A Critical Review of the Sociological Market Research in Iran: In Search of Engravedness

Document Type : Research Article

Authors

1 PhD Candidate in Social Sciences and Development, Ferdowsi University of Mashhad

2 Associate Professor, Department of Social Sciences, Ferdowsi University of Mashhad

3 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Ferdowsi University of Mashhad

4 Assistant Professor, Department of social Sciences, Ferdowsi University of Mashhad

Abstract

In Iran, marketis a multi-functional institute, and plays an important role in Iranian economic, political and social life. Thus, there are various definitions of market. This paper critically studies the concept of the marketand the factors affecting the market’s economic actions in terms of new economic sociology, specifically the concept of engravedness (i.e. the economic activities in the context, objectives, and processes depending on the non-economic actions or institutions). The results of systematic review of the market's sociological studies, especially in the field of engravedness studies, shows: Firstly, there are the six different views of the market such as space, culture, class, informal institutions, network, and field. Secondly, among the factors influencing the market’s engravedness, more emphasis has been placed on the structural and institutional factors, including social and commercial networks of the market, commercial laws and regulations, urban development plans, and the market’s informal values and norms. Finally, each of the six types of markets is influenced by a certain type of spatial, cultural, political, structural and institutional engravedness.

Keywords


  • اسلیتر، دن و تونکیس، فرن (1386)، جامعة بازار (بازار و نظریة اجتماعی مدرن)، ترجمة حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
  • اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایه­داری در ایران: دورة قاجاریه، تهران: انتشارات زمینه.
  • اشرف، احمد و بنوعزیزی، علی (1388)، طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمة سهیلا ترابی‌فارسانی، تهران: انتشارات نیلوفر.
  • اکبری، سارا (1393)، بررسی تأثیر پیوند بازار با ساخت قدرت بر تحول جایگاه سیاسی و اجتماعی بازار در دورة جمهوری اسلامی ایران (1357-1384)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  • امیری، سارا (1388)، بیان تصویری بازار سنتی، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
  • آبراهامیان، یراوند (1380)، ایران بین دو انقلاب، چاپ ششم، ترجمة احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی لیلایی، تهران: نشر نی.
  • آذرمگین، سعیده (1391)، جایگاه بازار به‌عنوان نیروی اجتماعی مؤثر در پیروزی انقلاب، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
  • آویارد، هلن (1390)، چگونه یک تحقیق مروری انجام دهم؟ راهنمای کاربردی انجام پژوهش، پایان­نامه و نگارش مقالات مروری در علوم اجتماعی و پزشکی، ترجمة پویا صرامی فروشانی، فردین علی‌پور گراوند، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
  • آهنی، غلامحسین (1377)، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی اقتصادی بر روی باورهای فرهنگی در بازار مدرن و سنتی (مورد مطالعه: بازاریان شهر شیراز)، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.
  • بونین، مایکل ای (1386)، «دکان و دکان‌داران: عوامل مؤثر بر یک بازار شهرستان در ایران»، ترجمة محمدعلی طرفداری، بررسی‌های نوین تاریخی، شمارة 3: 70-105.
  • بهار، مهری (1380)، «تغییر فرهنگی اجتماعی و توسعة نهادی در ایران، مورد تجربی: بازار»، پژوهشنامة علوم انسانی و اجتماعی، سال اول، شمارة سوم: 77-101.
  • پرچمی، داوود، محمدی، عاطفه (1393)، «تغییرات ساختار اقتصادی بازار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (بررسی موردی بازار تبریز)»، فصلنامة علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال هشتم، شمارة 4: 121-164.
  • تامپسون، سی‌تام (1386)، «تجار کوچک در ایران»، بررسی‌های نوین تاریخی، شمارة 3: 106- 122.
  • ترابی‌فارسانی، سهیلا (1383)، «رویکرد تجار به مسائل سال‌های جنگ جهانی اول»، گنجینة اسناد، شمارة 2: 24- 38.
  • ترابی‌فارسانی، سهیلا (1384)، «ریخت­شناسی طبقة تجار مقارن جنبش مشروطیت»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورة دوم، شمارة40: 63-88.
  • ترابی‌فارسانی، سهیلا (1385)، «ریخت‌شناسی طبقة تجار در آستانة انقلاب مشروطه»، مجله سیاسی اقتصادی، شمارة 230: 300-315.
  • ـــــــــــــــــــ (1387)، «نخستین تکاپوهای تجار سرمایه‌دار در عصر مشروطه در استقرار قانون»، پژوهش‌نامة تاریخ، سال سوم، شمارة 14: 27-44.
  • جباری، مینا (1379)، همیشه بازار، تهران: انتشارات آگه.
  • جمشیدی‌ها، غلامرضا، کلانتری، عبدالحسین و نصرتی، روح‌الله (1394)، «بازار تهران به‌مثابة میدان: تحلیل بوردیویی از تغییرات بازار سنتی تهران»، مطالعات جامعه‌شناختی، شمارة 1: 9-34.
  • حاضری، علی‌محمد، حسین‌زاده‌فرمی، مهدی (1390)، «نقش سیاسی بازار: تحلیل تحولات دهة اول جمهوری اسلامی ایران»، دانش سیاسی، سال هفتم، شمارة 1: 61-86.
  • حبیبی، حسن (1389)، سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌های پیرامونی آن در دویست سال اخیر، تهران: بنیاد ایران‌شناسی.
  • حسین‌زاده فرمی، مهدی، معتمدی، ضحی (1390)، «تاملی در بازار: مطالعة تحولات بازار در دهة اول پس از انقلاب اسلامی»، فصلنامة علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، شمارة 26: 169-198.
  • حسین‌زاده‌فرمی، مهدی (1390)، مطالعة تطبیقی رابطة روحانیون سیاسی و بازاری‌های سنتی در دو دهة قبل و بعد از انقلاب، پایان‌نامة دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • حسینی قمی، مژگان (1393)، «تغییرات ساخت اجتماعی بازار تهران»، پژوهش‌های جامعه‌شناسی معاصر، شمارة 4: 153-170.
  • ·        حسینی قمی، مژگان (1393)، مطالعة جامعه‌شناختی تغییرات ساختی کارکردی بازار تهران در نیم‌قرن اخیر: علل و پیامدها، پایان‌نامة دکتری، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
  • حسینی قمی، مژگان (1394)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر پایبندی به هنجارهای اخلاق اقتصادی نیم‌قرن اخیر در بازار بزرگ تهران، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارة 4: 1-27.
  • خاتم، اعظم (1381)، «بازار و مرکزیت شهر»، مجلة گفت‌وگو، شمارة 41: 127-141.
  • رتبالت، هوارد جی (1385)، «موانع ساختاری تغییر بازار قزوین»، ترجمة علی محمد طرفداری، بررسی­های نوین تاریخی، شمارة 2: 123-137.
  • رجبی، آزیتا (1386)، ریخت‌شناسی بازار، تهران: انتشارات آگاه.
  • رنانی، محسن (1376)، بازار یا نابازار؟ بررسی موانع نهادی کارایی نظام اقتصادی بازار در اقتصاد ایران، تهران: انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه.
  • زاهدی وفا، محمدهادی و ناسخیان، علی‌اکبر (1391)، تحلیل ساختار و نظریة بازار با تأکید بر نقش رنسانس و انقلاب صنعتی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
  • ساطع، محمود (1390)، پژوهشی در مردم‌شناسی بازار و کارکردهای فرهنگی اجتماعی آن در کاشان، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
  • سرایی، محمدحسین (1389)، «تحولات بازارهای ایرانی (مطالعة موردی: بازار یزد)»، فصلنامة مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شمارة 2: 25-37.
  • سوئدبرگ، ریچارد (1391)، منفعت­طلبی و ساختار اجتماعی، مباحثی در جامعه­شناسی اقتصادی، ترجمة علی اصغر سعیدی، تهران: انتشارات لوح فکر.
  • صابری، شیدا و شیخ نوری محمدامیر (1391)، «بازار و نهضت ملی‌شدن صنعت نفت»، پژوهش‌های تاریخی دورة جدید، شمارة 3: 1- 12.
  • صالح‌آبادی، ابراهیم (1388)، «تحولات بازار و اصناف پس از انقلاب»، همایش بین­المللی تحولات جدید ایران و جهان، قزوین، دانشگاه بین­المللی امام خمینی.
  • غفاریان، متین (1388)، بازار و دولت، بررسی دورة 1357-1367، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  • فلور، ویلم (1366)، جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران در عصر قاجار، جلد دوم، ترجمة ابوالقاسم سری، تهران: شرکت افست سهامی عام.
  • قیطاسوند، فرزانه (1387)، بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر بر باورهای فرهنگی بازاریان بازار مدرن و سنتی شهر اراک، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه الزهرا (س).
  • کاتوزیان، محمدعلی همایون (1371)، اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان سلسلة پهلوی، ترجمة محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز.
  • کریمی، سمیه (1387)، بازار تهران: مطالعة انسان‌شناسی اقتصادی، تهران: نشر افکار.
  • کشاورزیان، آرنگ (1383 الف)، «بازار تهران، تدام یا دگرگونی»، مجلة گفت‌وگو، شمارة 41 : 11-46.
  • کشاورزیان، آرنگ (1383 ب)، «در جست‌وجوی مفهمومی برای بازار»، مجلة گفت‌وگو، شمارة 42 :140- 168.
  • گریوانی، یاسر (1387)، خاستگاه اقتصاد سیاسی بازار در مواجهه با رژیم پهلوی 1350- 1357، پایان­نامة کارشناسی­ارشد علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • محمدی، عاطفه (1392)، بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات اجتماعی بازار تبریز، دورة دوم پهلوی تاکنون، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
  • مرصوصی، نفیسه و خانی، محمدباقر (1390)، «تحلیل کارکردهای اقتصادی بازار تبریز و حوزة نفوذ آن»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 75: 133-152.
  • مطلبی، مسعود (1386)، «واکاوی علل مخالفت بازاریان با حکومت پهلوی»، نشریة زمانه، شمارة 57: 61-70.
  • منظمی‌تبار، جواد (1374)، نقش بازار در تحولات اجتماعی و سیاسی دوران قاجار، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  • نشئت، گیتی (1383)، «از بازار سنتی تا بازار مدرن: ایران قرن نوزدهم»، مجلة گفت‌وگو، شمارة 41: 49-78.
  • نورث، داگلاس‌سی (1385). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد تاریخی، ترجمة محمدرضا معینی، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
  • ودادهیر، ابوعلی و محمدی، عاطفه (1394)، «بررسی جامعه­شناختی تغییرات ارزش‌های اجتماعی فرهنگی بازاریان تبریز»، مطالعات جامعه­شناختی شهری، سال پنجم، شمارة 14:  129-166.
  • ودیعی، کاظم (1351)، «بازار در بافت نوین شهری»، مجلة یغما، شمارة 1: 9-19.
  • هارتلی، جان‌پتریک (1386)، تاریخ تحلیلی بازار اصفهان در مواجهه با جریان مدرنیسم: دورة پهلوی دوم (1320- 1357 ش/ 1941- 1978 م). کارشناس‌ارشد، دانشگاه اصفهان.
  • هلیدی، فرد (1358)، دیکتاتوری و توسعة سرمایه­داری، ترجمة فضل­الله نیک‌آیین، تهران: چاپخانة سپهر.
  • هیرو، دیلیپ (1386)، ایران در حکومت روحانیون، ترجمة محمدجواد یعقوبی دارابی، تهران: نشر مرکز بازشناسی اسلام و ایران، چاپ اول.
  • Achwan, R. (2015), “Weak Institutional Embeddedness: The State and Textile Business in Bali, Indonesia”, European Journal of Business and Management, Vol.7, No.10: 214- 220.
  • Aholafia, Mitchel Y. (1998), “Markets as cultures: an ethnographic approach”, The Sociological Review, Vol.46, No. S1:  69–85.
  • Ashraf, A. (1989), “BAZAR iii. Socioeconomic and Political Role”, Socioeconomic and Political Role of the Bāzār, Vol. IV, Fasc. 1: 30-44.
  • Aspers, P. (2011). Markets, UK: Polity Press.
  • Baker, Wayne E. (1984), “The Social Structure of a National Securities Market”, American Journal of Sociology, Vol. 89, No. 4: 775-811.
  • Baker, W. and Faulkner, Robert R. (2009), “Social Capital, Double Embeddedness, and Mechanisms of Stability and Change”, American Behavioral Scientist, Vol.52, No.11: 1531-1555.
  • Baum, Joel A. C., Oliver, C., (1992), “Institutional Embeddedness and the Dynamics of Organizational Populations”, American Sociological Review, Vol. 57, No. 4: 540-559.
  • Beckert, J. (1999), “Economic Action and Embeddedness: The Problem of the Structure of Action”, Free University of Berlin, John F. Kennedy Institute: 1-47.
  • Beckert, J. (2009), “The social order of markets”, Theory and Society, Vol.38, No.3:245–269.
  • Bestor, T.C. (2001), Markets: Anthropological Aspects, International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences.
  • Biggart, N.W, Beamish and Thomas D. (2003), “The Economic Sociology of Conventions: Habit, Custom, Practice, Routine in Market Order”, Annu. Rev. Sociol, Vol.29, No. 29: 443–464.
  • Bourdieu, p. (2005), The social structure of the economic, translated by chris turner, polity press, Cambridge.
  • Dacin, M. et al., (1999), “The Embeddedness of Organizations: Dialogue and Directions” Journal of Management, Vol. 25, No. 3: 317±356
  • Dequech, D. (2003), “Cognitive and Cultural Embeddedness: Combining Institutional Economics and Economic Sociology”, Journal of Economic Issues, Vol. XXXVII: No. 2: 461-470.
  • De L., and Deborah E. (2010). Power and Influence, the Embeddedness of Nations, UNGA: Palgrave Macmillan.
  • DiMaggio, Paul (1994), Culture and economy, in the handbook of economic sociology, edited by Neil Smelser and. Richard Swedberg, prinston: prinston UN press.
  • DiMaggio, Paul J, and Powell, Walter W. (1983), “The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields”, American Sociological Review, Vol. 48, No. 2: 147-160.
  • Dobbin, F. (2004), Introduction: The Sociology Of The Economy, in The Sociological View Of The Economy, Frank Dobbin, New York: Russell Sage Foundation: 1-27.
  • Erami, N. and Keshavarzian, A. (2015), “When ties don't bind: smuggling effects, bazaars and regulatory regimes in postrevolutionary Iran”, Economy and Society, Vol. 44, No.1: 110- 139.
  • Erami, N. (2009), The soul of the market: Knowledge, authority and the making of expert merchants in the Persian rug bazar, PhD Dissertation Columbia University.
  • Fligstein N. (1996), “Markets as Politics: A Political Cultural Approach to Market Institutions”, Amer. Soc. Rev.Vol. 61, No. 4:656-673.
  • Fligstein N. (2001), “Social Skill and the Theory of Fields.” Sociological Theory, Vol.19, No.2:105-125.
  • Fourcade, M. (2007), “Theories of Markets and Theories of Society”, American Behavioral Scientist, Vol. 5, No. 8: 1015-1034.
  • Fakharizadi, E. (2014), The Impact of Relational and Structural Embeddedness on Alliance Termination Outcomes, Drexel University, PhD thesis.
  • Gahadassi, M. (1998), “Informal Financial Institutions in Bazaar”, Cahiers D'etudes Sur La Méditerranée Orientale Et Le Monde Turco-Iranien.
  • Ghandchi-Tehrani, D. (1982), Bazaaris and Clergy: socio-economic origins of radicalismand revolution in Iran, City University OF New York, PhD.
  • Granovetter, M. (1985), “Economic action and social structure: The problem of embeddedness”, AJS, Vol, 91 No 3: 481-510.
  • ______________ (2005), “The Impact of Social Structure on Economic Outcomes”, Journal of Economic Perspectives, Vol. 19, No. 1: 33-50.
  • Granovetter, M. And Sewdberg, R. (2001), Social structure and competition in interfirm networks: The paradox of embeddedness, the sociology of economic life, United States of America, Westview press.
  • Habinek, J., et al., (2015), “Double-embeddedness: Spatial and relational contexts of tie persistence and re-formation”, Social Networks, Vol.42, No. 42: 27–41
  • Jack, Sarah L., and Anderson, Alistair R. (2002), “The effects of embeddedness on the entrepreneurial process”, Journal of Business Venturing, Vol. 17, No.5: 467–487.
  • Keshavarzian, A. (2003), A Bazaar and Two Regimes: Governance and Mobilization in the Tehran Marketplace(1963-the Present), PhD, Princeton University, By The Department Of Politics.
  • Keshavarzian, A. (2007), Bazaar and State in Iran: the Politics of the Tehran Marketplace, Cambridge: Cambridge University Press.
  • ______________ (2009), Places in shadows, networks in transformation: An analysis of the Tehran bazaar’ s publicness, In S. Shami (Ed.), Publics, politics and participation: Locating the public sphere in the Middle East and North Africa (pp.205- 234), New York, NY: Social Science Research Council.
  • Kiafar, A.A (1986), the Bazaar and Revolutionary Change In Iran: A Social and Spatial Inquiry, Doctor of Philosophy (Urban and Regional Planning), University Of Southern Caufornia, the Graduate School, University Park.
  • Kim, S., and Skvoretz, J. (2013), Structural embeddedness, uncertainty, and international trade, International Journal of Comparative Sociology, Vol., 54, No. 2:124 –143.
  • Koster, F., Bruggeman, J. (2008), the institutional embeddedness of social capitalA multilevel investigation across 24 European countries, Policy and Politics.
  • Krippner, Greta R. (2001), “The Elusive Market: Embeddedness and the Paradigm of Economic Sociology”, Theory and Society, Vol.30, No.6: 775-810.
  • Krippner, Greta R., Alvarez, Anthony S. (2007), “Embeddedness and the Intellectual Projects of Economic Sociology”, Annual Review of Sociology, Vol. 33, No. 219-240.
  • Masoudi Nejad, R. (2007), “Social Bazaar and Commercial Bazaar: Comparative Study of Spatial Role of Iranian Bazaar in the Historical Cities”, Dierent Socio-economical Context, University College London: 187–200.
  • Mazaheri, N. (2006), “State Repression in the Iranian Bazaar, 1975–1977: The Anti-Profiteering Campaign and an Impending Revolution”, Iranian Studies, Vol 39, No3: 401-414.
  • Mavondo, Felix, Nasution, Hanny, Wong, Elaine (2009), “The Organisational Embeddedness and Capabilities Linkages: Implications for Organisational Performance”, In: Proceedings of 'Sustainable Management and Marketing', the 23rd Annual Australian and New Zealand Marketing Academy Conference (ANZMAC), Melbourne, Victoria, Australia.
  • Muslim Journeys: 'Bazaars' from Oxford Islamic Studies Online(2015), http://bridgingcultures.neh.gov/muslimjourneys/items/show/265.
  • Nathaus, K., Gilgen, D. (2011), “Analysing the change of markets, fields and market societies: an introduction”, Historical Social Research, Vol. 36, No. 3: 7-16.
  • Nejad Ebrahimi, A., Pour Rahimian, F. and Sahraei Loron, M. (2013), “Impacts of urban passages on formation of Iranian bazaars: Case Study of the Historic Bazaar of Tabriz”, International Journal of Architectural Research, Vol. 7, No. 2: 61-75.
  • Nee, V. (2003), New Institutionalism, Economic and Sociological, in forthcoming, Handbook for Economic Sociology, edited by Neil Smelser and Richard Swedberg, Princeton: Princeton University Press, 1-71.
  • Parsa, M. (1989), Social Origins of the Iranian Revolution, New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
  • Pourjafar, M. et al., (2014), “Role of bazaars as a unifying factor in traditional cities of Iran: The Isfahan bazaar”, Frontiers of Architectural Research, Vol.3, No.1: 10–19.
  • Rosenbaum, Eckehard F. (2000), “What is a Market? On the Methodology of a Contested Concept”, Review Of Social Economy, Vol. LVIII, No. 4: 455-482
  • Rotblat, Howard J. (1975), Social organization and development in an Iranian Provincial Bazaar, Economic Development and Cultural Change, The University of Chicago Press.
  • Rotblat, Howard J. (1972), Stability and Change in an Iranian Provincial Bazaar, Ph.D. dis, The University of Chicago.
  • Swedberg R. (1994), “Markets as social structures”, See Smelser and Swedberg. 1994, 255–82.
  • Thornton, Patricia H. (1999), the Sociology of Entrepreneurship, Annu. Rev. Sociol, Vol.25, No. 1:19–46.
  • Thaiss, Gustav (1971), the Bazaar as a Case Study of Religion and Social Change, in Yar-Shatereds. Iran Faces the Seventies, (New York: Praeger Publishers, 1971), 45-75.
  • Uzzi, B. (1993), the dynamics of organizational networks: Structural embeddedness and economic behavior, Ph.D, State University of New York at Stony Brook.
  • ___________ (1996), “The Sources and Consequences of Embeddedness for the Economic Performance of Organizations: The Network Effect”, American Sociological Review, Vol.61, No.4: 674-698.
  • Williamson, Oliver E. (1979), Transaction-Cost Economics: The Governance of Contractual Relations, Journal of Law and Economics, Vol. 22, No. 2: 233-261
  • White, HC (1981), “Where do markets come from?” Am. J. Sociol, Vol.87, No. 3:517–547.
  • Zahirinejad, M. (2014), “The State and the Rise of the Middle Class in Iran”, Hemispheres, Vol. 29, No. 1: 63-78.
  • Zhongqi, L., Shuiying, W. (2005), “The Strength of Weak Ties and Issues of Embeddedness: a review of Granovetter’s theories on social network and organization”, Canadian Social Science, Vol.1 No.3:101-104
  • Zukin, S., and DiMaggio, P. (1990), Introduction. In S. Zukin, and P. DiMaggio (Eds.), Structures of capital, the social organization of the economy, 1–36, Cambridge: Cambridge University Press.