مهاجرت به‌مثابه ارزش (واکاوی معنایی مهاجرت از منظر اقدام‌کنندگان به مهاجرت‌های بین‌المللی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران. ایران

چکیده

مطالعۀ حاضر با هدف شناخت معنای مهاجرت از منظر اقدام‌کنندگان به مهاجرت در پی مطالعۀ علل پنهان مؤثر بر تصمیم و اقدام به مهاجرت در ژرفای ذهن کنشگر ایرانی است. این مطالعه با رویکردی تفسیرگرا، اقدام به مهاجرت را حاصل درگیری فعالانۀ سوژه‌های معناساز با شرایط منتهی به تصمیم و اقدام به مهاجرت می‌داند و با رویکردی پدیدارشناسانه، مفهوم مهاجرت را همان‌گونه که در آگاهی کنشگران نشسته است، واکاوی می‌کند.
در این پژوهش به روش پدیدارشناسی و مصاحبۀ عمیق، موضوع مورد نظر بررسی شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند است و یافته‌ها به شیوۀ کلایزی تحلیل شده‌اند.
مطابق یافته‌ها، اقدام به مهاجرت واجد ابعاد ذهنی و عینی است. بعد ذهنی مهاجرت به‌عنوان ارزشی اجتماعی نقش اساسی در انتخاب آن به‌عنوان راهکار برون‌رفت از شرایط نامطلوب ایفا می‌کند. همچنین این بعد ارزشی، نقش عمده‌ای در اقدام به مهاجرت دارد؛ ابزاری که پذیرش اجتماعی دارد و از مطلوبیت عام برخوردار است.
نتایج نشان می‌دهد مهاجرت‌کردن جدای از اقدامی عملی و واقعیتی عینی که به انواع دلایل خرد و کلان فردی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی انجام می‌پذیرد، به‌مثابۀ ارزشی اجتماعی در ذهن کنشگران برساخت شده است. در این ذهنیت، موفقیت در پذیرش و نهایتاً مهاجرت‌کردن پاداشی به شایستگی، استعداد و توانایی فرد اقدام‌کننده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Migration as a Value (Semantic Reconstruction of Migration from the Perspective of Those Involved in International Migration)

نویسندگان [English]

  • Saeideh Arami
  • Mansoureh Azam Azadeh
Department of social Sciences, Faculty of Social and economic sciences, University of Alzahra, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study aims to understand the concept of immigration from the point of view of the act of immigrating in order to explore the hidden causes of the decision and act of immigrating in the depths of the Iranian mind. This study employed a phenomenological approach to analyze the concept of "immigration" as it is perceived by Agents, based on an interpretive approach that viewed the act of immigrating as the result of the active engagement of meaning-making subjects with the conditions that led to the decision and act of immigrating.
The subject was investigated using the phenomenological method and an in-depth interview in this research. The results have been analyzed in accordance with the Moustakas strategy and the Colaizzi method of analysis, and the sampling approach is judgmental and purposive.
The results were categorized into three main categories and 12 sub-concepts, which include migration as a value, an instrument, and a solution. Migration is characterized by both subjective and objective components. The mental dimension of migration as a social value is a critical factor in the decision to choose it as a solution to unfavorable conditions for different strata and classes. This value dimension is also crucial in the use of immigration as a tool that is socially acceptable and generally useful in attaining objectives.
The results show that immigration is constructed in the minds of activists as a social value, apart from being a practical action and an objective reality that is undertaken for a variety of individual, economic, social, political, and cultural reasons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migration
  • International migration
  • Semantic reconstruction
  • Phenomenology

مراجع

آسایش، امید، کاظمی‌پور، عبدالمحمد، و صدیقی، بهرنگ (1398). سودای مهاجرت، میل به مهاجرت و تصویر ذهنی از غرب در تجربۀ دانشجو مهاجران ایرانی. فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 4(15)، 51-82. https://doi.org/10.22034/jcsc.2020.38265
الیوت، آنتونی و ترنر، برایان (1390). برداشت‌هایی در نظریۀ اجتماعی معاصر. ترجمۀ فرهنگ ارشاد. تهران: جامعه‌شناسان.
بنی‌اسد، مصطفی و محمدرضا، زارع (1392). بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت روستاییان در ایران. نشریۀ تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 17(1)، 183-196.  https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086407.1392.5.17.10.5
تقوی، نعمت‌الله (1387). مبانی جمعیت‌شناسی. تهران: آیدین.
ذکایی، سعید (1385). جوانان، جهانی‌شدن و مهاجرت‌های بین‌المللی. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، 2(7)، 41-75.
https://dorl.net/dor/20.1001.1.17351901.1385.7.2.3.6
ریتزر، جورج (1388). نظریۀ جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمۀ محسن ثلاثی. چاپ چهاردهم. تهران: علمی.
سیدمن، استیو (1386). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی. ترجمۀ هادی جلیلی. چاپ اول. تهران: نشرنی.
شکیبا راد، عاطفه، صابری، هایده، و ثابت، مهرداد (1400). برساخت اجتماعی مهاجرت بین‌المللی نخبگان و پیامدهای توسعه‌ای آن به شیوۀ پژوهش زمینه‌ای. مجلۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، 1(14)، 167-187. https://doi.org/10.30495/jisds.2022.19718
صادقی، رسول و ولدوند، لیلا (1394). تحلیل جامعه‌شناختی تفاوت‌های جنسیتی در مهاجرت‌های داخلی در ایران. دوفصلنامۀ پژوهش جامعه‌شناسی معاصر، 7(4)، 55-78.
طاهری دمنه، محسن و کاظمی، معصومه (1397). تمایل به مهاجرت در بین جوانان، مطالعه‌ای کیفی در تصاویر آینده. فصلنامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 4(10)، 53-78.  https://doi.org/10.22035/isih.2018.292
قاضی‌نژاد، مریم و خانی اوشانی، نسرین (1396). رابطۀ بین بازاندیشی در هویت و گرایش به مهاجرت از کشور. فصلنامۀ مسائل اجتماعی ایران، 2(8)، 151-174. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766933.1396.8.2.7.7
تیزچنگ، مهسا و قاضی‌نژاد، مریم (1401). زنان و برساخت روابط زناشویی در فضای مجازی. فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 11(2)، 347-371. https://doi.org/10.22059/jisr.2022.321592.1199
کراسول، جان (1400). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمۀ حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. چاپ پنجم. تهران: صفار.
گلچین، مسعود، جواهری، فاطمه، و سمیعی، ابوذر (1401). پدیدارشناسی نابینایی، از روایت نابینایان تا برساخت اجتماعی نابینایی. فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 3(11)، 735-760. https://doi.org/10.22059/jisr.2022.330923.1242
محمدپور، احمد (1389). روش در روش، دربارۀ ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: جامعه‌شناسان.
ودادهیر، اشراقی (1398). گرایش به خارج در جامعۀ پزشکی ایران، مطالعه‌ای کیفی. فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 2(25)، 23-42.
گزارش وضعیت شاخص‌های کلیدی مهاجرت بین اقشار اجتماعی مختلف (1401). براساس پیمایش‌های رصدخانۀ مهاجرت ایران. https://imobs.ir/specialized-reports
سالنامۀ آماری مهاجرت (1401). رصدخانۀ مهاجرت ایران. https://imobs.ir/
 
Asayesh, O., & Kazemipoor, A., & Sedighi, B. (2020). Migration aspiration: The migration tendency and the image of the west among the iranian student-migrants. Journal of Cultural Studies and Communication, 4(15), 51-83. https://doi.org/10.22034/jcsc.2020.38265 (In Persian)
Glaser, B. G., & Strauss, A. L. (1968). Time for dying. AldineTransaction.
Baniasadi, M., & Zare mehrjouee, M., & Varmzyari, H. (2013).Economic factors affecting rural migration in Iran. Journal of Agricultural Economics Research, 1(17), 183-196. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086407.1392.5.17.10.5 (In Persian)
Colaizzi, P. F. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it.
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.
Creswell, J. (2021). Qualitative inquiry and research design: choosing among five approaches. Translated by: H. Danaei & H. Kazemi. Tehran: Saffar. (In Persian)
Elliott, A., & Turner, B. (2011). Profiles in contemporary social theory. Translated by: F. Ershad. Tehran: Sociologists. (In Persian)
Ghazinejad, M., & Khani Ushani, N. (2018). Relationship between identity reflection and tendency to migrate from iran: study of higher education students in Tehran State Universities. Journal of Social Problems of Iran, 2(8), 151-174. http://dorl.net/dor/20.1001.1.24766933.1396.8.2.7.7 (In Persian)
Giddens, A. (l984). The constitution of society. London: Polity Press.
Golchin, M., Javaheri, F., & Samiei, A. (2022). Phenomenology of blindness: From the narrative of the blinds to the social construction of blindness. Quarterly Journal of Social Studies and Research in Iran, 3(11), 735-760. https://doi.org/10.22059/jisr.2022.330923.1242 (In Persian)
Hagen-Zanker, J. (2008). ‘Why Do People Migrate? A Review of the Theoretical Literature’, MPRA Paper, Maastricht University (Netherlands), Paper No. 28197, posted 18, Available at: http://mpra.ub.uni-muenchen.de/28197/
Iran Migration Social Surveys - Key Results (2022). Based on the surveys of the Iranian Migration Observatory. https://imobs.ir/specialized-reports (In Persian)
Iran Immigration Outlook (2022). Iranian Migration Observatory. https://imobs.ir/ (In Persian)
Mohammadpour, A. (2010). Metod for method, on the structure of knowledge in humanities. Tehran: Sociologists. (In Persian)
Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage Publications.
Khan, R., Khan, S., & Zia, Y. E. (2012). Causes and impact of immigration on Pakistani young people on Pakistan and on host country (Great Britain). European Journal of Business and Social Sciences, 1(8), 91-98.
Ritzer, G. (1988). Contemporary sociological theory. Translated by: M. Solasi. Tehran: Elmi. (In Persian)
Sadeghi, R., & Valadvand, L. (2015). Gender and migration: A sociological analysis of gender differentials in internal migration in Iran. Two Quarterly Journal of Contemporary Sociological Research, 7(4), 55-78. (In Persian)
Seidman, S. (2006). Conflict of votes in sociology. Translated by: H. Jalili. Tehran: Ney Puplications. (In Persian)
SHakiba, Rad, A., Saberi, H., & Sabet, M. (2021). Studying the social construction of the elite international migration and its developmental consequences using grounded method. Journal of Iranian Social Development Studies, 1(14), 167-187. https://doi.org/10.30495/jisds.2022.19718 (In Persian)
Taheri Demneh, M., & Kazemi, M. (2018). The desire to migrate among young Iranians; a qualitative study on future images. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities, 4(10), 53-78. https://doi.org/10.22035/isih.2018.292 (In Persian)
Taghavi, N. (2008). Introdustory demography. Tehran: Aidin. (In Persian)
Tizchang, M., & Ghazinejad, M. (2022). Women and constructing marital relationships in cyberspace. Quarterly Journal of Social Studies and Research in Iran, 11(2), 347-371. https://doi.org/10.22059/jisr.2022.321592.1199 (In Persian)
 
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 51
تابستان 1403
تیر 1403
صفحه 145-160

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار