جوک‌های سیاه، تعامل‌های اجتماعی و پیامدهای غیرسازندۀ آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده

جوک یکی از راه‌هایی است که انسان­ها با آن لحظاتی شاد را برای خود رقم می­زنند. جوک، بخشی از طنز یا فکاهیات شفاهی در ادبیات عامة ایران است که به صورت­های مختلفی پدیدار می‌شود. برخی از جوک‌ها با ایجاد شعف، کارکردی مثبت در زمینه‌های گوناگون دارند؛ بنابراین، عنصری سازنده قلمداد می‌شوند، اما بعضی دیگر بازتاب‌های منفی دارند و آثار تخریبی فراوانی به بار می‌آورند. این مقاله به پیامدهای منفی جوک‌هایی می­پردازد که در اصطلاح جوک‌های سیاه نامیده شده‌اند. همچنین این پژوهش با استفاده از رهیافت کیفی به­دنبال آن است که این پیامدها را مطالعه کند.  در این مقاله، ابتدا با واکاوی مفهوم جوک و بیان ابعاد مختلف آن و نیز بیان سیر تحول آن در تاریخ ادبیات ایران، به مفهوم­شناسی دقیق جوک‌های سیاه می­پردازیم و پیامدهای آن‌ها را از دیدگاه جامعة مورد مطالعه بررسی می­کنیم. نتایج نشان می‌دهد جوک‌های سیاه پیامدهای متعددی دارند که در ابعاد مختلف روانی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی پدیدار می‌شوند؛ تا جایی که ممکن است انسجام جامعه را مختل کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Black Jokes, Social Interactions and Its Destructive Consequences

نویسندگان [English]

  • Mehradad Tavakolirad 1
  • Gholamreza Ghaffary 2
1 Instructor Department of Social Science University of Payam Noor (Guilan)
2
چکیده [English]

People can make their time happier by telling jokes. Jokes can be a part of humor and oral facetiae of the common literature of Iran that emerges in different ways. Have a happy aspect, some jokes have a positive function in various fields; so, they are as a constructive ingredient; but some have negative reflection which bring destruction effects. This paper studies the negative consequences of a types of jokes which are called black jokes. The paper is to study these consequences using a qualitative approach.
In this study, we analyze the concept of jokes, explaining the various aspects of them, and the conceptualizing them accurately, and then we study their consequences form the viewpoint of the studied population. Results show that black jokes have various consequences whose consequences emerge in different aspects of psychological, social, cultural and political to the extent that can greatly disrupt cohesiveness within a society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jokes
  • Happiness
  • interactions
  • the type of jokes
  • effects and consequences of black jokes

مراجع

احمدی، حمید (1378)، قومیت و قوم‌گرایی در ایران، از افسانه تا واقعیت، تهران: نشرنی.
اخوت، احمد (1371)، نشانه‌شناسی مطایبه، اصفهان: نشر فردا.
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1385)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریۀ مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
آدلر، آلفرد (1379)، شناختطبیعتانسان، ترجمة طاهره جواهرساز، تهران: رشد.
برگسون، هانری لویی (1379)، خنده، ترجمة عباس باقری، تهران: نشر شباویز.
بهزادی اندوهجردی، حسین (1387)، طنز و طنزپردازان ایران، تهران: نشر صدوق.
بیرو، آلن (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمۀ باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
پلارد، آرتور (1378)، طنز، ترجمة سعید سعیدپور، تهران: نشر مرکز.
پلبو، روبر (1370)، شهروندی و دولت، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
تنکابنی، فریدون (1375)، اندیشه و کلیشه، تهران: انتشارات جهان کتاب.
حری، ابوالفضل و دیگران (1387)، کتاب طنز، تهران: سورۀ مهر.
خشوعی، مهدیه­سادات (1386)، روان‌شناسی شوخ‌طبعی، تهران: کنکاش.
درودیان، ولی­اله (1377)، گزیدهو شرحآثارعبیدزاکانی، تهران: انتشارات فرزان.
دهخدا، علی‌اکبر (1385) لغت‌نامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سیاسی، علی‌اکبر (1394)، نظریه‌های شخصیت یا مکاتب روان‌شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شریعت­پناهی، قاضی (1382)، بایسته‌های حقوق اساسی، تهران: انتشارات میزان.
شیری، قهرمان (1376)، «راز طنزآوری»، ماهنامة ادبیات معاصر، شماره­های 17 و 18: 40- 47.
صدر، رؤیا (1384)، بیست سال با طنز، تهران: انتشارات هرمس.
عضدانلو، حمید (1386)، آشناییبامفاهیماساسیجامعه‌شناسی، تهران: نشرنی.
کاسب، عزیز الله (1366)، چشم‌انداز تاریخی هجو، تهران: کاسب.
کریچلی، سایمون (1384)، در باب طنز، ترجمه: سهیل سمّی، تهران: ققنوس.
کوک، لیز و راسول، برایان (1384)، سبک‌های رهبری مدیران زن و مرد، ترجمة مهدی ایران‌نژاد پاریزی، تهران: نشر مدیران.
معین، محمد (1364)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
هارلند، ریچارد (1380)، ابرساختارگرایی، ترجمة فرزان سجودی، تهران: انتشارات حوزۀ هنری.
Boswell, C. and Cannon, Sh. (2012), Introduction to Nursing Research. (3rd ed). Burlington, MA: Jones & Bartlett Publishers.
Devers, K. J. and Frankel, R. M. (2000), Study Design in Qualitative Research-2: Sampling and Data Collection Strategies, Educ Health (Abingdon), No 13(2): 263-271.
Martins, N. (2002), A Model for Managing Trust, Intetnational Journal of manpower, No 23(8)
Silver, H. (2008), Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms in David Byrne, Social Exclusion; Critical Concept in Mobility Sociology, No 1: 262-313.
Tyler, T. R. (2003), Trust within Irganization, Personnel Review, No 32(5): 556–668.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار