موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
مطالعۀ جامعهشناختی گسترش بازار داروهای هورمونی در ایران
345
377
FA
محمد
توکل
استاد گروه جامعهشناسی، دانشگاه تهران
mtavakol@ut.ac.ir
ایدا
نوابی
0000-0001-8195-5201
دکتری جامعهشناسی، دانشگاه تهران
aidanavabi133@gmail.com
10.22059/jisr.2021.313862.1150
سوءمصرف برخی از داروها در ایران، از جمله داروهای هورمونی از چالشهای حوزۀ داروست. مصرف این داروها خارج از منطق پزشکی، به ایجاد و گسترش بازارهای ثانویه انجامیده است. این مسئله موجب بار اقتصادی در نظام سلامت، اختلال در امور پزشکی و از لحاظ اجتماعی نیز موجب مصرفگرایی و گسترش بازار داروهای قاچاق شده است. رویکرد این پژوهش کیفی است؛ بنابراین قوانین و مصوبات مربوط به دارو، همچنین اسناد بالادستی و گزارشهای مختلف بررسی میشود. برای بسط نوعی تحلیل اجتماعی از مصاحبۀ عمیق با افراد مصرفکننده و ذینفعان و مسئولان در این حوزه و همچنین تحلیل اسنادی استفاده شده است. چارچوب نظری این پژوهش، ایدههای فوکو در پیوند زیست قدرت و مسئلۀ بدن و سلامتی با برخی از سیاستهای بازارگرایانه است. یافتههای پژوهش بر فرایندی چندوجهی بنا شده است: گسترش بازار داروهای هورمونی با نوعی سیاستگذاری خاص، بسط فرمی تجاری بین بازیگران جدید و عادیسازی مصرف دارو برای بدن. براساس یافتههای پژوهش، حوزههای نظارتی تاکنون نتوانستهاند در برابر چنین مسئلهای اقدام مفیدی انجام دهند و هژمونی برخی از تصمیمگیریها نیز به آن دامن زده است. همچنین الگوهای فرهنگی در جامعه نیز بازار را مستعد چنین تجارتی کرده است.
بازار,بدن,داروهای هورمونی,سیاستگذاری دارو,فوکو
https://jisr.ut.ac.ir/article_82026.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82026_c81559c0c1256f55b24e8a7d399ba5d9.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
تبیین جامعهشناختی مدارا و ابعاد آن (مورد مطالعه: شهروندان هجده سال به بالای استان کرمانشاه)
379
408
FA
یعقوب
احمدی
0000-0001-6025-684X
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه پیامنور
yahmady2001@yahoo.com
وکیل
احمدی
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه رازی
vahmadi@yahoo.com
سعید
گودرزی
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه پیامنور
sgovdarzi@yahoo.com
پروانه
عبدالمالکی
دانشجوی دکتری جامعه شناسی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور و کارشناس دانشگاه رازی کرمانشاه
pabdolmailki@yahoo.com
10.22059/jisr.2020.314662.1154
مدارا وضعیتی پارادوکسیکال است که در آن، افراد باید اموری را که قابلپذیرش نیست یا حتی مورد تنفر و ناپسند است، تحمل کنند. این وضعیت پارادوکسیکال، تبدیل مدارا یا تساهل به نوعی ملکۀ ذهنی را برای بسیاری از جوامع و شهروندان مسئلهساز کرده است. در جهان معاصر که درهمتنیدگی و تراکم اخلاقی (حقیقی و مجازی) کنشها ویژگی برجستۀ آن است، مدارا برای تداوم ارتباط بدون تنش و مسالمتآمیز میان افراد و جوامع محلی و جهانی دارای اهمیت بسیاری تلقی میشود. برایناساس، پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعهشناختی وضعیت مدارا و ابعاد آن در بین شهروندان هجده سال به بالای استان کرمانشاه که دارای بافت فرهنگی، قومی و مذهبی ناهمگون است، انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و به شیوۀ پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ شهروندان بالای هجده سال در استان است و براساس فرمول کوکران، 855 نفر به شیوۀ نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای ارزیابی میشوند. یافتههای پژوهش نشان میدهد میانگینهای مدارا در استان کرمانشاه 68/2 (از دامنۀ 1 تا 5) بوده است و پاسخگویان دارای بیشترین مدارا بهترتیب در ابعاد اجتماعی (03/3)، عقیدتی (48/2)، سیاسی (47/2) و اخلاقی-رفتاری (38/2) هستند. همچنین مطابق یافتهها، متغیرهای تحصیلات، جنس، وضعیت تأهل، سرمایه و ابعاد آن بر مدارا تأثیر دارند، اما متغیرهای سن، قومیت، مذهب و شهر محل سکونت تأثیری بر مدارا ندارند. در حقیقت، با توجه به نتایج مطالعه بهنظر میرسد اقوام و مذاهب در استان کرمانشاه فارغ از تنوع، آثاری منفی بر تساهل شهروندان استان بر جای نهادهاند؛ چرا که نوع مبتذلی از هویتخواهی از سالیان گذشته و بهویژه در چهار دهۀ اخیر در سطح استان رواج داشته است که عموماً در پی طرد هویت مقابل و برجستهسازی نمودهایی است که عمدتاً تقابلی و مروج خشونت (کلامی-رفتاری) هستند تا گفتوگویی و ارتباطی.
انواع سرمایه,مدارای اجتماعی,مدارای اخلاقی,مدارای سیاسی,مدارای عقیدتی
https://jisr.ut.ac.ir/article_82027.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82027_1ef0d61bf9fb2b61f7ba26a47b6c266b.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
مطالعۀ جامعهشناختی الگوهای بازنمایی اخلاق اجتماعی در رسانههای ورزشی ایران
409
441
FA
علی
قجری
0000-0001-5688-3795
دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین، دانشگاه تهران
ghajari@ut.ac.ir
علیرضا
محسنی تبریزی
استاد گروه جامعهشناسی، دانشگاه تهران
mohsenit@ut.ac.ir
10.22059/jisr.2020.303224.1073
توجه به اخلاق اجتماعی در محتوا و مطالب رسانههای ورزشی، نخست از جهت تأثیر این موضوع بر اخلاق عمومی جامعه و دوم بهسبب گسترۀ وسیع مخاطب این گروه از رسانهها دارای ضرورتی جامعهشناختی است. بر این مبنا، دغدغۀ پژوهش حاضر آن است که نشان دهد رسانههای ورزشی پرمخاطب در ایران، چه تصویر، معنا و بازنماییای از الگوهای اخلاق اجتماعی و ارزشهای رفتاری در جامعه را ارائه میدهند و کدام سنخ از کنش اجتماعی را برجسته، ترویج یا تقبیح میکنند. بدینمنظور، محتوای یک سال از چهار نمونه روزنامۀ ورزشی باسابقه در ایران، شامل «ایران ورزشی»، «خبر ورزشی»، «ابرار ورزشی» و «پیروزی»، با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی، مضمونیابی و تیپبندی شده است. واحد تحلیل محتوا در پژوهش، موضوع، و ملاحظات نظری در آن مبتنی بر رویکرد مفاهیم حساس نظری هربرت بلومر است. یافتههای پژوهش نشان میدهد چهار رسانۀ ورزشی مورد مطالعه، بازنمایی اخلاق اجتماعی را در طیفی دوگانه از اخلاق-ضداخلاق معنا میکنند. در میان شش مقولۀ اخلاقی شناساییشده، دو مقولۀ اخلاقی «قانونمندی» و «اتهامزنی- شایعهپراکنی» پربسامدترین سنخ اخلاق اجتماعی است و دو مقولۀ «منش پهلوانی» و «خشونت کلامی و رفتاری» بهعنوان کماهمیتترین سنخ اخلاقی - در یک طیف مثبت و منفی - از منظر این رسانهها توصیف و بازنمایی شده است.
اخلاق اجتماعی,بازنمایی,تحلیل محتوای کیفی,جامعهشناسی اخلاق,رسانۀ ورزشی
https://jisr.ut.ac.ir/article_82028.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82028_918453cc0970ea2bd59621da107e0b1c.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
فاصلۀ اجتماعی و خصیصۀ اقتصادی سنجش رابطۀ فاصلۀ اجتماعی و خصیصۀ اقتصادی در نگرش گردشگران و کسبۀ مقیم یزد به یزدیها
443
469
FA
منوچهر
علی نژاد
0000-0002-1766-8977
استادیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه یزد
m.alinejad@yazd.ac.ir
ابولفضل
مرشدی
استادیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه یزد
a.morshedi@yazd.ac.ir
10.22059/jisr.2021.284706.893
مفهوم «فاصلۀ اجتماعی» به میزان پذیرش و احساس دوری یا نزدیکی در گروههای قومی و همچنین گتوهای شهری اشاره دارد. این مفهوم در عرصۀ فعالیتهای اقتصادی موجب همگرایی و واگرایی میان کنشگران اقتصادی در جهت تعقیب اهداف اقتصادی میشود. شهر یزد بهدلیل محصوربودن در کویر و ویژگیهای خاص فرهنگی، دارای خصیصههای اقتصادی خاص هم هست. مردم یزد بهدلیل داشتن روحیۀ همزیستی و رواداری، در تعامل دیرینه با سایر گروهها و خردهفرهنگها قرار دارند. هدف این تحقیق، سنجش و تحلیل رابطۀ میان فاصلۀ اجتماعی و مراودۀ اقتصادی در میان کسبۀ غیربومی و گردشگران یزدی با مردم یزد است. روش مورد استفاده در این تحقیق کمی است که با ابزار پرسشنامۀ استاندارد و محققساخته با روایی 70 درصد از میان نمونۀ 300 نفری از گردشگران و کسبۀ غیربومی، بهصورت خوشهای چندمرحلهای در محدودۀ بافت گردشگری یزد تکمیل شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد احساس فاصلۀ اجتماعی پاسخگویان در ارتباط با مردم یزد نسبتاً کم است و آنان نگرش مثبتتری به مراودۀ اقتصادی با یزدیها دارند. بااینحال، احساس فاصلۀ اجتماعی کسبۀ غیریزدی از یزدیها بیشتر از فاصلۀ گردشگران از آنها است. همچنین نتایج نشان داد بین فاصلۀ اجتماعی و نگرش به خصایص اقتصادی یزدیها، و متغیرهای زمینهای مانند جنسیت و سن پاسخگویان، رابطۀ معنادار و مستقیم وجود دارد.
فاصلۀ اجتماعی,کسبۀ مقیم یزد,گردشگران یزدی,مراودۀ اقتصادی,یزدیها
https://jisr.ut.ac.ir/article_82029.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82029_b28e5e5874650218608d4c00464859d5.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
نگرش به بدن: تفاوت یا تعارض نسلی (مطالعۀ نگرش نسلی بدنمندی نوجوانان در شهر تهران)
471
497
FA
سید مهدی
اعتمادیفرد
0000-0002-0759-998X
دانشیار گروه جامعهشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
etemady@ut.ac.ir
حسام
حسینزاده
کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران
hesamin.ir@gmail.com
10.22059/jisr.2020.302546.1066
هدف اصلی این مقاله، واکاوی درک و نگرش نوجوانان تهرانی بهمثابۀ یک نسل دربارۀ بدن خودشان و دیگران در گروه همسالان و پس از آن، بررسی نگرش بزرگسالان بهمثابۀ نسلهای پیشین دربارۀ این درک از بدن نزد نوجوانان است. یافتههای پژوهش مبتنی بر مصاحبۀ عمیق اکتشافی با 17 نوجوان دختر و پسر (15 تا 18 ساله) و 14 بزرگسال زن و مرد (21 تا 48 ساله) در شهر تهران و تحلیل تماتیک (مفهومی) دادههای گردآوریشده بود. نتایج پژوهش نشان میدهد هرچند نگرشهای مدرن دربارۀ بدن در میان نوجوانان رواج دارد و بسیاری از آنان بدن را مسئلهای تغییرپذیر میدانند که بیشتر مایۀ حیرت و گاهی نگرانی نسلهای پیشین است، خود این تغییر، در بیشتر موارد به شکلی متناقض از الگوهای قدیمی مبتنی بر دوگانهانگاری مردانه/ زنانه پیروی میکند. این وضعیت حاکی از آن است که هرچند از نظر صوری بدنمندی نوجوانان شکلی جدید و گاهی غریب به خود گرفته است، در بطن این بدنمندی جدید همان ارزشها و الگوهای نسلهای پیشین با قوت پابرجا هستند و تنها بروز و ظهور متفاوتی یافتهاند. نگرش بزرگسالان به این بدنمندی نوجوانان را نیز میتوان در قالب سه سنخ «داغ ننگ»، «مدال افتخار» و «بیاعتنایی» فهم کرد.
بدن,بدنمندی,تحولات نگرشی,نسل,نوجوانان
https://jisr.ut.ac.ir/article_82030.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82030_afd66e0950565bb8a3ba9ed55da26934.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
مطالعۀ کیفی شکلگیری احساس تعلق اجتماعی و تکرار جرم در مددجویان سابقهدار
499
528
FA
الهام
شیردل
۰۰۰۰۰۰۰۲۳۳۸۱۰۹۳۷
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
eshirdel@lihu.usb.ac.ir
مریم
محمدی
کارشناس ارشد مطالعات زنان، دانشگاه شهید باهنر کرمان
maryammohammadi36@gmail.com
10.22059/jisr.2021.294903.986
احساس تعلق اجتماعی رفتارها، سبک زندگی، تعاملات اجتماعی و سلامت فرد و جامعه را سازماندهی میکند. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریۀ زمینهای، بسترهای مهم شکلگیری احساس تعلق اجتماعی و تکرار جرم را در مددجویان سابقهدار مطالعه میکند. براساس معیار اشباع نظری استقرایی، 27 نفر از مددجویان سابقهدار مراجعهکننده به مرکز مراقبت بعد از زندان در شهرستان کرمان شامل مرد و زن به شیوۀ نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و با آنها مصاحبۀ عمیق صورت گرفت. دادههای جمعآوریشده به روش اشتراوس و کوربین در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند و 43 مفهوم، 6 مقولۀ اصلی و 1 مقولۀ هستهای از درون گفتههای مشارکتکنندگان استخراج شد. مقولههای اصلی این تحقیق عبارتاند از: 1. مصائب اجتماعی و ضربۀ روحی در کودکی، 2. گسستهشدن تعلق به مدرسه و بازماندگی از تحصیل، 3. نداشتن پیوندهای اجتماعی و احساس تعلق به کانون اصلاح و تربیت، 4. نداشتن احساس تعلق اجتماعی در خانواده، 5. احساس تعلق به پیوندهای دوستانۀ انحرافی، 6. سابقهداری و تکرار جرم. مقولۀ هستهای «نداشتن پیوندهای اجتماعی و احساس تعلق ضداجتماعی در سابقهداران» نشانگر آن است که پیوند اجتماعی مددجویان سابقهدار بهدلیل نبود بسترهای مناسب در زندگی بهسمت احساس تعلق ضداجتماعی و درنهایت، کنشهای انحرافی و تکرار جرم سوق یافته است.
احساس تعلق,پیوند اجتماعی,سابقهداری,نظریۀ زمینهای
https://jisr.ut.ac.ir/article_82031.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82031_11a192471b05f53feb749af0f981ed87.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
جنسیت و تمایز عادتواره: بررسی مقایسهای فهم و تجربۀ زنان و مردان در مواجهه با طلاق (مورد مطالعه: شهر تبریز)
529
560
FA
فاطمه
گلابی
0000-0003-2885-8458
دانشیار جامعهشناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز و عضو قطب علمی جامعهشناسی سلامت دانشگاه تبریز
f.golabi@gmail.com
احد
شکوهی علیشاه
کارشناس ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تبریز
a.shokuhi2015@gmail.com
10.22059/jisr.2021.303832.1076
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسهای فهم زنان و مردان در مواجهه با طلاق در شهر تبریز انجام گرفته است. برای جمعآوری دادهها از روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبۀ عمیق استفاده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات و یافتههای تحقیق و ارائۀ نظریۀ نهایی، به روش نظریۀ زمینهای صورت گرفت. 32 نفر (17 زن و 15 مرد) بهوسیلۀ نمونهگیری نظری انتخاب شدند و تا اشباع دادهها، مصاحبهها ادامه یافت. بررسی مقایسهای فهم طلاق در بین زنان و مردان مطلقه نوعی فضای اجتماعی را توصیف میکند که در آن، شاهد نوعی تمایز طبقاتی-فرهنگی در عادتوارهها و سرمایهها هستیم. عادتوارۀ زوجین با یکدیگر متفاوت و متمایز است، از پایگاه اجتماعی یکسانی نیستند و از سرمایههای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین متفاوتی برخوردارند. شرایط علی در شکلگیری طلاق عبارتاند از: خشونت، خیانت و بیبندوباری جنسی-اخلاقی، نارضایتی جنسی، ازدواج پرمخاطره، اعتیاد، اختلافات فکری و نگرشی خانوادهها، مسائل اقتصادی و ازدواج زودهنگام. شرایط زمینهای نظیر ضعف سیستم آموزشی و مراکز مشاورۀ قبل از ازدواج و حین طلاق نیز بر شرایط علی تأثیر میگذارند.
ازدواج زودهنگام,حاشیهنشینی جنسی,خانواده,طلاق,عادتواره,نظریۀ زمینهای
https://jisr.ut.ac.ir/article_82032.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82032_2821886e46c6c9c7d58e10e6ca35557a.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
تحلیل جامعهشناختی آگاهی دانشجویان دختر دربارۀ اشتغال زنان در جامعۀ اسلامی (مورد مطالعه: دانشجویان دختر دانشگاه تهران)
561
586
FA
مهتاب
پورآتشی
استادیار، مؤسسۀ پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی
mah.pouratashi@gmail.com
اصغر
زمانی
استادیار، مؤسسۀ پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی
ofogh557@yahoo.com
10.22059/jisr.2020.305189.1081
اشتغال زنان از جمله موضوعات مطرح در جوامع مختلف است. این مطالعه با هدف بررسی آگاهی دانشجویان دختر دربارۀ اشتغال زنان در جامعۀ اسلامی صورت گرفت. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و با دیدمان آمیخته (کمی و کیفی) انجام شد. گردآوری دادههای بخش اول (کیفی) با روش مصاحبه صورت گرفت و مشارکتکنندگان 11 تن از دانشجویان دختر رشتۀ علوم انسانی دانشگاه تهران بودند. گردآوری دادههای بخش دوم (کمی) به روش پیمایش صورت گرفت و 132 دانشجوی دختر رشتههای علوم انسانی شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه تهران به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی برای جمعآوری اطلاعات این بخش، پرسشنامۀ محققساخته بوده است. یافتههای بخش کیفی بیانگر آن است که آثار مثبت اشتغال زنان در چهار مقولۀ فردی و روانشناختی، اقتصادی، دانش و بینش، و فرهنگی و اجتماعی، و آثار منفی در سه مقولۀ فردی، خانوادگی و اجتماعی قابلدستهبندی است. یافتههای بخش کمی بیانگر آن است که میزان آگاهی دانشجویان دختر دربارۀ اشتغال زنان در جامعۀ اسلامی در حد متوسط است. بین آگاهی دانشجویان دربارۀ اشتغال زنان براساس متغیرهای عضویت در کانالها و گروههای مذهبی شبکههای مجازی، عضویت در تشکلهای اسلامی دانشجویی و استفاده از برنامههای مذهبی و دینی صداوسیما تفاوتهای معناداری مشاهده شد. براساس یافتههای مطالعه، دانش و باورهای مذهبی اعضای خانواده و آموزش عالی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر آگاهی دانشجویان دربارۀ اشتغال زنان در جامعۀ اسلامی هستند.
آیات و روایات,اسلام,اشتغال زنان,جامعۀ اسلامی,دانشجو
https://jisr.ut.ac.ir/article_82033.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82033_148b5b3fb7e46a9f4fab20f82e7bad67.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
رابطۀ دینداری و ارزشهای خانواده با تمایلات و قصد فرزندآوری در میان زنان متأهل شهر تهران
587
623
FA
زینب
کاوه فیروز
0000-0001-5510-6396
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه خوارزمی
z.kavehfirouz@gmail.com
محمدجلال
عباسی شوازی
استاد جمعیتشناسی دانشگاه تهران و استاد افتخاری دانشگاه ملبورن، استرالیا
mabbasi@ut.ac.ir
سید حسین
سراج زاده
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه خوارزمی
serajsh@yahoo.com
نگار
رمضی
0000-0002-3976-2972
کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه خوارزمی
ramzi.negar74@gmail.com
10.22059/jisr.2020.302336.1064
هدف پژوهش حاضر،بررسی رابطۀ دینداری و ارزشهای خانوادگی با تمایلات و قصد باروری در میان زنان متأهل شهر تهران است. این مطالعه به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفت و در آن، 398 نفر از زنان متأهل شهر تهران با استفاده از روش نمونهگیری چندمرحلهای طبقهای بررسی شدند. مطابق نتایج، میانگین باروری برای زنان نمونه 58/1 فرزند و میانگین باروری ایدهآل 95/1 فرزند بهدست آمد. حدود 74 درصد زنان تمایلی به داشتن فرزند بیشتر ندارند و حدود 40 درصد، تکفرزندی را بهعنوان ایدهآل فرزندآوری درنظر دارند. نتایج آزمونهای دومتغیره نشان میدهد دینداری و ابعاد آن با تمایلات باروری رابطۀ معناداری ندارد، اما دینداری درمجموع میتواند بر قصد باروری زنان تأثیرگذار باشد. مطابق نتایج تحلیل مسیر، متغیر ارزشهای خانواده با ضریب بتای 243/0 تنها متغیر بلافصل اثرگذار بر تمایلات باروری زنان مورد بررسی است. متغیر سن و پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ضمن تأثیر مستقیم بر تمایلات باروری، بهکمک متغیر دینداری و ارزشهای خانواده بر تمایلات باروری زنان مورد مطالعه تأثیرگذار بوده است. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد متغیرهای مستقل دینداری و ارزشهای خانوادگی تأثیر معناداری بر احتمال قصد باروری زنان دارد و میان متغیر پایگاه اقتصادی-اجتماعی و احتمال قصد باروری زنان رابطۀ معناداری وجود ندارد. درمجموع، رفتارهای باروری زنان از زمینههای اقتصادی-اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی جامعه تأثیر میپذیرد. در این میان، دینداری و ارزشهای خانوادگی بهعنوان سازهای اجتماعی و فرهنگی، نقش تعیینکنندهای در شکلگیری رفتارهای باروری دارند.
ارزشهای خانوادگی,تمایلات باروری,دینداری,زنان,شهر تهران,قصد فرزندآوری
https://jisr.ut.ac.ir/article_82034.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82034_3aa8ab32b3fcd5e231e719f70c65a4e1.pdf
موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران
(تاسیس 1337)
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
2322-5254
2888-6355
10
2
2021
06
22
چالشها و تعارضهای فرهنگی-ارتباطی زوجین در معرض طلاق (یک مطالعۀ کیفی در تهران)
625
657
FA
زهرا
ژیانی
دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
zahra.zhiani@gmail.com
سید محمد
دادگران
دانشیار گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
محمدرضا
رسولی
دانشیار گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
moh.rasouli@yahoo.com
10.22059/jisr.2021.308641.1108
از آنجا که نحوۀ برقراری ارتباط صحیح و مؤثر میان زوجین میتواند در میزان رضایتمندی و حس تعلقخاطر آنان به یکدیگر مؤثر باشد در این پژوهش، سعی شد به شناسایی و تبیین چالشها و تعارضهای ارتباطی زوجین در معرض جدایی بهمنزلۀ یکی از علل فرهنگی پرداخته شود. این پژوهش از نظر روش تحقیق، کیفی است که از شیوۀ تحلیل مضمون استفاده شد. همچنین از نظر هدف، اکتشافی و کاربردی است. جامعۀ آماری این پژوهش را زوجین در معرض جدایی، خبرگان دانشگاهی، مشاوران و مدیران ارشد حوزۀ ارتباطات اجتماعی تشکیل میدهند. نمونۀ آماری پژوهش 30 نفر است که به روش نمونهگیری نظری و هدفمند انتخاب شدند. دادههای آماری مورد نیاز با استفاده از شیوۀ مصاحبه تخصصی نیمهساختاریافته جمعآوری و تجزیه و تحلیل شد. برای ارزیابی کیفیت نتایج پژوهش نیز معیارهای گوبا و لینکلن رعایت شد. نتایج نشان میدهد، علل فرهنگی چالشهای ارتباطی زوجین در معرض طلاق در سه دسته عدم پایبندی به ارزشهای مذهبی، اخلاقی و اجتماعی (شامل 10 مؤلفه)، ناهنجاریهای فرد و خانواده (8 مؤلفه) و تفاوت در خردهفرهنگها (2 مؤلفه) جای میگیرند.
چالشهای ارتباطی,طلاق,عوامل اجتماعی,فرهنگ
https://jisr.ut.ac.ir/article_82035.html
https://jisr.ut.ac.ir/article_82035_bb11b6bd7bd01b7e02e7ef90442c2343.pdf