine and the problems within the health system. Additionally, it may result in patient confusion and the squandering of resources. The study aims to identify, based on the experiences of patients who have sought a second opinion, the phenomenon of of “second medical opinion” and the factors that influence it.
The data collected from interviews with 40 individuals who had obtained a second opinion for an illness were used in this phenomenological study.
Six factors influence the decision to seek a second medical opinion: the nature of the disease, the characteristics of medical knowledge and practice, the doctor-patient relationship, patient autonomy, structural factors (commercial medicine and commodification of health, differences in the level of development, lack of referral system and health insurances), and the guidance of the first doctor.
The issue of seeking a second medical opinion in Iran has been overlooked thus far. In the absence of any official guidance and protocol, patients seek a second medical opinion based on their perceptions and resources. The planning and administration of the second medical opinion can assist in the prevention of overuse of health resources and facilities, the reduction of patient confusion, and the reduction of treatment costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Second Opinion
  • Medicine
  • Uncertainty
  • Doctor-Patient Relationship
  • Health System
 
عسکری روح‌اله، اکبرزاده مقدم، علی، کارگر، محمد، و طایفی، الهام (1395). الگوهای ارتباطی پزشک و بیمار: مطالعۀ موردی در بیمارستان شهید صدوقی یزد. راهبردهای مدیریت در نظام سلامت، ۱(۲)، ۱۰۳-۱۱۰. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766879.1395.1.2.3.8
شفعتی، معصومه، و زاهدی، محمدجواد (1392). تبیین جامعه‌شناختی رابطۀ پزشک و بیمار (مطالعۀ کیفی در شهر اهواز). مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، 8(1)، 107-139. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20083653.1393.8.1.5.1
کاظمی، سیمین (1400). جامعه‌شناسی قصور پزشکی. تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
 
Agich, G. J. (1990). Medicine as business and profession. Theoretical Medicine, 11(4), 311–324. https://doi.org/10.1007/BF00489821
Amzat, J., & Razum, O. (2014). Sociology in Africa. London: Springer.
Askari, R., Akbarzadeh Moghadam, A., Kargar, M., & Tayefi, E. (2017). Patterns of physician-patient relationship: A Case Study in Shahid Sadoughi Hospital. Management of Strategies in Health System, 1(2), 103-110. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766879.1395.1.2.3.8 (In Persian)
Benbassat, J. (2019). Obtaining a second opinion is a neglected source of health care inequalities. Israel Journal of Health Policy Research, 8(1), 12. https://doi.org/10.1186%2Fs13584-019-0289-5
Bruch, D., May, S., Prediger, B., Könsgen, N., Alexandrov, A., Mählmann, S., ... & Neugebauer, E. (2021). Second opinion programmes in Germany: a mixed-methods study protocol. BMJ open11(2), e045264. http://dx.doi.org/10.1136/bmjopen-2020-045264
Burger, P. M., Westerink, J., & Vrijsen, B. (2020). Outcomes of second opinions in general internal medicine. PloS One15(7), e0236048. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0236048
Clarke, J. N. (2022). When Medicine Goes Awry: Case Studies in Medically Caused Suffering and Death. University of Toronto Press.
Greenfield, G., Shmueli, L., Harvey, A., Quezada-Yamamoto, H., Davidovitch, N., Pliskin, J. S., ... & Hayhoe, B. (2021). Patient-initiated second medical consultations-patient characteristics and motivating factors, impact on care and satisfaction: a systematic review. BMJ open11(9), e044033. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-044033
Guseva, A. (2016). Selling Our souls: The Commodification of Hospital Care in the United States. Contemporary Sociology, 45(4), 495-497. https://doi.org/10.1177/0094306116653953zz
Heeg, E., Civil, Y. A., Hillen, M. A., Smorenburg, C. H., Woerdeman, L. A., Groen, E. J., ... & Peeters, M. V. (2019). Impact of second opinions in breast cancer diagnostics and treatment: a retrospective analysis. Annals of surgical oncology26, 4355-4363. https://doi.org/10.1245%2Fs10434-019-07907-6
Kazemi, S. (2022). Sociology of medical malpractice. Tehran: Shahid Beheshti University of Medical Science. (In Persian)
Kim, K., & Lee, Y. M. (2018). Understanding uncertainty in medicine: concepts and implications in medical education. Korean Journal of Medical Education30(3), 181–188. https://doi.org/10.3946/kjme.2018.92
Lynøe, N., Engström, I., & Juth, N. (2021). How to reveal disguised paternalism: version 2.0. BMC Medical Ethics22, 1-8. https://doi.org/10.1186/s12910-021-00739-8
Loehberg, C. R., Meyer, J., Häberle, L., Hack, C. C., Jud, S., Hein, A., ... & Wasner, S. (2020). Analysis of motives and patient satisfaction in oncological second opinions provided by a certified university breast and gynecological cancer center. Archives of gynecology and obstetrics301(5), 1299–1306. https://doi.org/10.1007/s00404-020-05525-2
Mackintosh, N., & Armstrong, N. (2020). Understanding and managing uncertainty in health care: revisiting and advancing Sociological contributions. Sociology of Health & Illness42 Suppl 1, 1–20. https://doi.org/10.1111/1467-9566.13160
Mackintosh, M., & Koivusalo, M. (2005). Health Systems and Commercialization: In Search of Good Sense. In: Mackintosh, M., Koivusalo, M. (eds) Commercialization of Health Care. Social Policy in a Development Context. Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1057/9780230523616_1
May, S., Bruch, D., Muehlensiepen, F., Ignatyev, Y., Neugebauer, E., Ronckers, C., & von Peter, S. (2022). Physicians’ perspectives on the implementation of the second opinion directive in Germany—an exploratory sequential mixed-methods study. International Journal of Environmental Research and Public Health19(12), 7426. https://doi.org/10.3390/ijerph19127426
May, S., Bruch, D., Muehlensiepen, F., Prediger, B., Pieper, D., Ronckers, C., ... & Neugebauer, E. (2022). Second opinion opportunity declined: patient typology and experiences regarding the decision-making process preceding elective surgeries in Germany. BMC Health Services Research22(1), 1329. https://doi.org/10.1186/s12913-022-08742-4
Nassery, N., Segal, J. B., Chang, E., & Bridges, J. F. (2015). Systematic overuse of healthcare services: a conceptual model. Applied Health Economics and Health Policy13, 1-6. https://doi.org/10.1007/s40258-014-0126-5
Okamoto, S., Kawahara, K., Okawa, A., & Tanaka, Y. (2015). Values and risks of second opinion in J apan's universal health‐care system. Health Expectations18(5), 826-838. https://doi.org/10.1111%2Fhex.12055
Olver, I., Carey, M., Bryant, J., Boyes, A., Evans, T., & Sanson-Fisher, R. (2020). Second opinions in medical oncology. BMC Palliative Care19, 1-6. https://doi.org/10.1186/s12904-020-00619-9
Sanchez, S., Adamowicz, I., Chrusciel, J., Denormandie, P., Denys, P., & Degos, L. (2021). Predictive factors of diagnostic and therapeutic divergence in a nationwide cohort of patients seeking second medical opinion. BMC Health Services Research21, 1-9. https://doi.org/10.1186/s12913-021-06936-w
Shafati, M., & Zahedi, M. J. (2014). A Sociological explanation of the Doctor-Patient Relationship (A qualitative study in the city of Ahvaz, Iran). Journal of Iranian Social Studies8(1), 107-139. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20083653.1393.8.1.5.1 (In Persian)
Shmueli, L., Davidovitch, N., Pliskin, J. S., Hekselman, I., Balicer, R. D., & Greenfield, G. (2019). Reasons, perceived outcomes and characteristics of second-opinion seekers: are there differences in private vs. public settings. BMC Health Services Research19(1), 238. https://doi.org/10.1186/s12913-019-4067-4
Weyerstraß, J., Prediger, B., Neugebauer, E., & Pieper, D. (2020). Results of a patient-oriented second opinion program in Germany shows a high discrepancy between initial therapy recommendation and second opinion. BMC Health Services Research20, 1-9. https://doi.org/10.1186/s12913-020-5060-7