بررسی تأثیر اعتیاد به فناوری‌های نوین ارتباطی (اینترنت و ماهواره) بر از هم‌گسیختگی خانوادگی در شهرکرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان

2 . استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان

3 کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه کاشان

چکیده

درحالی­که اغلب ازدواج­ها با عشق شروع می­شود و زوجین قصد دارند به یکدیگر احترام بگذارند، در طول زمان، مسائلی پدید می­آید که جدایی زوجین را در پی دارد یا زندگی مشترک، بدون احساس و عاطفه ادامه می­یابد. با توجه به تأثیر فناوری­های نوین ارتباطی عصر مدرن بر وقوع چنین پدیده­ای، پژوهش حاضر به بررسی نقش اعتیاد به آن فناوری­ها (اینترنت و ماهواره) بر از هم­گسیختگی خانوادگی (طلاق قانونی و عاطفی) شهروندان شهرکرد می­پردازد. مطالعة حاضر از نوع پیمایشی است و روایی مفاهیم موجود در پرسشنامه، از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شده است. جامعة آماری پژوهش، شامل تمامی خانواده­های ساکن در شهرکرد در سال 1392 است که با استفاده از فرمول نمونه­گیری کوکران، 236 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. به­منظور تبیین رابطة اعتیاد به فناوری‌های نوین ارتباطی با از هم­گسیختگی خانوادگی، علاوه بر اثرگذاری مستقیم، از متغیرهای واسط (تأثیرهای غیر مستقیم) نیز استفاده شده است. به این معنا که ابتدا تأثیر اعتیاد به فناوری‌های نوین ارتباطی بر هریک از متغیر‌های واسط و سپس تأثیر هریک از متغیرهای واسط بر از هم­گسیختگی خانوادگی سنجیده شده است. نتایج نشان می‌دهد که بین اعتیاد به فناوری‌های نوین ارتباطی و تمایل به ارتباط دوستی و جنسی خارج از چارچوب خانواده، گرایش به غرب، تضعیف ارزش­ها و کاهش دینداری، افزایش احساس بیگانگی اجتماعی و بی­هویتی در جامعه، رابطة مستقیم وجود دارد. از سوی دیگر، تأثیر هریک از متغیرهای فوق، بر از هم­گسیختگی خانوادگی نیز مستقیم و معنادار است و این بدان معناست که با افزایش هریک از متغیرهای واسط فوق، بر میزان از هم­گسیختگی خانوادگی افزوده می‌شود. همچنین در رگرسیون چندمتغیره به روش گام­به­گام، تأثیر استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی و نیز تمایل به ارتباط دوستی و جنسی خارج از چارچوب خانواده بر از هم‌گسیختگی خانوادگی معنادار است و این دو متغیر، حدود 68 درصد از تغییرهای مسئلة از هم­گسیختگی خانوادگی را تبیین می‌کنند (683/0R2=).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of New Communication Technologies (Internet and Satellite) in the Province of CHahar Mahal and Bakhtiari Family Torn a Part

نویسندگان [English]

  • Mohamad Ganji 1
  • mohsen Niazi 2
  • Alireza Malekpoor shahraki 3
1
2
3
چکیده [English]

Due to the positive and negative impacts and implications of new technologies (Internet and satellite), As a new phenomenon in human society This study examines the role of new communication technologies, especially in a family torn apart by divorce phenomenon (legally and emotionally) in Iranian families and especially this city has done. A survey of all families living in this city, which in 1392 using Cochran formula samples, 329 were selected as the sample size s. In multiple regression analysis to assess the independent variable (the new communication technologies) The interface variables (pornography and sexual relationships and friendships outside the family, Religiosity and religious identity, a sense of social alienation, loss of identity in society, undermining social values, orientation to the West, modernism and modernity) The family disintegration as the dependent variable The stepwise to the conclusion that the only variable use of new communication technologies and pornography Disruptive effect on the family. From the table it can be concluded that Astnbt: The pornography and the use of modern communication technology / 676. Family disruption could explain the changes. As the beta coefficient, pornography, 501 /. And use of new technologies of communication 390 /. Disruptive influence on the family.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New communication technologies
  • divorce law
  • divorce
  • Emotional
  • family disorganization

مراجع

  •  

    • آزاد ارمکی، تقی  (1386)، فرهنگ و هویت ایرانی و جهانی شدن، تهران، انتشارات تمدن ایرانی.
    • ازکیا، مصطفی، غفاری، غلامرضا  (1377)، جامعه‌شناسی توسعه، تهران، نشر کلمه.
    • اعزازی، شهلا  (1376)، جامعه‌شناسی خانواده با تأکید بر نقش ساختار بر کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران، نشر روشنگران و مطالعات زنان.
    • اسلوین، جیمز  (1380)، اینترنت و جامعه، ترجمۀ عباس گسلگوردی، تهران، نشر کتابدار.
    • امیدی، عبدالله؛ اکبری، حسن و یعقوبی، حمید  (1387)، «بررسی فراوانی به اینترنت و ارتباط آن با وضعیت روانشناختی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی کاشان »1383، مجموعه مقالات چهارمین سمینار بهداشت روانی دانشجویان.
    • برناردز، جان  (1384)، درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمۀ حسین قاضیان، تهران، نشر نی
    • تافلر، آلوین  (1379)، موج سوم، ترجمۀ شهین­دخت خوارزمی، تهران: نشر علم.
    • توکلی­نیک، خدیجه  (1380)، بررسی نگرش دانش­آموزان مقطع متوسطه شهر تهران در مورد تهاجم فرهنگی و شیوه­های مقابله با آن، تهران: شورای تحقیقات آموزش و پرورش تهران.
    • چیت­ساز قومی، محمدجواد  (1385)، «جامعۀ ایرانی، هویت دینی و چالش­های آن»، در: منصورنژاد، محمد  (1385) دین و هویت، تهران، مؤسسه مطالعات ملی، تمدن ایرانی.
    • خوشفر، غلامرضا  (1387)، تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر اخلاق اجتماعی نوجوانان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم انسانی و اقتصادی دانشگاه مازندران.
    • دادگران، محمد  (1388)، مبانی ارتباطات جمعی، تهران: انتشارات فیروزه.
    • ذکایی، سعید  (1383)، «جوانان و فراغت مجازی»، فصلنامۀ مطالعات جوانان، شمارۀ6: 24-1.
    • ربانی، جعفر (1381)، هویت ملی، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
    • رابرتسون، جفری  (1383)، جنایت علیه بشریت، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
    • رحیمی، عزیزالله  (1380)، بررسی مظاهر و پیامدهای تهاجم فرهنگی در آموزش و پرورش، مشهد: جهاد دانشگاهی.
    • رشیدپور، ابراهیم  (1348)، نقش رسانه­ها در تحولات اجتماعی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
    • رضایی، محمد و کلانتری، مونا  (1390)، «خوانش مخاطبان سریال­های شبکه ماهواره­ای فارسی وان، مورد تماشای ویکتوریا»، زن در فرهنگ و هنر، شمارۀ3: 5-24.
    • زنجانی­زاده ، هما و جوادی، علیمحمد  (1384)، «بررسی تأثیر اینترنت بر ارزش­های خانواده در بین دانش­آموزان ناحیه 3 مشهد»، مجلۀ جامعه­شناسی ایران، شمارۀ 2: 121-146.
    • ساروخانی، باقر (1386)، جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران، انتشارات اطلاعات.
    • ساروخانی، باقر  (1370)، دایره‌المعارف علوم اجتماعی، تهران: انتشارات کیان.
    • شجاعی، محمد صادق  (1387)، «روان­شناسی و آسیب شناسی اینترنت»، فصلنامۀ علمی – تخصصی روانشناسی دین، شمارۀ 1: 115-142.
    • صفری شالی، رضا  (1390)، طرح پژوهشی: نقش شبکه­های ماهواره‌ای فارسی زبان بر ساختار خانواده، تهران: وزارت کشور.
    • علیخواه، فردین  (1387)، گفتگو با روزنامۀ اعتماد ملی، 19/01/1387.
    • فیدر، جان  (1380)، جامعۀه اطلاعاتی، ترجمۀ علی رادباوه و عباس گیلوردی، تهران: نشر کتابدار.
    • قاسمی، وحید  (1380)، گونه­شناسی و تبیین فرهنگ سیاسی دانشجویان شاغل به تحصیل در ایران سال تحصیلی 1380-1379، پایان‌نامۀ دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
    • قبادی، خسرو  (1383)، عوامل بحران­ساز هویت ملی در ایران، تهران، جهاد دانشگاهی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی.
    • گل­محمدی، احمد  (1381)، جهانی شدن فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی.
    • گندمی، زینب  (1389)، بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت و ویژگی­های شخصیتی دانش­آموزان متوسطۀ شهرستان کاشان سال تحصیلی 89 – 88، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه کاشان.
    • گیدنز، آنتونی (1386)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
    • محمدی، مهدی  (1385)، بررسی اثر محل سکونت و جنسیت بر ادراکات و عملکرد تحصیلی دانشجویان مهندسی و علوم پایه شیراز، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شمارۀ 25: 185-200.
    • مارکوزه، هربرت  (1359)، انسان تک­ساحتی، ترجمۀ محسن مؤیدی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
    • مک کوئیل، دنیس  (1380)، مخاطب‌شناسی، ترجمۀ مهدی منتظرقائم، تهران: مرکز مطالعات تحقیقات رسانه­ها.
    • نعیمی، محمد رضا  (1390)، «تأثیر تعامل خانواده و ماهواره در بروز پدیده طلاق»، جامعه­شناسی مطالعات جوانان، شمارۀ 1: 191-211.
    • نوذری، حسینعلی  (1384)، نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی، تهران: نشر آگه.
    • هابرماس، یورگن  (1384)، دگرگونی ساختاری حوزه عمومی، ترجمۀ جمال محمدی، تهران: نشر دیدار.
    • یوسفی، علی  (1380)، «روابط بین قومی و تأثیر آن بر هویت ملی اقوام در ایران»، فصلنامۀ مطالعات ملی، شمارۀ 8: 11-42.
    • Haward,P.Rainie,l and Jones,s, (2001),The internet in place of the internet in everyday life, Harvard university press.
    • Peterson, R., D. Wunder and H. Mueller,  (1999), Social Problems. New Jerecy. Prentice- Hall.
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1394
صفحه 167-194

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار