موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
سنجش تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتار مصرف گاز خانگی (مورد مطالعه: مشترکان گاز خانگی شهری در مازندران)
551
570
FA
صادق
صالحی
000000321082132
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران
s.salehi.umz@gmail.com
10.22059/jisr.2015.57067
بهمنظور اصلاح الگوی مصرف، در قانون بودجة سال 1393 مقرر شد قیمت گاز برای مصارف خانگی افزایش یابد تا در نتیجۀ اجرای مرحلۀ دوم هدفمندی یارانه و افزایش قیمتهای حامل انرژی (از جمله قیمت گاز خانگی)، رفتار مصرف گاز خانوارها اصلاح شود. تحققنیافتن این پیشبینی بیانگر دخالت سایر عوامل از جمله عوامل فرهنگی است. پژوهش حاضر براساس چارچوب نظری و مطالعات تجربی پیشین، درصدد بررسی تأثیر متغیرهای فرهنگی (دانش، نگرش و دغدغه) بر رفتار مصرف گاز خانگی در استان مازندران است. این پژوهش بهروش پیمایشی انجام شده و گردآوری دادههای آن از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. نمونة آماری شامل 437 نفر از مشترکان گاز خانگی مناطق شهری استان مازندران است. نتایج نشان میدهد از میان عوامل مختلف فرهنگی، با افزایش دانش، نگرش و دغدغۀ زیستمحیطی افراد، رفتار مصرف گاز آنها بهینهتر میشود. همچنین نتایج نشان داد از مجموع عوامل فرهنگی، عامل دانش و نگرش زیستمحیطی به ایجاد دغدغههای زیستمحیطی در افراد منجر نمیشود. در این پژوهش، دلایل احتمالی این مسئله، تبیین و در بخش پایانی مقاله، دو توصیة اساسی برای سیاستگذاری پیشنهاد میشود.
رفتار مصرف گاز,دانش زیستمحیطی,مازندران,مناطق شهری,نگرش و دغدغة زیستمحیطی
https://jisr.ut.ac.ir/article_57067.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57067_7c1509fafd52f7d7f41de72c9563c15b.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
تصور از بدن و پذیرش اجتماعی آن (مطالعهای تجربی در میان دانشجویان دختر دانشگاه پیامنور تهران)
571
591
FA
مهدیه
امامی غفاری
کارشناسی ارشد جامعه شناسی
egmahdiyeh@gmail.com
امیر
ملکی
0000-0001-9962-5737
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور تهران
a_maleki@pnu.ac.ir
محمدجواد
زاهدی
null
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور تهران
m_zahedi@pnu.ac.ir
10.22059/jisr.2015.57068
امروزه بدن زمینهای برای جایگذاری نشانگان هویتبخش و واسطهای برای تنظیم و برقراری برهمکنشهای اجتماعی است. از اینرو، تصور افراد از بدن خود و درکی که از بدن مطلوب و پذیرفتهشده دارند، نقش مهمی در چگونگی مواجهة آنها با بدنشان دارد. مطالعة حاضر به دنبال توصیف و تحلیل رابطة انعطافپذیری تصور از بدن با پذیرش اجتماعی آن است. روش این پژوهش، پیمایشی و جامعة آماری آن شامل دانشجویان دختر دانشگاه پیامنور تهران است و 415 نفر از این جامعه به روش نمونهگیری طبقهای متناسب گزینش شدهاند. نتایج این مطالعه، وجود همبستگی معکوس بین ابعاد سهگانۀ پذیرش اجتماعی بدن شامل پذیرش عام (عمومی)، پذیرش در گروههای همسال و پذیرش سازمانی با متغیر تصور از بدن را نشان میدهد که میزان آن در بعد عمومی 312/0- و قویتر از دو بعد دیگر است. نمرة کلی متغیر پذیرش اجتماعی بدن نیز دارای همبستگی 341/0- با متغیر تصور از بدن است. همچنین بررسیها نشاندهندة رابطة معنادار متغیرهای سن، مقطع تحصیلی و وضعیت اشتغال با متغیر تصور از بدن است. مطابق یافتهها متغیرهای زمینهای، رابطۀ معناداری با متغیر پذیرش اجتماعی بدن ندارند.
تصور از بدن,پذیرش اجتماعی بدن,پذیرش سازمانی,پذیرش عمومی,مدیریت بدن
https://jisr.ut.ac.ir/article_57068.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57068_539d8d3a7c3750ea868ad7b7e0197479.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
تحلیل جامعهشناختی نقش عوامل ساختاری در شکاف بین نگرش و رفتارهای زیستمحیطی (مورد مطالعه: شهروندان شهر کرمانشاه)
593
614
FA
منصور
حقیقتیان
دانشیار جامعهشناسی دانشکدة علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
mansuor haghighatian@yahoo.com
سید علی
هاشمیان فر
استادیار جامعهشناسی دانشکدة علوم انسانی دانشگاه اصفهان
seyedalihashemianfar@yahoo.com
داریوش
احمدیان
0009-0003-6810-0673
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
d_ahmadian60@yahoo.com
10.22059/jisr.2015.57069
امروزه تهدیدهای زیستمحیطی، از مهمترین مشکلات انسان قرن بیستویکم بهشمار میروند؛ بهطوریکه افکار عمومی معطوف این مسئله شدهاند و در سطح جهانی، حساسیت بسیاری در این زمینه بهوجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر عوامل ساختاری- اجتماعی بر شکاف بین نگرش و رفتار زیستمحیطی انجام گرفته است. جامعة آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهر کرمانشاه است. با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای، 410 نفر بهعنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. پژوهش، با رویکرد کمی و بهروش پیمایشی انجام شد و دادههای آن، از طریق پرسشنامه گردآوری شدند. مطابق یافتهها، علیرغم پایینبودن میانگین متغیرهای واسطهای (الزام هنجاری، امکانات و دانش زیستمحیطی)، میانگین نگرش و رفتارهای زیستمحیطی شهروندان، متوسط روبهبالاست. آزمون فرضیهها نشان میدهد این متغیرها بخشی از واریانس شکاف بین نگرش و رفتار زیستمحیطی را تبیین میکنند. بهعبارتی، با افزایش سطح متغیرهای فوق، میزان شکاف بین نگرش و رفتار زیستمحیطی کاهش مییابد. همچنین تحلیل رگرسیون نشان میدهد متغیرهای مستقل پژوهش 13/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. در یک نتیجۀ کلی میتوان گفت عوامل فوق درواقع، سیاستهای کاهش این شکاف را تقویت میکنند و رفتارهای زیستمحیطی مسئولانه را ترویج میدهند.
امکانات,دانش زیستمحیطی,کرمانشاه,نگرش و رفتار زیستمحیطی,هنجار اجتماعی
https://jisr.ut.ac.ir/article_57069.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57069_eefb02065fabc191c273398f96f1634e.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
تبیین رابطۀ سرمایۀ اجتماعی کاربران ایرانی در شبکۀ اجتماعی فیسبوک و مشارکت سیاسی در دنیای واقعی
615
635
FA
حمید
عبداللهیان
0000-0003-4852-5300
استاد گروه ارتباطات، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
habdolah@ut.ac.ir
حسین
کرمانی
دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
hosseinkermani@gmail.com
10.22059/jisr.2015.57070
هدف این پژوهش، سنجش و تبیین رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی کاربران در شبکۀ اجتماعی فیسبوک و مشارکت سیاسی آنها در دنیای واقعی است. بدینمنظور، از نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پوتنام و نظریۀ مشارکت سیاسی مایکل راش بهعنوان سنتزی نظری استفاده شده است. شبکۀ اجتماعی فیسبوک بهدلیل داشتن کاربران بسیار، بهعنوان میدان پژوهش و واحد تحلیل انتخاب شده و دانشجویان ایرانی، بهروش پیمایش آنلاین مطالعه شدهاند. در این پژوهش، ابتدا بهروش نمونهگیری وارونه و بهکارگیری فرمول نمونهگیری منعطف- که ویژۀ پیمایشهای آنلاین است- حجم نمونه 669 نفر محاسبه شد. سه ماه پس از طراحی و انتشار پرسشنامه در درایو گوگل، حجم نمونه به 674 نفر افزایش یافت. براساس نتایج، افزایش سرمایۀ اجتماعی کاربران در فیسبوک، موجب افزایش مشارکت سیاسی آنها در جهان واقعی میشود. همچنین از میان شاخصهای سرمایۀ اجتماعی، باز یا بستهبودن شبکۀ دوستان، باز یا بستهبودن شبکههای گروهها و صفحهها، تراکم شبکه و شرایط دستیابی به منابع، چهار شاخص تبیینکنندۀ مشارکت سیاسی کاربران هستند.
سرمایۀ اجتماعی,شبکة اجتماعی,فیسبوک,مشارکت سیاسی
https://jisr.ut.ac.ir/article_57070.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57070_455fe913ca62115edc0e8497546d661d.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
بسترها و منابع گذران فراغت جوانان (مطالعۀ پیمایشی جوانان 18 تا 29 سال استان کردستان)
637
661
FA
امید
قادرزاده
0000-0002-5992-0579
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه کردستان
ogh1355@gmail.com
هیرش
قادرزاده
0000-0003-1072-5657
کارشناس ارشد جامعهشناسی
hersh.qaderzade@gmail.com
حسین
حسن پناه
کارشناس ارشد جامعهشناسی
arbaba1362@yahoo.com
10.22059/jisr.2015.57071
فعالیت فراغتی در کنار بازنمایی فردیت و تمایز، مجرایی برای شناخت ذائقه، سبک زندگی و تعلقات اجتماعی جوانان بهشمار میرود. تجربة فراغت، بیان انتخاب فردی از میان الگوهای رفتاری و گزینههایی است که عوامل مکان، بستر و منابع را دربرابر فرد قرار میدهند. در همین زمینه، پژوهش حاضر به بررسی بسترها و منابع گذران فراغت جوانان میپردازد. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، درمورد 400 نفر از جوانان 18 تا 29 سال استان کردستان انجام گرفت و نمونهگیری به روش خوشهای چندمرحلهای انجام شد. برمبنای یافتههای توصیفی، بیش از یکسوم وقت جوانان در برنامههای فراغتی عادی و غیرعادی سپری میشود. در میان ابعاد فراغت عادی و غیرعادی، بالاترین میانگین بهترتیب به فراغت غیرجدی و نابهنجار اختصاص دارد. بررسی رابطة اشکال سرمایه با الگوهای گذران فراغت نشان میدهد با افزایش بهرهمندی جوانان از منابع و سرمایههای فرهنگی و اجتماعی، فراغت عادی افزایش و فراغت غیرعادی کاهش مییابد. با این وصف، سرمایۀ اقتصادی الگوی کاملاً متفاوتی را به نمایش میگذارد؛ بدینمعنا که سرمایۀ اقتصادی، با الگوی گذران فراغت عادی و غیرعادی همبستگی مثبت دارد؛ هرچند تأثیر تقویتکنندگی آن بر فراغت غیرعادی، بیشتر از فراغت عادی است. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان میدهد متغیرهای مذکور 4/40 درصد از تغییرات الگوی فراغت عادی و 5/34 درصد از تغییرات الگوی فراغت غیرعادی را تبیین میکنند.
اشکال سرمایه,اوقات فراغت,جوانان,فراغت عادی,فراغت غیرعادی
https://jisr.ut.ac.ir/article_57071.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57071_5bc06312d3170316171d45586abd07ac.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و رضایتمندی از مهاجرت درشهرستان بهارستان
663
684
FA
حسین
محمودیان
0000-0002-9367-2185
دانشیار گروه جمعیتشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
hmahmoud@ut.ac.ir
سعید
مقدس
دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیتشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
saeed.moghadas@ut.ac.ir
10.22059/jisr.2015.57072
مهاجرت یکی از عوامل مهم در توسعة منطقهای و مورد توجه سیاستگذاران است. این پدیده کارکردهای مختلفی دارد. میزان رضایت یا نارضایتی از فرایند مهاجرت ممکن است نشانهای از کارکرد مثبت یا منفی آن برای مهاجران باشد. هدف این پژوهش، بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و رضایتمندی از مهاجرت در میان مهاجران ۱۸ سال به بالا در شهرستان بهارستان است. این پژوهش با استفاده از نظریۀ تحلیل شبکه انجام شده است. پژوهش، پیمایشی است و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعة آماری مورد مطالعه، شامل مهاجران ۱۸ سال به بالا در شهرستان بهارستان، از توابع استان تهران است. براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سازمان آمار در سال ۱۳۹0، تعداد 72,039 مهاجر وارد شهرستان بهارستان شدهاند. از این تعداد، 325 نفر به شیوة تصادفی سیستماتیک برای مطالعه انتخاب شدند. نتایج ضریب همبستگی نشان میدهد رضایتمندی از مهاجرت، با متغیرهای اعتماد، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی همیارانه، مشارکت غیررسمی خیریهای و مشارکت غیررسمی مذهبی، رابطة معنادار دارد. همچنین براساس نتایج، رابطة بین دو سازة سرمایة اجتماعی و رضایتمندی از مهاجرت در سطح بالایی معنادار است و هر اندازه افراد در ساختار اجتماعی جدید دارای سرمایة اجتماعی بالاتری باشند، رضایتمندی از مهاجرت افزایش مییابد.
بهارستان,رضایتمندی,سرمایة اجتماعی,شبکة اجتماعی,مهاجرت
https://jisr.ut.ac.ir/article_57072.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57072_e23bb022a7589e15557501e9df7f71cf.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
4
4
2015
12
22
نگرشسنجی پدیدة دیررسی ازدواج (مورد مطالعه: شهر ایلام)
685
706
FA
امیر
رستگار خالد
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه شاهد
amir_rastegarkhaled@yahoo.com
ماریا
رحیمی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی
maria_rahimi6@yahoo.com
هاجر
عظیمی
کارشناس ارشد جامعهشناسی
e.azimi83@gmail.com
10.22059/jisr.2015.57073
خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است که بهلحاظ تأثیرگذاری بر اعضا و نیز بر سطوح مختلف جامعه، از جایگاه ویژهای برخوردار است. عامل پیدایش خانواده نیز ازدواج است که معمولاً با بلوغ جنسی و اجتماعی افراد رخ میدهد، اما با پیچیدهترشدن جوامع از جملهجامعۀ ایرانی، فاصلۀ میان بلوغ جنسی و بلوغ اجتماعی- اقتصادی محسوستر شده و در طولانیشدن دورة نوجوانی و افزایش سن ازدواج انعکاس یافته است. با توجه به تحولات جمعیتی و اجتماعی در دهههای اخیر، مسئلۀ اجتماعی تأخیر سن ازدواج، ممکن است به بحران تبدیل شود و حیات جامعه را تهدید کند. برایناساس در پژوهش حاضر، به بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سن ازدواج، در قالب اصطلاح «دیررسی ازدواج» پرداخته میشود. این مطالعه پیمایشی است. جامعة آماری آن شهر ایلام است و براساس نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای، 384 نفر از شهروندان 20 سال به بالا بهعنوان نمونة آماری انتخاب شدهاند. براساس نتایج، عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، بر مسئلة دیررسی ازدواج تأثیر دارند که از این میان، تأثیرگذاری مستقیم عامل فرهنگی، بیش از سایر عوامل بوده است که بهتبع آن، هویت خاصی در جامعه شکل گرفته که تأثیر بسزایی بر تحقق ازدواج جوانان دارد. درمجموع براساس نتایج، عامل فرهنگی متغیر میانی (درونداد) و عوامل اقتصادی و اجتماعی، متغیرهای بیرونی مؤثر بر مسئلة دیررسی ازدواج بهشمار میروند.
ازدواج,دیررسی ازدواج,سن ازدواج,عامل اجتماعی,عامل اقتصادی,عامل فرهنگی
https://jisr.ut.ac.ir/article_57073.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_57073_1eac808a242485f85f158a94fb8983ef.pdf