کولبری و طرد اجتماعی (مردم‌نگاری انتقادی بازیگران غیرنهادی و کارگزاران نهادی میدان تجارت مرزی بانه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22059/jisr.2023.342184.1299

چکیده

با 
کناره‌گیری تدریجی برخی دولت‌ها از مسئولیت‌های اجتماعی، تجارت مرزی به شیوۀ اصلی معیشت مبدل شده و به‌مثابۀ بدیل توسعه مدنظر ساکنان مناطق مرزی و کارگزاران نهادی قرار گرفته است. در این شیوة خاص معیشتی، کولبران نماد انزوا و طردشدگی هستند که به‌دلیل نداشتن شرایط مساعد، همواره در معرض مناقشه و منازعه قرار دارند. پژوهش حاضر، به میانجی تجربۀ زیسته و وضعیت کولبران در میدان تجارت مرزی به واکاوی طرد اجتماعی کولبران از منظر بازیگران غیرنهادی و کارگزاران نهادی پرداخته است. به‌منظور دستیابی به این هدف، در بخش نظری از دیدگاه انتقادی نظریه‌پردازانی مانند فوکو، بوردیو و ورانکن به‌منظور صورت‌بندی مفاهیم در راستای اهداف و سؤالات استفاده شد.
 در بخش روشی متناسب با پارادایم انتقادی، از مردم‌نگاری انتقادی برای انجام عملیات پژوهش استفاده شده است. جامعۀ هدف بازیگران نهادی و غیرنهادی مرتبط با کولبری در میدان تجارت مرزی در شهرستان بانه است که به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی 49 نفر از افراد مطلع و درگیر برای مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته انتخاب شدند.
یافته‌ها نشان می‌دهد تجربۀ زیستۀ کولبران در میدان تجارت مرزی بر بی‌قدرتی، بروکراتیزه‌شدن، شهروندی معلق، تبعیض نهادی، کرامت‌زدایی، حاشیه‌ای‌شدن فزاینده، تماشایی‌شدن، زیست‌‌جهان ناامن و زیست دردمند دلالت دارد.
کولبری پدیده‌ای ساختاری و تاریخی است که سازوکارهایی آن را شکل داده و تداوم بخشیده است. از مهم‌ترین این سازوکارها می‌توان به طرد اجتماعی تنیده‌شده در ساختار مناطق مرزی اشاره کرد. کولبری محصول طرد است و تداوم آن به طرد مضاعف انجامیده است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Smuggled Goods Portingand Social Discrimination (Critical Ethnography of Non-Institutional Actors and Institutional Brokers in the Field of Baneh Border Trade)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Ghiasvand
  • Ardeshir Entezari
  • Hersh Gaderzade
Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

With the progressive withdrawal of some governments from social responsibilities, cross-border trade has become the primary source of income, and residents of border areas and institutional agents are considering it as an alternative to development. In this way of life, the smuggled goods porterare a symbol of alienation and rejection, as they are perpetually exposed to conflict due to the absence of favorable conditions. The purpose of this study is to examine smuggled goods porter’s social exclusion from the perspectives of non-institutional actors and institutional agents, mediated by life experience and smuggled goods porter’s situation in cross-border trade. In the theoretical section, the critical perspective of theorists such as Foucault, Bourdieu, and Vranken has been utilized to formulate concepts in accordance with the objectives and questions.
In accordance with the critical paradigm, critical ethnography was used to conduct research operations in the method section. The target population consists of institutional and non-institutional actors associated with smuggled goods porters in the border trade sector in the town of Baneh.Using targeted and snowball sampling methods, 49 informed and involved participants were chosen for semi-structured interviews.
The results demonstrated that smuggled goods porters’ life experience in cross-border commerce was characterized by powerlessness, bureaucratization, suspended citizenship, institutional discrimination, degrading, increasing marginalization, spectacle, an insecure and painful living environment.
Smuggled goods porting is a structural and historical phenomenon that has been shaped and maintained by mechanisms, as stated in the conclusion? The social exclusion woven into the fabric of border areas is one of the most significant of these mechanisms. Smuggled goods porting behavior is a result of exclusion, and its perpetuation has been accelerated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Ethnography
  • Cross-Border Business
  • Smuggled Goods Porter
  • Social Discrimination

مراجع

  • اسمارت، بری (1385)، میشل فوکو، ترجمۀ لیلا افشانی و حسن چاوشیان، تهران: کتاب آمه.
  • آگامبن، جورجو (1397)، وضعیت استثنایی، ترجمة پویا ایمانی، تهران: نشرنی.
  • بوردیو، پی‌یر (1389)، نظریۀ کنش؛ دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمۀ مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
  • بون‌ویتز، پاتریس (1390)، درس‌هایی از جامعه شناسی پی‌یر بوردیو، ترجمة جهانگیر جهانگیری و حسن پورسفیر، تهران: نشر آگه.
  • پاک‌سرشت، سلیمان (1395)، مسئله‌شناسی راهبردی توسعه در استان کردستان، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری. http://css.ir/wxjaan
  • حیدری، آرش (1400)، گفت‌وگویی دربارۀ کتاب کهریزک برون درون تهران. https://www.ibna.ir/fa/mizgerd/306178/
  • دانش‌مهر، حسین و همکاران (1398)، زیست‌‌جهان مرزنشینان و سیاست‌های گمرکی مطالعه‌ای درباب کولبران شهرستان مریوان. مجلة مطالعات اجتماعی ایران، سال 13، شمارۀ 2: 55-79.
  • محمدپور، احمد و سلیمانی، کمال (2019)، زندگی و کار بر لبۀ استعمار داخلی: اقتصاد سیاسی کولبری در روژهه‌لات، ترجمۀ خوشناو قاضی.
  • سندل، مایکل (1393)، آنچه با پول نمی‌توان خرید: مرزهای اخلاقی بازار، ترجمة حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
  • عنبری، موسی و عبده‌زاده، سیروان (1399)، برساخت اجتماعی پدیدۀ کولبری در مناطق مرزی غرب ایران (واکاوی زیست‌جهان انتقادی کنشگران محلی در شهرستان بانه)، توسعۀ محلی، سال 12، شمارۀ 1: 153-185.
  • فوکو، میشل (1389)، ایران: روح یک جهان بی‌روح، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشرنی.

قادرزاده، امید و رستمی‌زاده، شیرزاد (1400)، تجربۀ طرد اجتماعی و خشونت‌ورزی در میدان مدرسه: مردم‌نگاری انتقادی خشونت‌ورزی دانش‌آموزان مدارس متوسطۀ دوم پسران سنندج. فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، سال 10، شمارۀ 3: 887-917.

قادری، صلاح‌الدین (1401)، تجربة سرپرستی خانوار توسط زنان و چرخة بازتولید فلاکت (نمونة موردی:­ زنان سرپرست خانوار شهر کرج). فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، سال 11، شمارۀ 41: 1-27.

  • محمدی، نریمان (1399)، پاندمی فانتزی‌ها در فضای دیستوپیایی؛­ دربارۀ مکانیزم‌های ساختاری تولید کولبری در کوردستان.­ مجلۀ اینترنتی پولیتیا، سال 30، شمارۀ 1: 256-282.
  • مرکز آمار ایران (1400)، جایگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان‌های کشور 1399-1395.

https://www.amar.org.ir/news/ID/17245/

  • واکو وانت، لوئیک (1383)، پی‌پر بوردیو، ترجمۀ مهرداد میرآبادی. در متفکران بزرگ جامعه‌شناسی. ویراستۀ راب استونز، تهران: مرکز.

 

 

  • Anbari, A., ­Abdezadeh,­ (2020)­. Social construction of Kolbari phenomenon in the Border Areas of Western Iran (Exploring the Critical Life World of Local Activists in Baneh County). Social Studies of Iran, 12(1), 153-185. https://doi.org/10.22059/jrd.2020.305267.668564 (In Persian)
  • Bonnewitz, (2010). Lessons from the sociology of Pierre Bourdieu. Translated by J. Jahangiri & H. Poorsafir. Tehran: Agah. (In Persian)
  • Bourdieu, ­P. (1977). Raisons pratiques:­ Sur la theorie de l'action.­ Translated by: M. Mardiha,­ Tehran: Naghsh-o-Negar Publishing. (In Persian)
  • Carspecken, P. F. (1996). Critical ethnography in educational research: A Theoretical and practical guide. New York: Psycholo.
  • Carspecken, P. F. (2002). Critical Ethnography and education. Emerald Publishing Limited: English.
  • Charmaz, K. (1983). Loss of Self: A Fundamental Form of Suffering in the Chronically Ill. Sociology of Health & Illness, 2, 168- https://doi.org/10.1111/1467-9566.ep10491512
  • Daneshmehr, ,­ Karimi,­ A.., & Hedayat,­ O­. (2019)­. ­Life world of border settlers and customs policies: The case of porters (Koolbars) in Marivan City. Social Studies of Iran, 13(2), 55-79. https://doi.org/10.22034/jss.2019.43301 (In Persian)
  • Debra, M. P., & Tonette, S. R. (2009). Critical Microethnography: The Search for Emancipatory Methods. Forum: Qualitative Social Research, 10(2), 1– https://doi.org/10.17169/fqs-10.2.442
  • Duffy, K. (1995). Social exclusion and human dignity in Europe. Strasbourg: Council of Europe.
  • Foucault, M. (1977).­ Surveiller et punir: Naissance de la Prison. Translated by: N. Sarkhosh and A. Jahandideh. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
  • Ghaderi, S., & Karimi, ­ (2021). The experiences of female-headed households and the cycle of misery (Case study of female-headed households in Karaj). Quarterly of Social Studies Research in Iran, 11(41), 1-27. https://doi.org/10.22059/jisr.2021.307490.1096 (In Persian)
  • Ghaderzadeh, O.,­ & Rostamizadeh,­ Sh. (2021)­. ­­Critical ethnography of social exclusion and violence in the school square (Case study: Students of Sanandaj boys’ secondary schools). Quarterly of Social Studies Research in Iran, 10(3), 887-917. https://doi.org/10.22059/jisr.2021.312124.1140 (In Persian)
  • Giorgio, A. (2005). State of Exception. Translated by P. Emani. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
  • Greve, B. (2000). Is a Supernational Strategy for Social Inclusion? Institut for Samfundsvidenskan og Erhvevoconomi. Research Paper, 6(20), Roskild University, Denmark. https://www.academia.edu/671696/Is_a_supranational_strategy_for_social_inclusion_possible
  • Hardcastle, M. A., Usher, K., & Holmes, C. (2006). Carspeckens Five-Stage Critical Qualitative Research Method: an Application to Nursing. Qualitative Health Research, 16(1), 1– 46. https://doi.org/10.1177/1049732305283998
  • Hiydari, A. (2021). A discussion about the book of Kahrizak, outside and inside Tehran. https://www.ibna.ir/fa/mizgerd/306178/. (In Persian)
  • Levitas, R. (2007). The Inclusive Society? Social Exclusion and New York Laber, Palgrave Macmillan.
  • Michael, S. (2012). What money can’t buy: The moral limits of markets. Translated by: H. Afshar. Tehran: Markaz Publishing. (In Persian)
  • Michel, F. (1997). Iran:­ The 'Spirit of a Spiritless World‌. ­Translated by: N. Sarkhosh & A. Jahandideh. Tehran: Ney Publishing. (In Persian)
  • Mohamadi, N. (2020). A pandemic of fantasies in the dystopian space. Politia Online Magazine, 30(1), 1-27. https://kolbarnews.com (In Persian)
  • Mohammadpur, A., & Soleimani, K. (2019).­ Life and labor on the internal colonial edge: Political economy of kolberi in Rojhelat,­ Translated by: Kh. Qazi. https://doi.org/10.1111/1468-4446.12745. (In Persian)
  • Pakseresht, S. (2016). ­Strategic problem of development in Kurdistan province. Center for Presidential Strategic Studies. http://css.ir/wxjaan (In Persian)
  • Peace, R. (2001). Social Exclusion: A Concept in Need of Definition?. Social Policy Journal of New Zealand, 16(16), 17-35. https://www.researchgate.net/publication/253921414_Social_exclusion_A_concept_in_need_of_definition
  • Pierson, J. (2002). Taking social exclusion. Routledge.
  • Poggi, A. (2004). Social exclusion in Spain: Measurement theory and application. Department de Econimica Aplicada. University Autonoma de Barcellona.
  • Room, G. (1994). Understanding social exclusion: Lessons from Transnational Research Studies, Paper Presented at the Conference on Poverty Studies in the European Union: Retrospect and Prospect. Policy Studies Institute. Lendon.
  • Silver, H. (2006).­ The Process of Social Exclusion:­ The Dynamics of an Evolving Concept. University of Manchester: Chronic Poverty Research Center.
  • Smart, B. (2006). Michel Foucault. Translated by: L. Afshani & H. Chavoshiyan. Tehran: Akhtaran Publishing. (In Persian)
  • Statistical Center of Iran. (2021). Economic, social and cultural status of the country’s provinces 2020-2016. https://www.amar.org.ir/news/ID/17245/ (In Persian)
  • Thomas, (1993). Doing critical ethnography­ (Qualitative research method). Sage Publications­: Newbury Park London New Delhi.
  • Vranken, J. (2004). No social cohesion without ­social exclusion. Eurex, Lecture 4, online at: http://shakti.uniurb.it/eurex/syllabus/lecture4/EUERX4-vranken.Pdf.
  • Wacquant, L. (2004). Pierre Bourdieu. ­Translated by: M. Mirabadi. In Key Sociological Thinking. Edited by R. Stones, Tehran: Markaz Publishing. (In Persian)
  • Žižek, S. (2009).­ The plague of fantasies. New York: Verso.
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 46
شماره بهار 1402
فروردین 1402
صفحه 65-85

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار