موانع مشارکت در تحقق حکمرانی خوب شهری با تأکید بر بخش مدنی (مورد مطالعه: شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

10.22059/jisr.2022.342010.1298

چکیده

مشارکت اجتماعی به‌عنوان متغیری مهم، فرایندی مبتنی بر خرد جمعی و رفتاری آگاهانه و داوطلبانه است که شرکت همۀ افراد ذی‌نفع را در همۀ ابعاد برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری، مدیریت، اجرا، ارزیابی و کنترل، تقسیم منافع و سود برای رسیدن به هدف دربرمی‌گیرد که باید برای رسیدن به حکمرانی خوب به آن توجه کرد. در این پژوهش، به‌دنبال شناسایی موانع مشارکت در تحقق حکمرانی خوب شهری با تأکید بر بخش مدنی هستیم.
مطالعه با تأکید بر روش کیفی و از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و روی نمونه‌ای هدفمند، با ده نفر از کنشگران بخش مدنی به‌صورت فردی صورت گرفت و با روش تحلیل مضمونی بررسی شدند.
داده‌های گردآوری‌شده در قالب یک مضمون اصلی، نبود سرمایۀ اجتماعی و با عنوان یک مضمون نهایی با عنوان ضعف جامعۀ مدنی تحلیل شدند. درنتیجه تقویت بخش عمومی و افزایش سرمایۀ اجتماعی که بتواند تسهیل‌کنندۀ رسیدن به حکمرانی خوب باشد، احساس می‌شود. به‌طورکلی براساس یافته‌های تحقیق، مشارکت مدنی در شهر یزد کم است و ضعف جامعۀ مدنی احساس می‌شود.
تحقق حکمرانی خوب مستلزم وجود یک جامعۀ مدنی است که استوار بر مشارکت مدنی باشد. در همین راستا، دولت باید در سیاست‌گذاری‌های متمرکز بازنگری کند و با دادن اختیار بیشتری به جوامع محلی، زمینۀ مشارکت بیشتر مردم و مقامات محلی در فعالیت‌ها و امور را فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Participation Obstacles in Achieving Good Urban Governance, with a Focus on the Civil Sector (Case Study: Yazd)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mobaraki
  • Fatemeh Teymouri
Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Social participation is a process based on collective wisdom and conscious and voluntary behavior that involves the participation of all stakeholders in all aspects of planning and decision-making, management, implementation, evaluation, and control, and the sharing of benefits and profits to achieve the goal. It specifies that this should be considered in order to attain good governance. This study seeks to identify the obstacles to participation in the realization of good urban governance, with a focus on the civil sector.
This study was conducted using qualitative methods and semi-structured interviews with a purposeful sample of 10 civil society actors; the results were analyzed using thematic analysis.
The collected data were analyzed under the headings of a primary theme, the lack of social capital, and a secondary theme, the frailty of civil society. Consequently, the fortification of the public sector and the increase in social capital can be felt to facilitate the attainment of good governance. In general, based on the findings of the study, civil participation in Yazd is minimal, and the civil society is weak.
For good governance to be realized, a civil society predicated on civil participation must exist. In this regard, the government should reexamine centralized policies and devolve more authority to local communities in order to facilitate a greater level of citizen and local government participation in activities and affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social participation
  • Social Capital
  • Good Governance
  • Social Trust
  • Civil Sector
  • احمدی، یعقوب و نمکی، آزاد (1391)، سرمایۀ اجتماعی و گونه دموکراتیک فرهنگ سیاسی، فصلنامۀ علوم اجتماعی، 19(59):250-306. https://doi.org/10.22054/qjss.2013.6887
  • اخوان کاظمی، بهرام (1386)، بررسی تعاملات فرهنگ سیاسی و تحزب در ایران، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، 2(4): 7-32.
  • اکبری، غضنفر (1385)، سرمایۀ اجتماعی و حکمرانی شهری، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، 21(4): 135-153. http://dx.doi.org/10.1111/1467-9248.00284
  • امینی، علی‌اکبر (1390)، اثر فرهنگ سیاسی بر مشارکت سیاسی زنان و دانشجویان. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 283: 82-91. http://ensani.ir/fa/article/download/260813
  • آدینه‌وند، علی‌اصغر و حاجی‌زاده، مریم و قدمی، مصطفی (1391)، بررسی عملکرد شهرداری در چارچوب حکمرانی خوب شهری نمونۀ مورد مطالعه: شهر بابلسر، فصلنامۀ مدیریت شهری، 1(2): 41-64. https://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/28713923103.pdf
  • برک‌پور، ناصر و اسدی، ایرج (1390)، مدیریت و حکمرانی شهری، تهران: دانشگاه هنر.
  • پایانی‌فر، ناصر، صداقت‌زادگان، شهناز، موسوی، میرطاهر و رفیعی، حسن (1401)، بررسی ارتباط تعاملات نهادی و شاخص‌های سرمایۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی: خیریه‌ها و کمیتۀ امداد امام خمینی (ره) در ایران)، فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 11(2): 541-567. https://doi.org/10.22059/jisr.2022.340226.1289
  • پرهیزکار، اکبر؛ کاظمیان، غلامرضا (1384)، رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقۀ کلان‌شهری تهران، فصلنامۀ پژوهش‌های رشد و توسعۀ پایدار، 5(16): 29-50. https://www.sid.ir/fileserver/jf/69013841602.pdf
  • پیله‌وری، نازنین (1394)، ارائۀ الگویی جهت ارزیابی حکمرانی خوب شهری: شهرداری منطقۀ 10 تهران، فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، 5(4): 26-47. https://ormr.modares.ac.ir/article-28-4044-fa.pdf
  • حاتمی‌زاده، عباس (1379)، خصوصی‌سازی و تأثیر آن بر استقرار جامعۀ مدنی در ایران، رسالۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
  • حاجی‌یوسفی، امیرمحمد و طالبی، محمدعلی (1396)، موانع مشارکت در چالش میان فرهنگ سیاسی و حکمرانی خوب از دید مدیران ارشد دولت جمهوری اسلامی ایران، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، 12(1): 7-40. http://ensani.ir/fa/article/download/371804
  • حسینی، سیدجواد (۱۳۹۸)، حقوق شهروندی و ارتقای حکمرانی مطلوب شهری، فصلنامۀ راهبرد سیاسی، 3(9): 43-62. http://ensani.ir/fa/article/download/408223
  • حشمت‌زاده، محمدباقر، حاجی‌یوسفی، امیرمحمد و طالبی، محمدعلی (1396)، بررسی موانع تحقق حکمرانی خوب در فرهنگ سیاسی ایران، فصلنامۀ جستارهای سیاسی معاصر، 6(1): 1-24. https://doi.org/10.30465/cps.2017.2630
  • دینارفرکوش، بهلول (1390)، بررسی تأثیر نشانگرهای اخلاق رسانه‌ای بر حکمرانی خوب از دیدگاه اساتید دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقۀ تبریز، مطالعات رسانه‌ای، 6(15): 161-175. https://www.sid.ir/fileserver/jf/6007113901509.pdf
  • رهنما، محمدرحیم و اسدی، روح‌الله (1393)، تعیین شاخص‌های حکمروایی خوب در شهر مشهد، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای. 5(20):: 143-162. http://ensani.ir/fa/article/download/333750
  • رهنمایی، محمدتقی و کشاورز، مهناز (1389)، بررسی الگوی حکمروایی خوب و نقش دولت در مدیریت و ادارۀ امور شهرها در ایران، جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقهای، 1(1): 23-55. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383930.1389.1.1.2.6
  • زیاری، کرامت‌اله، نیک‌پی، وحید و حسینی، علی (1392)، سنجش میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری براساس الگوی حکمرانی خوب شهری. مسکن و محیط روستا، 32(141): 69-86.https://www.sid.ir/fileserver/jf/110000139214105.pdf
  • سیف‌اللهی، سیف‌الله (1386)، جامعه‌شناسی توسعۀ اقتصادی-اجتماعی ایران؛ زمینه‌ها، موانع و تنگناها، تهران: پژوهشکدۀ جامعه‌پژوهی و برنامه‌ریزی المیزان.
  • شریف‌زادگان، محمدحسین، فتحی، حمید و ملک‌پور اصل، بهزاد (1394)، حکمروایی خوب نهادسازی برای توسعه: آموزه‌هایی از سطح ملی تا شهری و تجربه‌ای از ایران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، معاونت علم و فناوری.
  • شریف‌زادگان، محمدحسین و قانونی، حسین (۱۳۹۶)، تحلیل رابطۀ حکمروایی خوب کشورها و کیفیت زندگی شهرها، رفاه اجتماعی، 17(66): 185- http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3027-fa.html
  • شهیدی، محمدحسین (1386)، شهرسازی، حمل‌ونقل و حکمروایی شهری، جستارهای شهرسازی، 6(19): 38-44.
  • صفریان، روح‌الله و امام‌جمعه‌زاده، سید جواد (1396)، الگوی حکمرانی خوب؛ سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ همه‌جانبه، دولت‌پژوهی، 3(12): 145-181. https://doi.org/10.22054/tssq.2018.8389
  • عبداللهیان، حمید و کرمانی، حسین (1394)، تبیین رابطۀ سرمایۀ اجتماعی کاربران ایرانی در شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک و مشارکت سیاسی در دنیایی واقعی، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 4(4): 615-635. https://doi.org/10.22059/jisr.2015.57070
  • غفاری‌نسب، اسفندیار (1387)، نقش شهروندی فعال در بهبود کیفیت زندگی شهری. مجموعه مقالات دومین همایش نظارت همگانی شهروندی و توسعۀ سازمانی، 449-469. http://ensani.ir/fa/article/download/309530
  • قلی‌پور، رحمت‌اله (1388)، تحلیل و امکان‌سنجی الگوی حکمرانی خوب در ایران با تأکید بر نقش دولت، فصلنامۀ دانش مدیریت، 67(شمارۀ 67: 85-111. http://ensani.ir/fa/article/download/19217
  • قزلسفلی، محمدتقی و قورچی، مرتضی (1391)، جهانی‌شدن، حکمروایی خوب شهری و رقابت شهرها در عرصه‌های فراملی، مجموعه مقالات همایش علمی حکمروایی خوب شهری، جلد یکم، تهران: تیسا.
  • کارگر سامانی، امیر، کردنائیچ، اسدالله، خداداد حسینی، سید حمید و موسوی شفایی، سید مسعود (1394)، سنجش حکمرانی خوب شهری برای شهرهای جهانی. فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت در ایران، 19(1): 147-167. http://ensani.ir/fa/article/download/344803
  • کرایب، یان (1378)، نظریۀ اجتماعی مدرن (از پارسونز تا هابرماس)، ترجمۀ عباس مخبر، بی‌جا: بی‌نا. https://doi.org/10.1177/144078338502100313
  • کلمن، جیمز (1377)، بنیادهای نظریۀ اجتماعی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشرنی. https://doi.org/10.2307/2579680
  • گیدنز، آنتونی (1378)، راه سوم، بازسازی سوسیال‌دموکراسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: شیرازه.
  • معصومی‌راد، رضا (1391)، نقش حکمروایی خوب شهری بر کیفیت زندگی شهری، مجموعه مقالات همایش علمی حکمروایی خوب شهری. تهران: فرارنگ، جلد یکم، 673-716.
  • ملکی، سعید، آروین، محمود و بذرافکن، شهرام (1397)، بررسی نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در تحقق شهر تاب‌آور؛ مطالعۀ موردی: شهر اهواز، دانش شهرسازی، 2(4): 1-18. https://doi.org/10.22124/upk.2019.12195.1162
  • موحد، علی، کمانرودی، موسی، ساسان‌پور، فرزانه و قاسمی کفرودی، سجاد (1393)، بررسی حکمرانی خوب شهری در محله‌های شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 19 شهرداری تهران)، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 2(7): 147-176. https://shahr.journals.umz.ac.ir/article_1012_b147083af77c679ff54528316798e3b8.pdf
  • مهاجری، اصغر (1382)، چالش پارلمان‌های محلی ایران در فرایند گذار. مجموعه مقالات و سخنرانی‌های همایش شوراهای اسلامی، تهران: پژواک جامعه، 193-210.
  • نوبری، نازک و رحیمی، محمد (1389)، حکمرانی خوب شهری یک ضرورت تردیدناپذیر. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.

 

  • Abdollahyan, H., & Kermani, H. (2015). Explaining the relationship between Iranian users' social capital in the Facebook social network and political participation in the real world. Journal of Quarterly Journal of Social Studies and Research in Iran, 4(4), 615- https://doi.org/10.22059/jisr.2015.57070 (In Persian)
  • Adinevand, A., Hajizadeh, M., & Ghadami, M. (2012). Investigating the performance of the municipality in the framework of good urban governance; case study: Babolsar city. Journal of Urban Management, 1(2) 41-64. https://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/28713923103.pdf (In Persian)
  • Ahmadi, Y., & Namaki, A. (2012). Social capital and the democratic form of political culture. Journal of Social Sciences, 59, 241-294. https://doi.org/10.22054/qjss.2013.6887 (In Persian)
  • Akbari, Gh. (2006). Social capital and urban governance. Journal of Geographical Research, 21(4), 136-153. http://dx.doi.org/10.1111/1467-9248.00284 (In Persian)
  • Akhavan Kazemi, B. (2007). Investigating the Interactions of Political Culture and sect in Iran. Journal of Political Science, 2(4), 7-32. (In Persian)
  • Amini, A. (2011). The effect of political culture on the political participation of women and students. Journal of Political-Economic Information, 283, 82-91. http://ensani.ir/fa/article/download/260813 (In Persian)
  • Arabyarmohamadi, J., & Esmaeili Khoshmardan, A. (2020). Indicators of good governance and assessment of the situation in Iran. Research Institute of Economic Affairs. Ministry of Economic Affairs and Finance, Report ID: 9901020083, 1-34.
  • Berekpur, N., & Asadi, I. (2011). Urban management and governance. Tehran: Tehran University of Arts Research Assistant.
  • Braun, V. & Clarke, V.(2006), Using thenatic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. http://dx.doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
  • Dinarfarkush, B. (2011). Investigating the effect of media ethics indicators on good governance from the perspective of professors of Islamic Azad universities in Tabriz region. Journal of Media Studies, 6(15), 161-175. https://www.sid.ir/fileserver/jf/6007113901509.pdf (In Persian)
  • Ghafarinasab, E. (2008). The role of active citizenship in improving the quality of urban life. Proceedings of the Second Conference on Public Citizenship Supervision and Organizational Development, 449-469. http://ensani.ir/fa/article/download/309530
  • Ghezelsofla, M. T., & Ghourchi, M. (2012). Globalization, good urban governance and competition of cities in transnational arenas, Proceedings of the Scientific Conference on Good Urban Governance, Vol. 1, Tehran: Tisa.
  • Gholipur, R. (2009). Analysis and feasibility study of good governance model in Iran with emphasis on the role of government. Journal of Management Knowledge, 67, 85-111. http://ensani.ir/fa/article/download/19217 (In Persian)
  • Giddens, A. (1999). The third way is the reconstruction of social democracy. Translated by: M. Saburi. Tehran: Shirazeh.
  • Hajiyussefi, A., & Talebi, M. (2017). Barriers to participation in the challenge between political culture and good governance from the perspective of senior managers of the Islamic Republic of Iran. Journal of Political Science, 12(1), 7-40. http://ensani.ir/fa/article/download/371804 (In Persian)
  • Hatamizadeh, A. (2000). Privatization and its impact on the establishment of civil society in Iran. Master Thesis in Political Science. University of Tehran.
  • Haus, M., & Erling Klausen, J. (2011). Urban leadership and community involvement: Ingredients for good governance?. Urban affairs review47(2), 256-279. https://doi.org/10.1177/1078087410388867
  • Hendriks, F. (2014). Understanding good urban governance: Essentials, shifts, and values. Urban Affairs Review50(4), 553-576. https://doi.org/10.1177/1078087413511782
  • Heshmatzadeh, M., Hajiyusefi, A., & Talebi, M. (2017). Investigating the obstacles to achieving good governance in Iranian political culture. Quarterly Journal of Contemporary Political Research, Institute of Humanities and Cultural Studies, 2(1), 1-24. https://doi.org/10.30465/cps.2017.2630 (In Persian)
  • Hoseyni, J. (2019).Citizenship rights and the promotion of good urban governance. Journal of Political Strategy, 3(9), 43-62. http://ensani.ir/fa/article/download/408223 (In Persian)
  • Kargarsamani, A., Kordnaeich, A., Hoseini, Kh., & Musavishafaei, M. (2015). Measuring good urban governance for global cities. Journal of Management Research in Iran, 19(1), 147-167. http://ensani.ir/fa/article/download/344803 (In Persian)
  • Kolman, J. (1998). Foundations of social theory. Translated by: M. Saburi. Tehran: Ney. https://doi.org/10.2307/2579680
  • Krayb, Y. (1999). Modern social theory (from Parsons to Habermas). Translated by: A. Mokhber. ?. https://doi.org/10.1177/144078338502100313
  • Masumirad, R. (2012). The role of good urban governance on the quality of urban life. The scientific conference on good urban governance. Tehran: Fararang. Vol. 1, 673-716.
  • Melki, S., Arvin, M., & Bazrafkan, Sh. (2018). Investigating the role of good urban governance model in achieving a resilient city; Case study of Ahvaz city. Quarterly Journal of Urban Planning Knowledge, 2(4), 1-18. https://doi.org/10.22124/upk.2019.12195.1162 (In Persian)
  • Mohajeri, A. (2003). The challenge of Iran's local parliaments in the transition process. The Conference of Islamic Councils. Tehran: Pezhval Jam’eeh, 193-210.
  • Movahed, A., Kamanrudi, M., Sasanpur, F., & Ghasemi Kafrudi, S. (2014). Investigating good urban governance in urban neighborhoods (Case study of district 19 of Tehran municipality). Journal of Urban Structure and Function Studies, 2(7), 147-176. https://shahr.journals.umz.ac.ir/article_1012_b147083af77c679ff54528316798e3b8.pdf (In Persian)
  • Mutisya, E., & Yarime, M. (2014). Moving towards urban sustainability in Kenya: A framework for integration of environmental, economic, social and governance dimensions. Sustainability Science, 9(2), 205-215. http://dx.doi.org/10.1007/s11625-013-0223-7
  • Nobari, N., & Rhimi, M. (2010). Good urban governance is an undeniable necessity. Tehran: Publications of Tehran City Studies and Planning Center. (In Persian)
  • Omri, A., & Mabrouk, N. B. (2020). Good governance for sustainable development goals: Getting ahead of the pack or falling behind? Environmental Impact Assessment Review, 83, 106388. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2020.106388
  • Onichakwe, C. C. (2016). The role of good governance and development administration in national development. International Journal of Development and Management Review11(1), 176-186. https://www.ajol.info/index.php/ijdmr/article/view/137835/127398
  • Parhizkar, A., & Kazemain, Gh. (2005). Approach to urban governance and its necessity in the management of Tehran metropolitan area. Journal of Sustainable Growth and Development Research, 5(16), 29-50. https://www.sid.ir/fileserver/jf/69013841602.pdf (In Persian)
  • Payanifar, N., Sedaqatzadegan, Sh., Mousavi, M., & Rafiei, H. (2022). Investigating the relationship between institutional interactions and social capital indicators (Case study: Charities and relief committee of Imam Khomeini in Iran). Journal of Quarterly Journal of Social Studies and Research in Iran, 11(2), 541- https://doi.org/10.22059/jisr.2022.340226.1289 (In Persian)
  • Pilevari, N. (2015). Provide a model for evaluating good urban governance Tehran District 10 Municipality. Journal of Organizational Resource Management Research, 5(4), 26-47. https://ormr.modares.ac.ir/article-28-4044-fa.pdf (In Persian)
  • Popovych, O. (2008). Good Governance and Policy Addressing Poverty Alleviation in Ukraine. Master’s Thesis. University oF Twent. https://purl.utwente.nl/essays/59267
  • Rachel, M. (2012). Good governance as a concept, and why this matters for development policy, United Nations University (UNU). World Institue for Development Economics Research (WIDER). https://www.wider.unu.edu/sites/default/files/wp2012-030.pdf
  • Rahnama, M., & Asadi, R. (2014). Determining the indicators of good governance in Mashhad. Journal of Urban and Regional Studies and Research, 5(20), 143-162. http://ensani.ir/fa/article/download/333750 (In Persian)
  • Rahnamaei, M., & Keshavarz, M. (2010). Investigating the model of good governance and the role of government in managing and administering urban affairs in Iran. Journal of Geography and Regional Planning, 1(1), 23-55. https://dorl.net/dor/20.1001.1.25383930.1389.1.1.2.6 (In Persian)
  • Rathin, B., Arnab, J., Kavi, A., & Krithi, R. (2019). A good-governance framework for urban management. Journal of Urban Management, 8(2), 225-236. https://doi.org/10.1016/j.jum.2018.12.009
  • Safariyan, R., & Emamjomezadeh, J. (2017). The model of good governance of social capital and all-round development. Journal of Government Studies, Faculty of Law and Political Science, 3(12), 145-181. https://doi.org/10.22054/tssq.2018.8389 (In Persian)
  • Seyfallahi, S. (2007). Sociology of socio-economic development of Iran backgrounds obstacles and bottlenecks. Tehran: Al-Mizan Research Institute of Sociology and Planning. (In Persian)
  • Shahidi, M. (2007). Urban transport and urban governance. Journal of Urban Studies, 6(19-20), 38-44. (In Persian)
  • Sharifzadegan, M., & Ghanuni, H. (2017). Analyzing the relationship between good governance of countries and quality of life of cities. Journal of Social Welfare, 17(66), 185-221. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-3027-fa.html (In Persian)
  • Sharifzadegan, M., Fathi, H., & Melkpurasl, B. (2015). Good governance of institutional building for development: Lessons from national to urban level and an experience from Iran. Tehran City Planning and Studies Center, Science and Technology Vice-Chancellor. (In Persian)
  • Stewart, K. (2006). Designing good urban governance indicators: The importance of citizen participation and its evaluation in Greater Vancouver. Journal of Cities, 23(3), 196–204. https://doi.org/10.1016/j.cities.2006.03.003
  • Wagener, H. J. (2006). Good governance, welfare, and transformation. The European Journal of Comparative Economics, 1(1), 127-143. http://ejce.liuc.it/18242979200401/182429792004010106.pdf
  • Ziyari, K., Nikpey, V., & Hoseini, A. (2013). Measuring the level of citizen participation in urban management based on the model of good urban governance. Journal of Housing and Rural Environment, 32(141), 69-86. https://www.sid.ir/fileserver/jf/110000139214105.pdf (In Persian).