2024-03-29T15:00:46Z
https://jisr.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8608
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
صفحات آغازین
2017
12
22
1
4
https://jisr.ut.ac.ir/article_65843_453b59f1b5940276d90a05bb87fc444b.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
مطالعۀ جامعهشناختی انگیزههای مهاجرت از دانشگاه به حوزۀ علمیه
سید مهدی
اعتمادیفرد
انیس
صارمی
مسئلة اصلی مقالة حاضر به مهاجرت علمی از دانشگاه به حوزة علمیه و شناخت انگیزههای این مهاجرت مربوط است که معمولاً در سویة مخالف از حوزهها به دانشگاهها رایج است. بهمنظور پاسخگویی به این مسئله، با استفاده از مصاحبههای عمیق اپیزودیک با ۲۳ نفر از مهاجران از دانشگاه به حوزه، همچنین مشاهدههای میدانی در حوزههای علمیة قم و تهران، درنهایت به سنخبندی سهگانهای از انگیزههای ایشان رسیدیم. هستة اصلی این بود که این دانشجویان با سه رویکرد متفاوت دینی که خود با خرد ابزاری منفعتمحور نیز پیوند دارد، دست به چنین انتخابی میزنند. نمونههای متعلق به سنخ نخست با عنوان «محافظان دین» میخواهند از صورتهای سنتی دینداری در مقابل عناصر تغییربخش فعلی در جامعه محافظت کنند. دومین سنخ با عنوان «پیامآوران دین» طلاب هستند که قصد دارند پیوند مسالمتآمیزی میان دین و مسائل جامعة امروزی فراهم کنند. درنهایت نمونههای متعلق به سنخ سوم با عنوان «امنیتطلبان»، دین را پناهگاه امنی میدانند که در رسیدن به تعالی اجتماعی، امنیت خاطر و مزایای اجتماعی سیاسی برای آنها مفید است. در پایان تلاش شده است ضمن تحلیل انگیزهها از خلال سه سنخ، به تبیینی از روابط میان آنها نیز دست یابیم.
انگیزه
حوزة علمیه
دانشگاه
دین
سنخشناسی
2017
12
22
551
570
https://jisr.ut.ac.ir/article_65248_a1115810691c35d015b7e11da6788e48.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی معتادان گمنام و تداوم ترک اعتیاد (مطالعۀ موردی: معتادان شرکتکننده در انجمنهای NA استان مازندران)
نادر
رازقی
علی اصغر
فیروزجائیان
هادی
قاسمزاده
هدف مطالعة حاضر بررسی جامعهشناختی رابطه بین میزان سرمایة اجتماعی معتادان گمنام و تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان شرکتکننده در انجمنهای معتادان گمنام استان مازندران است. جامعة آماری این مطالعه را تمام اعضای انجمنهای معتادان گمنام در استان مازندران تشکیل میدهند. حجم نمونة تحقیق چهارصد نفر است که با نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای جمعآوری شده است. روش پژوهش در این تحقیق پیمایشی است و دادهها با پرسشنامه گردآوری شده است. براساس یافتههای پژوهش، فرضیة تأثیر سرمایة اجتماعی شامل متغیرهای مشارکت اجتماعی، هنجارهای همیاری و احساس تعلق بر تداوم ترک اعتیاد معتادان گمنام تأیید شده است. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان میدهد که متغیر مشارکت اجتماعی (297/0 =β)، همیاری اجتماعی (147/0 =β) و احساس تعلق (132/0 =β) بیشترین تأثیر، و متغیر اعتماد اجتماعی (074/0 =β) کمترین اثر را بر تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان شرکتکننده در انجمنهای معتادان گمنام استان مازندران داشته است. همچنین ضریب تعیین نشان میدهد متغیرهای مستقل پژوهش 28/0 از واریانس متغیر وابسته (تداوم ترک اعتیاد در بین معتادان) را تبیین میکند. براساس یافتههای تحقیق درمییابیم با افزایش سرمایة اجتماعی میتوان گرایش به سوءمصرف مواد در معتادان را کاهش و تداوم ترک اعتیاد در آنها را افزایش داد.
احساس تعلق
تداوم ترک اعتیاد
سرمایة اجتماعی
مشارکت اجتماعی
معتادان گمنام هنجارهای همیاری
2017
12
22
571
593
https://jisr.ut.ac.ir/article_65249_60e28eb943a0ee22dd6eef85c6aab809.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
ادراک و تجربۀ زیستۀ زائران پیادۀ ایرانی در عراق (مورد مطالعه: پیادهروی اربعین آذر ۱۳۹۳- عراق)
ندا
رضویزاده
از دیرباز و همزمان با رشد گردشگری در دهههای اخیر، زیارت و سفرهای زیارتی داخلی و خارجی در ایران یکی از فعالیتهای مذهبی بوده و استقبال زیادی از آن شده است. زیارت پیادة اربعین یکی از اشکال نوظهور سفر زیارتی است که پیش از این ایرانیان توجه زیادی به آن نداشتهاند؛ به همین دلیل پژوهشهای تجربی، بهویژه از منظر جامعهشناختی در این زمینه انجام نشده یا هنوز منتشر نشده است. مقالة حاضر با اتکا به رویکرد کیفی و با تحلیل مصاحبههایی که با ۳۶ زائر پیادة زن و مرد ایرانی در مسیر نجف به کربلا انجام شده، درصدد واکاوی ادراک و تفسیر این زائران از تجربة زیستة خود از این سفر است. پس از تحلیل دادههای کیفی، سه مضمون اصلی شناسایی شد:
تجربة تعلیق امر مادی؛
رنج مقدس؛ به مثابة مولد معنا؛
برانگیزانندگی عاطفی مناسک جمعی زیارت.
این مقولات اصلی شامل شش مقولة فرعی بودند، از جمله: تعلیق عقلانیت ابزاری، بهتعلیق درآمدن نظم سلسلهمراتبی قشربندی اجتماعی، ادراک امر قدسی و غیبی، چشمداشت پاداش، احساس تعلق هویتی به اجتماع مذهبی با بازسازی تجربة تاریخی رنجآلود و اعلان عملی باور به عقیدة مذهبی با بازسازی تجربة تاریخی رنجآلود. مقولة فرعی «تعلیق عقلانیت ابزاری» نیز خود شامل دو جزء بود: اختیار وانهاده و بازتفسیر امنیت. در انتها دربارة این یافتهها بحث، و دلالتهای عملی مرتبط ارائه میشود.
اربعین
جامعهشناسی زیارت
زیارت
زیارت پیاده
گردشگری مذهبی
مناسک
2017
12
22
595
631
https://jisr.ut.ac.ir/article_65250_7fba059c71187c9c3897449e6fab6729.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
جامعه شناسی تجربۀ زیستۀ زنان مبتلا به ایدز
شیرین
احمدنیا
محمدجواد
زاهدی مازندرانی
سیده زهرا
کاظمی نژاد
بیماری ایدز تنها یک بیماری، و حامل آن صرفاً یک بیمار نیست. از آنجا که راههای انتقال این بیماری شامل رفتارهایی است که در اذهان عمومی با بار ارزش منفی ارزیابی میشود، دربارة آن برچسبزنی و نگرشهای منفی چشمگیری شکل گرفته است و مبتلایان با انگ افراد منحرف در جامعه مواجه، و غالباً با طرد و تبعیض افراد روبهرو میشوند. این پژوهش با هدف شناخت تأثیر این بیماری و انگ ناشی از آن در تجربة زیستة زنان مبتلا به ایدز یا زنان اچآیوی مثبت انجام شده است. جمعآوری دادهها نیز با استفاده از روش کیفی و نظریة مبنایی و فن مصاحبه نیمهساختیافته با زنان اچآیوی مثبت مراجعهکننده به «انجمن حمایت از آسیبدیدگان اجتماعی (احیای ارزشها)» صورت گرفته است. براساس تحلیل یافتههای حاصل از این پژوهش، چهار مقولة «افکار و نگرشهای منفی موجود در جامعه»، «راههای خاص (حساس از نظر فرهنگی) انتقال بیماری»، «نبود دانش عمومی دربارة راههای سرایت بیماری» و «حمایتنکردن خانواده و نزدیکان و طردکردن بیماران» بهعنوان شرایط علّی «زمینهساز حساسیت بیمار به انگ اجتماعی» بهدست آمد. همچنین یافتهها مؤید این مطلب است که انگ مرتبط با اچآیوی موجب بروز رفتارهای تبعیضآمیز با این بیماران و درنتیجه بروز مشکلات و دغدغه در این زنان میشود؛ مشکلات جسمانی، روانی، انزوا و افسردگی، نگرانیهای اقتصادی، نگرانی ازدستدادن شغل، توسل به پنهانکاری در محیط کار، تجربة طردشدن و ازدستدادن حمایت خانواده و دوستان، محدودیت دسترسی به درمان، نگرانی درمورد ازدواج و تعاملات اجتماعی محدودتر، از جمله مشکلاتی است که پیش روی این بیماران قرار دارد. این مشکلات در کنار ترس از افشای بیماری و انگ و داغ ننگ آن، سطح کیفیت زندگی در این بیماران را کاهش میدهد.
انگ اجتماعی
ایدز
حمایت اجتماعی-عاطفی
زنان
طرد اجتماعی
2017
12
22
633
660
https://jisr.ut.ac.ir/article_65251_360f3b7a887121eb32968b3ed1b9d80a.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
تحلیل اثر رسانههای نوشتاری (الکترونیکی و چاپی) بر توانمندسازی زنان شاغل
حوری
کیائی
حمیدرضا
پارسی
علیاکبر
فرهنگی
رسانهها نقش بسیار مؤثری در ایجاد بستر فرهنگی-اجتماعی مناسب در حوزة توانمندسازی افراد ایفا میکنند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر رسانههای نوشتاری بر توانمندسازی اجتماعی- فرهنگی زنان شاغل با استفاده از روشهای اسنادی و پیمایشی پرداخته و اطلاعات در دو پرسشنامه جامع جمعآوری شده است. جامعة آماری شامل پزشکان، پرستاران، بهیاران و رزیدنتهای زن مراکز خدمات بهداشتی درمانی شهرهای رشت و انزلی شامل 1964 نفر و مدیران و صاحبان این مراکز است. حجم نمونة شاغلان زن برابر 321 نفر است که بهصورت نمونهگیری طبقهای دو شهر رشت و انزلی و شیوة تصادفی ساده، همچنین نمونهگیری از جامعة صاحبان و مدیران مراکز به روش تصادفی ساده انجام شده است. یافتهها نشان میدهد که رسانههای نوشتاری تأثیرگذاری لازم را بر نگرش مخاطبان و باورهای جامعه از نظر پذیرش توانمندی زنان در حوزة اجتماع و اشتغال و انعکاس زنان توانمند نداشته و باوجود نگاه مثبت صاحبان و رؤسای مشاغل به توانمندی زنان در این حوزه، تأثیر و انعکاس این رسانهها در این زمینه خنثی بوده است. همچنین رسانههای نوشتاری چاپی بیشترین تأثیرگذاری را بر دو بعد توانمندسازی اجتماعی، یعنی آگاهی و اعتماد زنان داشته است. در این بین، توجه به بعد آموزش از توانمندسازی فرهنگی در محتوای رسانههای نوشتاری مشاهده میشود.
توانمندسازی اجتماعی
توانمندسازی زنان
توانمندسازی فرهنگی
رسانههای نوشتاری
زنان شاغل
2017
12
22
661
687
https://jisr.ut.ac.ir/article_65252_6d681a361d019c92a312639177e226a5.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
مطالعۀ تندرستی اجتماعی زنان شهر کاشان
امیر
رستگار خالد
مسعود
سلمانی بیدگلی
محسن
افشارنسب
سلامت فرد پایه و بنیان سلامت جامعه است و این دو آنچنان به هم وابستهاند که نمیتوان بین آنها مرز معینی قائل شد. مفهوم سلامت اجتماعی بهعنوان بعد مهم دیگر سلامت، در سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. باید توجه داشت که تندرستی اجتماعی، چگونگی برقراری ارتباط فرد با دیگران، چگونگی واکنش به افراد دیگر و چگونگی تعامل فرد با نهادهای اجتماعی و رسوم جامعه را شامل میشود. این مقاله به بررسی تندرستی اجتماعی زنان با استفاده از تئوریهای کیز (1998) و لارسن (1992) میپردازد. گفتنی است ابعاد انسجام اجتماعی، پذیرش اجتماعی، معاضدت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی و پیوستگی اجتماعی از تئوری کیز، و ابعاد حمایت اجتماعی و سازگاری اجتماعی از تئوری لارسن استخراج شدند. جامعة آماری زنان شهر کاشان، و روش تحقیق پیمایش و فن جمعآوری دادهها نیز پرسشنامه است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز با یافتههای کیز مطابق است و تحلیل عاملی کیز مناسببودن پنج بعد تندرستی اجتماعی را برای جامعة آماری تحقیقش تأیید کرده است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان میدهد که نتیجة دو شاخص موردنظر لارسن (حمایت و سازگاری اجتماعی) عامل مشترک تندرستی اجتماعی است و مقدار فراوانی از واریانس آن تبیین میشود. آزمون خیدو بین تندرستی اجتماعی و وضعیت تأهل و درآمد معنادار است و بین تندرستی اجتماعی و تحصیلات معنایی ندارد، اما بین تندرستی اجتماعی و وضعیت اشتغال بستگی به مدل دارد (در مدل لارسن معنادار است، اما در مدل کیز نه). بنا بر نتایج این پژوهش مسئولان باید نگرانی بیشتری درمورد سلامت اجتماعی زنان داشته باشند و با توجه به اینکه زنان نقشی مهم در خانواده و جامعه دارند و تربیتکنندگان نسل بعدی جامعه هستند، سلامت آنها بهویژه سلامت اجتماعیشان مهم است.
تندرستی اجتماعی
حمایت اجتماعی
سازگاری اجتماعی
2017
12
22
689
713
https://jisr.ut.ac.ir/article_65253_42be949afcf872a4ca67cb1a4f3d17c7.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
مطالعۀ کیفی موانع و چالشهای مادری زنان شاغل در شهر تهران
رسول
صادقی
زهرا
شهابی
زنان شاغل در فرایند مادری با مسائل و چالشهای عدیدهای مواجهند. آنها با مادرشدن، در معرض نقشهای چندگانه و فشارهای ناشی از آنها قرار میگیرند. در این راستا، هدف از این مقاله فهم ادراک و تجربیات زنان شاغل تحصیلکردة دانشگاهی از فرایند مادری و چالشهای مرتبط با آن است. روش پژوهش، کیفی و مشارکتکنندگان 30 زن 20 تا 40 سالة متأهل و شاغل با تحصیلات دانشگاهی در شهر تهران هستند که در زمان مصاحبه یک فرزند داشتند و مادری را تجربه کردهاند. دادهها با استفاده از فن مصاحبة عمیق گردآوری، و به شیوة تحلیل محتوای متعارف تحلیل شده است. نتایج پژوهش در چهار مقوله شامل پارادوکس سختی و لذتبخشی مادری، هویتیابی نقشی چندگانه، فشار نقشی مادری و شاغلی و موانع شغلی مادری و فرزندآوری استخراج و بحث شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد زنان شاغل تحصیلکرده بهدلیل داشتن مسئولیتهای چندگانه اعم از مادری، همسری، شاغلی و در برخی موارد حتی دانشجویی و فراهمنبودن حمایتهای اجتماعی و خانوادگی لازم، همچنین تجربة مادری بهمراتب سختتر و مسائل و چالشهای بیشتری در این زمینه، در مقایسه با سایر زنان با مشکلات بیشتری مواجهند. بهطورکلی، با وجود همة مشکلات پیش روی زنان شاغل مادری برای آنان اهمیت و ارزش بالایی دارد، اما این نیاز و ارزش با توجه به شرایط شغلی و اجرانشدن سیاستها و برنامههای حمایتی از مادران شاغل عمدتاً در یک فرزند خلاصه میشود.
اشتغال زنان
سیاستهای خانوادهمحور
فشار نقش
فرزندآوری مادری
مطالعة کیفی
2017
12
22
715
734
https://jisr.ut.ac.ir/article_65254_cb84ee531b89b444ac7a2700af24f930.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
تحلیل مشکلات فردی- اجتماعی تراجنسی ها
مهناز
فرهمند
فاطمه
دانافر
در تمامی جوامع، تراجنسیها بهدلیل شرایط بیولوژیکی، نمایش رفتارهای نامتعارف و فرهنگ جنسیتی حاکم بر جوامع، مسائل و مشکلات زیادی را در طول زندگی تجربه میکنند.بر همین مبنا، پژوهش حاضر با هدف بررسی مشکلات فردی و اجتماعی این افراد انجام شده است و سعی دارد تا تجارب زیستة تراجنسیها را در متن تعاملات اجتماعی با استفاده از روش زمینهای که رویکردی کیفی است، بشناسد و درک کند. نمونة این پژوهش شامل 25 نفر از افراد تراجنسی در شهرهای یزد، مشهد و تهران بودند که با روش نمونهگیری هدفمند از نوع گلولة برفی انتخاب شدند و مصاحبههای عمیق با آنها انجام، و متن مصاحبهها با استفاده از روش تجزیهوتحلیل کدگذاری نظری تحلیل شد. در تحقیق حاضر، مقولة «بیثباتی هویت» بهمنزلة پدیدة اصلی ظهور یافت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که افراد تراجنسی در زیست جهان، با قضاوتها و کلیشههای منفی روبهرو هستند که پیامد آن بیثباتی هویت است. کنش آنان در مقابل مشکلات اجتماعی بهصورت انزوای اجتماعی، ترک خانه و تعامل با همکفو رخ میدهد. از پیامدهای آن نیز میتوان به افزایش انحرافات، تقلیل سلامت فردی- اجتماعی و نبود سرمایة اجتماعی اشاره کرد.
افراد تراجنسی
جنس
دوگانگی نقشی
طرد اجتماعی
مشکلات فردی
2017
12
22
735
765
https://jisr.ut.ac.ir/article_65255_15d3c48308734338589bde5f8722800f.pdf
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2322-5254
1396
6
4
چکیده های انگلیسی
2017
12
22
1
8
https://jisr.ut.ac.ir/article_65842_835939600a9f320f3b6034b2309d266d.pdf